Mannenhockey in de 20e eeuw, succesvolste jaren (1996-2000)

De Nederlandse hockeymannen kunnen trots zijn op wat ze in de loop der jaren hebben gepresteerd. Bijvoorbeeld in 1973 werd Nederland de eerste wereldkampioen hockey, met onder ander Ties Kruize. Of in de jaren 1981-1983, toen tweemaal de Champions Trophy werd gewonnen in 1981 en 1982 evenals de Europese titel in 1983. Echter, de jaren 1996-2000 waren zonder enige twijfel de meest succesvolle periode uit de Nederlandse mannenhockey in de twintigste eeuw. De hockeymannen wonnen onder andere twee gouden olympische medailles op rij.

Chronologisch overzicht

Periode Roelant Oltmans

In 1993 werd Roelant Oltmans aangesteld als bondscoach en hij bracht stelselmatig nieuw bloed in het Nederlands team. Geruggensteund door talentvolle spelers als Jeroen Delmeé, Bram Lomans, Stephan Veen, Remco van Wijk, Marten Eikel-boom en vooral Teun de Nooijer, kreeg Oranje een nieuw gezicht. Terwijl de oudgedienden Floris-Jan Bovelander, Jacques Brinkman en aanvoerder Marc Delissen een ijzersterk middenveld vormden.

In aanloop naar de Olympische Spelen van 1996 deed Oltmans een verrassende aanpassing in zijn opstelling: Stephan Veen zakte een linie naar rechtshalf, met als gevolg dat Brinkman met frisse tegenzin rechtsback moest spelen. De voormalige linksback en strafcornerspecialist Bovelander speelde inmiddels op het middenveld en Delissen soms als valse spits. Het bleek te werken, want in Atlanta werd op overtuigende wijze de gouden medaille behaald. Bovelander, Delissen en van den Honert namen na de Olympische Spelen afscheid.

Lomans werd de nieuwe strafcornerspecialist en Stephan Veen (tot ongenoegen van reserveaanvoerder Brinkman) de nieuwe aanvoerder. Desondanks bleef Nederland tot de wereldtop behoren en pakte de Champions Trophy eind 1996. In 1998 haalde Oranje een dubbelslag door zowel de Champions Trophy te veroveren als in eigen land (in Stadion Nieuw Galgenwaard in Utrecht) wereldkampioen te worden. In de poulefase werd wel verloren van Duitsland, maar in de halve finale maakte Nederland gehakt van Australië (6-2). In de finale maakte Teun de Nooijer de golden goal.

Periode Maurits Hendriks

In 1999 maakte Oltmans de overstap naar het voetbal en trad in dienst bij NAC en nam assistent-bondscoach Maurits Hendriks het stokje over. Dat bleek geen gelukkige keuze, want niet alle spelers namen Hendriks serieus. Echter, iedereen besefte dat ze een geweldig team hadden en dat er in 2000 een Olympische titel te verdedigen was. In aanloop naar Sydney speelde Nederland in eigen land om de Champions Trophy en won vrij eenvoudig, al was er in de finale tegen Duitsland een verlenging nodig.

Een paar maanden later ging het heel wat moeilijker op de Olympische Spelen. Na vier poulewedstrijden (tweemaal winst en tweemaal gelijk) moest Nederland aantreden tegen Pakistan waar niet van verloren mocht worden om zich te plaatsen voor de halve finale. Pakistan won met 2-0 en Oranje waande zich uitgeschakeld. Een aantal spelers ging tegen de teamorders in de stad in (waaronder Jansen en Brinkman). Later bleek dat Duitsland verrassend had verloren van Groot-Brittannië. Hierdoor kwam Nederland toch in de halve finale.

Bondscoach Hendriks kwam voor de keuze te staan om hard in te grijpen of de “losgeslagen” bende het zelf te laten uitzoeken. Hij koos voor de tweede optie en legde zodoende de verantwoording bij de spelers. In de halve finale bleef het 0-0 tegen thuisland Australië, maar de strafballenserie redde Nederland. In de finale wachtte Zuid-Korea. Het zou de beste wedstrijd worden die Stephan Veen (in 2000 uitgeroepen tot de beste speler ter wereld) ooit heeft gespeeld. Aan het einde van de wedstrijd stond er 3-3 op het scorebord, driemaal Stephan Veen. In de strafballenserie maakte aanvoerder Veen de beslissende strafbal. Op een mooiere manier kon Stephan Veen geen afscheid nemen van het tophockey. Ook Jansen, Brinkman en Van Pelt namen afscheid. De positie van Hendriks was onhoudbaar en hij vertrok ook.

Overzichten

Belangrijke spelers

• Floris Jan Bovelander: 241 interlands, 215 goals (1985-1996)
• Jacques Brinkman: 337 interlands, 84 goals (1987-2000)
• Marc Delissen: 261 interlands, 98 goals (1984-1996)
• Jeroen Delmeé: 401 interlands, 10 goals (1994-2008)
• Taco van den Honert: 215 interlands, 118 goals (1987-1996)
• Ronald Jansen: 183 interlands, 0 goals (1987-2000)
• Erik Jazet: 308 interlands, 9 goals (1990-2004)
• Bram Lomans: 205 interlands, 141 goals (1995-2007)
• Teun de Nooijer: 453 interlands, 217 goals (1994-2012)
• Wouter van Pelt: 236 interlands, 23 goals (1989-2000)
• Stephan Veen: 275 interlands, 116 goals (1994-2000)
• Guus Vogels: 263 interlands, 0 goals (1996-2010)
• Remco van Wijk: 242 interlands, 63 goals (1993-2002)
• Marten Eikelboom: 177 interlands, 58 goals (1994-2004)

Belangrijke prijzen

• Olympisch goud: 1996, 2000
• Wereldkampioen: 1998
• Champions Trophy: 1996, 1998, 2000

Lees verder

• Geschiedenis van het Nederlandse mannenhockey (1926-2016)