De waarde van schaakstukken en beginposities

De waarde van schaakstukken en beginposities Wie wil leren schaken, begint meestal met een verkenning van het bord en het spel. De waarde van de schaakstukken is dan een goed begin, om meerdere reden met kanttekeningen. Deze zullen in het artikel uiteen worden gezet, om zo een betere basiskennis te verwerven over het schaakspel, en vooral de basis van het schaken.

De waarde van schaakstukken

De stukken op het schaakbord hebben allemaal een bepaald aantal punten, op de koning na (aangezien die niet geslagen kan worden, blijft die altijd op het bord). Met deze puntenverdeling wordt echter nooit iets gedaan bij wedstrijden. Bij schaken is het immers simpelweg winst, verlies of remise (gelijkspel). Met de overgebleven stukken wordt niets gedaan. Omdat bij schaaktrainingen nog altijd vaak wordt gevraagd naar de waarde van de onderlinge stukken, zal ik deze kort toelichten in dit artikel. Ook omdat aan de hand van de puntenverdelingen een rangschikking kan worden gemaakt tussen de onderlinge schaakstukken, wat het spelen van het spel zienderogen kan vereenvoudigen. Zo weet je bijvoorbeeld of een ruil of een offer wel of niet lonend uit zou kunnen pakken. Kanttekening hierbij is wel dat verschillende opstellingen op het schaakbord grote veranderingen aan kunnen brengen in de speelwaarde van de stukken!

De waarde van de stukken

Op het bord staan zestien pionnen. Deze zijn allemaal slechts een punt waard, maar zijn essentieel in de verdediging en kunnen gepromoveerd worden wanneer ze de overkant weten te halen. Vervolgens hebben we vier paarden en vier lopers op het bord staan. Deze zijn drie punten waard. Naast de paarden vinden we de torens die vijf punten toegekend hebben gekregen. Dan rest ons alleen nog de twee dames die ofwel negen of tien punten waard zijn. Hierover is redelijk wat discussie ontstaan; maar aangenomen wordt dat de waarde tien punten zou moeten zijn (dan hebben beide spelers veertig punten op het bord staan). Normaliter worden echter beide antwoorden goed gerekend.

Een kort overzicht:

  • De pionnen zijn één punt waard.
  • De paarden zijn drie punten waard.
  • De lopers zijn drie punten waard.
  • De torens zijn vijf punten waard.
  • De dames zijn negen of tien punten waard.
  • De koning heeft geen waarde.

De beginposities van de schaakstukken

Het schaakbord heeft 64 velden, de helft wit, de andere helft zwart. Twee spelers spelen tegen elkaar, de ene met witte schaakstukken, de ander met zwarte schaakstukken. Omdat beide opstellingen gelijk zijn, beperken we ons tot de beginpositie van de witte stukken.
Eerst nemen we de acht pionnen die we op de tweede rij plaatsen. Zij komen dus op a2, b2, c2 enzovoorts. Hierna komen de twee torens op de velden uiterst links (a1) en uiterst rechts te staan (h1). Naast de torens komen de paarden, op de velden b1 en g1 dus. Hiernaast komen de lopers op de velden c1 en f 1. Op het d-veld komt de dame. Mocht je nou een schaakbord hebben, waar de letters niet geschreven staan, dan plaats je de dame op het veld dat dezelfde kleur heeft als je stukken ('de dame bekent kleur'). De koning komt op het laatste vrije veld, e1.

Voor zwart is de uitleg hetzelfde, behalve dat alle eentjes vervangen worden door acht en de pionnen op de zevende rij komen te staan.
© 2012 - 2024 Historia, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Schaakregels, wat mogen de stukken?Schaakregels, wat mogen de stukken?Wie wil leren schaken, zal eerst moeten leren hoe de verschillende schaakstukken verzet mogen worden. Gelukkig is dat bi…
Raindropchess: schaken met ruimte voor toevalRaindropchess: schaken met ruimte voor toevalSchaakstukken die als regendruppels op het bord terechtkomen. Op zelfgekozen velden, maar wel volgens de spelregels van…
Het noteren bij schakenHet noteren bij schakenHet noteren van een schaakpartij is vaak verplicht en nog handig ook nog. Maar hoe schrijf je nou een schaakwedstrijd op…
Schaken: de drie gouden regels van de openingSchaken: de drie gouden regels van de openingDat veel schakers hun partij met e2-e4, d2-d4 of een paardzet als Pg1-Pf3 beginnen, weten de meeste beginnende schakers…

Logisch denken - Jumbo (Club 2%)Logisch denken - Jumbo (Club 2%)Logisch denken is voorheen uitgegeven als Club 2%. Een spel wat in principe gespeeld wordt door een speler alleen, maar…
Dier op Dier - Het grote avontuur - HabaDier op Dier - Het grote avontuur - HabaDier op Dier is een behendigheidsspel van Haba. Het spel is makkelijk te pakken en staat zeer snel klaar. De spelregels…
Bronnen en referenties
Historia (50 artikelen)
Laatste update: 15-12-2015
Rubriek: Hobby en Overige
Subrubriek: Spellen
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.