Bridge, kaartspel als voedsel voor de geest

Bridge is een denksport en één van de edelste kaartspellen die er bestaan. Je speelt het samen met een partner met wie je probeert de tegenpartij een loer te draaien door goed na te denken en de juiste tactiek te hanteren. Daarom vereist het spel een diepe concentratie, een voortreffelijk geheugen en gezond logisch denken. Omdat je samen met een partner speelt kun je afspraken maken over de tactiek van het spel.

Bridge, bieden en afspelen

Bridge bestaat uit twee onderdelen: het bieden en het afspelen. Zodra de 52 kaarten vanaf links met de klok mee, één voor één zijn rondgedeeld ga je inschatten wat de 13 kaarten jou voor mogelijkheden bieden. Jokers doen niet mee. Hierbij gaat het om twee dingen: het aantal punten en de lengte van de kleuren. Er zijn vier kleuren: Schoppen, Harten, Ruiten en Klaveren. Schoppen en Harten zijn de hoge kleuren en Ruiten en Klaveren de lage. Verderop wat meer over de kleuren en kaarten.

Punten

Bridge kent twee soorten puntentellingen. Het aantal punten van de kaarten zijn belangrijk om mede te bepalen of je kunt spelen of niet en voor het winnen van een slag. Net als met klaverjassen maar hier houdt iedere vergelijking op. Het aantal slagen dat je bij een speelronde behaalt zijn bepalend voor het aantal punten die meetellen voor de einduitslag van de hele zitting. Doorgaans speel je vier spellen per tafel, afhankelijk van het toernooi, Bij de volgende tafel tref je nieuwe tegenstanders.

Windrichting

Je partner zit tegenover jou. De zitplaatsen en dus ook de spelers worden aangeduid met de windrichtingen Noord, Zuid, Oost en West. Omdat je niet alleen speelt tegen het andere bridgepaar, maar samen met je partner is het heel belangrijk wat voor afspraken er gemaakt zijn tussen de partners. Die afspraken worden ook wel conventies genoemd.

Aan elke bridgetafel wordt gekeken naar de eigen hand en na de eerste biedronde wordt al ingeschat hoe de kaarten zijn verdeeld. De gever mag beginnen met de bieding. Als hij/zij een zwakke hand heeft past die gewoon. Er wordt linksom geboden en later ook gespeeld.

In een spel zitten precies 40 punten allemaal verdeeld in de ‘plaatjes’:

• Aas = 4 punten en dus de hoogste kaart
• Koning = 3 p. Koning wordt ook wel Heer genoemd
• Vrouw = 2 p.
• Boer = 1p.

Dan lopen de kaarten af van 10 naar 2. Punten hebben deze kaarten niet meer maar je kunt er wel een slag mee halen want een 10 is hoger dan een 9.

Voorbeeld van een biedverloop

Noord mag in dit voorbeeld als eerste bieden omdat hij (zij) gever is. Deze bekijkt de 13 kaarten en schat in dat er 7 slagen gehaald kunnen worden met de Schoppen als troef. Zes slagen zijn verplicht en de zevende slag komt daar minimaal bovenop om te kunnen bieden en eventueel te spelen. Het gaat om de zevende slag en hoger. Noord biedt in dit voorbeeld 1 Schoppen. Dat zijn dus de zes basisslagen plus één.

Het bridge kent de volgende biedingsmogelijkheden

1 t/m 7 Schoppen, Harten, Ruiten of Klaveren. De vijfde mogelijkheid is het Sans Atout-bod. Er is geen troef maar de sterkte zit verdeeld over de kleuren. Ook hier geldt 1 Sans Atout (SA) t/m 7 SA.

Waarom 1 Schoppen

In dit voorbeeld heeft Noord de punten geteld en kwam uit op 13 in totaal. Met 13 punten en een minimale lengte van vier kaarten in één kleur, in dit geval Schoppen, mag Noord bieden en hij hoopt dat zijn partner hem kan steunen. Toevallig ben jij als Zuid zijn partner dus is jouw ‘hand’ belangrijk om te bepalen of er tot een contract gekomen kan worden.

Noord bekijkt zijn ‘hand’ en telt 5 Schoppen (kaarten), 3 Klaveren, 3 Harten en 2 Ruiten. In totaal heeft hij 13 punten: Schoppenaas, Schoppenvrouw, Klaveraas en Hartenkoning. Om te bieden is 4 Schoppen al genoeg, afhankelijk van de afspraak die je hebt gemaakt.

Biedronde

Na Noords opening in de eerste biedronde van 1 Schoppen past Oost en dan ben jij aan de beurt. Je hebt 4 Schoppen, 4 Ruiten, 3 Harten en 2 Klaveren. Je hebt Schoppenkoning en Klaverkoning. Je hebt dus steun in de Schoppen en 6 punten. Samen hebben jullie minimaal de fit van 8 kaarten in dezelfde kleur, namelijk Schoppen. Jullie hebben er zelfs 9 samen. Voor een contract met een troefkleur is een fit van 8 kaarten nodig. Anders is de kans van slagen klein.

Bijbod

Samen met je partner heb je 19 punten van de 40 en zoals gezegd de fit in Schoppen. Zuid (jij dus) biedt in dit geval 2 Schoppen. Dat heet een bijbod. Nu weet Noord dat jij Schoppen-steun hebt maar niet veel punten. Oost heeft gepast en na jou past West ook.

Contract

Noord kan redelijk inschatten hoe de kaarten verdeeld zijn. Hij weet dat jij tussen de 6 en 9 punten hebt en jullie samen minimaal 19. De andere punten zitten bij de tegenstanders zit. Waarschijnlijk zijn de kleuren en punten gelijkelijk verdeeld anders had één van de tegenstanders wel een volgbod laten horen. Noord past op jouw 2 Schoppen en dat betekent dat Noord het contract mag spelen. De bieding is na de eerste biedronde geëindigd in 2 Schoppen, het contract van deze ronde.

Dummy

Oost komt uit met waarschijnlijk een kaart van een andere kleur. De kaarten van Zuid (die van jou in dit geval) komen open op tafel te liggen want Zuid is de dummy van Noord die speelt. Een dummy speelt verder niet mee en mag alleen de kaart neerleggen die in dit geval Noord vraagt. Noord speelt immers. Iedereen aan de speeltafel ziet jouw kaarten, ook de tegenstanders. Noord gaat na de uitkomst van Oost eerst een spelplan maken. Het is belangrijk om het contract te maken. Kom je één slag tekort dan ben je één down. Haal je één slag meer dan heb je een upper.

Kracht

Pak een spel kaarten uit de kast en leg ze volgens bovenstaand voorbeeld in vier stapeltjes van 13 open op tafel.
Alleen Noord en Zuid zijn enigszins bekend maar de rest niet. Iedere keer als je de kaarten op tafel legt zal de verdeling anders zijn ondanks dat Noord en Zuid gedeeltelijk bekend zijn. Probeer te bepalen waar 'kracht' zit in de spelronde. Je zult zien dat in bovengenoemde verdeling de kracht steeds ergens anders zit. Hier begint de denksport.

Afspelen

Degene die links zit van de contractspeler komt uit. Iedereen is verplicht om de kleur die gespeeld wordt te volgen, dus ook de troefkleur. Kun je een kleur anders dan de troef niet meer volgen dan mag je introeven. Troeven is in dit geval niet verplicht. Je kunt uit tactische overwegingen ook een vuiltje neerleggen. Een vuiltje is een kaart waar je niet zoveel mee kan of het is een boodschap voor je partner. Het hangt van de afspraken af wat je met zo'n kaart bedoelt. Je kunt er dus mee 'seinen' naar je partner. In het bridge heet dat signaleren.

Bij een Sans-contract is er natuurlijk geen troef en daarom wordt het spel anders gespeeld. Het gaat te ver om hier speltactieken uit te leggen. Het gaat immers om de begrippen bieden en afspelen van het bridgespel.

Wordt er een 4 Schoppen uitgeboden dan is dat een manche en haal je meer punten.

Een manche haal je met:

• 4 Schoppen (hoge kleur)
• 4 Harten
• 5 Ruiten (lage kleur en een extra slag meer nodig)
• 5 Klaveren
• 3 SA (geen troef, dus extra moeilijk afspelen)

Verder heb je nog een klein slem en een groot slem. Met 6 Schoppen enz. haal je klein slem en met 7, dus alle slagen, groot slem. Een bridgepaar kan in een speelronde kwetsbaar zijn. Dat heeft invloed op de puntentelling voor de einduitslag.

Er zijn veel systemen maar de meest gebruikte is het ACOL-systeem. Daar zijn weer veel conventies van afgeleid.

Cursus

Waarschijnlijk begint het behoorlijk te duizelen na het lezen van dit artikel. Toch valt dat in de praktijk reuze mee. Spelenderwijs pik je veel op en zeker tijdens een cursus die door bridgeleraren wordt gegeven bij de lokale bridgeclubs. Natuurlijk komt er veel meer bij kijken dan hier besproken maar je krijg je wel een idee waar het in de kern om draait.

Stap-voor-stap

Je kunt het spel stap-voor-stap leren. Leg de kaarten maar eens open op tafel met de punten en kleuren van Noord en Zuid zoals in het voorbeeld. Bekijk de kaarten nauwkeurig en probeer te doorgronden wat de mogelijkheden zijn. Je zult zien dat je al snel tot bepaalde analyses en beslissingen komt. Dat maakt het spel nu juist zo interessant! Het is een denksport die de hersenen laat knagen.

Bridgebond

De beste manier om te leren bridgen is bij een bridgeclub bij jou in de buurt aan te kloppen of bij de Nederlandse Bridgebond informatie in te winnen. De meeste bridgeclubs geven cursussen.

Tot slot

Dit artikel is alleen bedoeld om een inkijkje te gunnen in het bieden en het afspelen die het bridgespel zo rijk en interessant maken. Het is een fabeltje dat alleen gepensioneerde oudjes bridgen. Op de clubs zie je veel jonge mensen die zich vol enthousiasme op de denksport storten.

Er zijn competities in wedstrijdverband, clubwedstrijden en drives die door het hele land worden georganiseerd. Er wordt dan bijvoorbeeld in kroegen gespeeld of op historische locaties. Bridge houdt de geest levendig en het is leuk om te doen.