Zwemsport: taken scheidsrechter tijdens de juryvergadering

Mensen die een zwemwedstrijd bekijken, als publiek of op televisie, zullen zich niet altijd realiseren hoeveel er komt kijken bij het organiseren ervan. Niet alleen moeten de diverse starts snel en soepel verlopen, ook de gezwommen tijden moeten worden geklokt en op het jurysecretariaat in een procesverbaal worden bijgeschreven. Tijdens het zwemmen moet bovendien bekeken worden, of de deelnemers de zwemslagen correct zwemmen. De persoon die dit alles coördineert is de scheidsrechter. Voorafgaand aan de wedstrijd leidt hij de juryvergadering. Hierin worden alle puntjes op de i gezet, zodat de wedstrijd straks vlekkeloos en zonder al te veel organisatorische problemen kan verlopen.

Voorbereidingen vooraf

De scheidsrechter heeft de leiding over de wedstrijd vanaf het moment dat de juryvergadering begint totdat hij het wedstrijdterrein verlaat. Vooraf heeft hij echter ook al de nodige voorbereidingen getroffen. Als het goed is, heeft hij van te voren het programma gehad, zodat hij weet welke officials fungeren en welke zwemslagen er worden gezwommen. Daarnaast heeft hij van te voren contact gehad met de zwemclub, die de wedstrijd organiseert. Tijdens dit contact zijn een aantal praktische zaken doorgesproken. Je kunt daarbij denken aan afspraken met betrekking tot inschrijving en startprocedure. En ook waar de jury tijdens de wedstrijd zal zitten en wat de bijzondere kenmerken van het zwembad zijn. Vlak voor de juryvergadering wordt de watertemperatuur gemeten. In een zwembad moet deze tussen de 25 en de 28 graden zijn. Soms kan dispensatie worden verleend tot 30 graden. Pas wanneer al deze praktische zaken geregeld zijn, kan de juryvergadering beginnen.

Welkom en controle

De scheidsrechter is tenminste een half uur voor aanvang van de juryvergadering aanwezig. Wanneer de officials binnenkomen, geven ze de scheidsrechter een hand en stellen zich voor. De organisatie zorgt voor iets te drinken en op de afgesproken tijd opent de scheidsrechter de vergadering met een algemeen welkom. Hij vertelt even kort wat voor wedstrijd er op het programma staat (voor welke doelgroep) en hoe de startprocedure is geregeld. (Tegenwoordig vrijwel altijd éénstartsregel, Duitse start of niet).

Daarna gaat hij controleren of de naam en de bevoegdheden van de officials kloppen. Hij doet dit door hun namen van het programma voor te lezen, waarna de desbetreffende official kan aangeven of zijn gegevens kloppen.

Taken uitdelen

Meteen aansluitend aan het controleren van naam en bevoegdheden, kunnen de taken verdeeld worden. De scheidsrechter vertelt hierbij wie de kamprechters zijn, welke van de twee plaatsvervangend scheidsrechter is en waar ze staan. Verder benoemt hij wie er starter is en welke mensen op jury zitten. De tijdwaarnemers/keerpuntcommissarissen krijgen de baanindeling voor en na de pauze, te horen.

Klokken controleren

Dan is het tijd om de klokken te laten lopen. Dit doet men om te controleren of ze goed zijn afgesteld. De scheidsrechter telt één keer vooraf (één, twee, drie, af) om het tempo aan te geven en geeft dit ook aan. Wanneer de klokken uiteindelijk worden ingedrukt telt hij niet meer vooraf, maar samen met de officials. Bij ‘af’ worden de klokken ingedrukt. De klokken moeten minimaal 5 minuten lopen. Wanneer de klokken langer dan vijf minuten hebben gelopen, kan de scheidsrechter kan de scheidsrechter aangeven dat hij de klokken wil stilzetten. Dit doet hij door de officials vragen de laptijd te noteren. Hij telt niet meer vooraf, maar de officials tellen met hem mee en bij ‘af’ drukt men de laptijd in. De tijden worden op tijdbriefjes genoteerd, waarna de jury deze controleert. Tussen de snelste en de langzaamste tijd mag niet meer dan 0,4 seconden verschil zitten. Wanneer de klokken ‘goed’ zijn kunnen ze worden stilgezet. Is dit niet het geval dan wordt de tijd nogmaals opgenomen (dit kan omdat de laptijd was ingedrukt).

Uitgebreide taakomschrijving van de officials

Dan is het tijd voor de uitgebreide omschrijving van alle taken, die de diverse officials aan het bad of in de jurykamer vervullen. De scheidsrechter begint met het in het kort omschrijven van zijn eigen taak (het leiden van de wedstrijd).

De kamprechters

Na het omschrijven van zijn eigen taak, gaat de scheidsrechter verder met die van de kamprechters. Hij vertelt de plaatsvervangend scheidsrechter dat er van hem verwacht wordt dat hij zijn taken waarneemt, als hij even met andere dingen bezig is. Dat houdt in dat hij het armsignaal maakt om de starter het teken te geven dat er gestart mag worden en er op deze manier voor zorgt dat de volgende start zonder oponthoud door kan gaan. Vervolgens vertelt hij de beide kamprechters dat er van hen verwacht wordt dat ze start en keerpunt controleren. Alle banen waarin zwemmers liggen, moeten ze controleren op het correct uitvoeren van de zwemslagen. Dit doen ze door mee te lopen langs het bad. In geval van estafettes kan hen bovendien verteld worden dat een van hen de keerpunten aan de startzijde controleert en de ander die aan de overkant.
Bij estafettes controleren ze bovendien de overnames: de voeten van een zwemmer mogen pas van het startblok afgaan als de voorgaande zwemmer heeft aangetikt. Verder schrijven ze de volgorde van aankomst op, op speciaal daarvoor gemaakte kamprechterskaarten.

De starter

Met de starter wordt de startprocedure besproken. Wanneer de zwemmers klaarstaan en de scheidsrechter ziet dat ook de starter klaar is, geeft hij het eerste (langgerekte) fluitsignaal. De zwemmers nemen dan hun plaats in op de startblokken.
Middels een armgebaar (meestal een uitgestoken rechterarm) geeft de scheidsrechter vervolgens aan dat de starter, de start mag gaan inzetten. Die zegt “Op uw plaatsen”, waarna hij wacht tot de zwemmers stilstaan. Daarna fluit hij ze het water in.

Het jurysecretariaat

Het jurysecretariaat, dat meestal uit drie mensen bestaat, krijgt veel aandacht. Hen moet verteld worden dat:

• zij diskwalificaties alleen overnemen als de scheidsrechter er een handtekening onder heeft gezet.
• zij de volgorde van aankomst moeten vaststellen aan de hand van de kamprechterskaarten.
• zij de tijden opschrijven in het procesverbaal, mits deze overeenkomen met de volgorde op de kamprechterskaarten. Is dit niet het geval, dient er gemiddeld te worden. Met de scheidsrechter wordt afgesproken binnen welke marge er gemiddeld mag worden. Wanneer het verschil groter is, dan de afgesproken marge, moet e.e.a. worden overlegd met de scheidsrechter.
• zij bij elk programma moeten vermelden wie de nummers 1, 2 en 3 zijn.
• zij de wijzigingen moeten bijwerken in het programma. Vaak gebeurt dit tijdens de juryvergadering, waarna zij aan het eind daarvan, de wijzigingen kunnen doorgeven.

Wanneer het van toepassing is, kan de scheidsrechter hen nog iets vertellen over de puntentelling of wat ze moeten doen als er drie tijdwaarnemers op een baan zijn (bij recordpogingen).

Tijdwaarnemers/keerpuntcommissarissen

De tijdwaarnemers/keerpuntcommissarissen wordt verteld dat:

• zij boven de baan dienen te klokken.
• ze de eerste slag na het start en keerpunt en de laatste slag voor keerpunt en finish moeten controleren.
• ze de geklokte tijden eerst op hun programma moeten noteren en dan pas op het tijdbriefje.
• ze de geklokte tijd tot in honderdsten van een seconde moeten noteren.
• ze hun klok moeten 'laten meelopen' als ze geen zwemmer in de baan hebben.
• zij bij lange afstanden en estafettes ook de laptijden dienen te noteren.

Zwemslagen bespreken

Aan de hand van het programma worden vervolgens de te zwemmen slagen besproken. Van elk van deze slagen vertelt de scheidsrechter hoe deze dienen te worden gezwommen en waar speciaal op gelet moet worden.Bij de vlinderslag bijvoorbeeld, moeten de armen bij elke slag echt boven water uitkomen en bij de schoolslag dient men bij keerpunt en finish met twee handen gelijktijdig aan te tikken.

Bij de rug is vooral belangrijk dat de zwemmer met uitzondering van de keerpunten, de gehele race in rugligging blijft en bij de wisselslag moeten echt vier verschillende slagen worden gezwommen. Normaal gesproken mag je tijdens een baan vrijeslag, ook rug- of schoolslag zwemmen; bij de wisselslag mag je geen van de voorgaande slagen zwemmen, dus moet de laatste baan echt borstcrawl zijn.

Bij het bespreken van de slagen benoemt de scheidsrechter expliciet de knelpunten, de dingen waarbij zwemmers snel fouten maken. Ook worden bepaalde uitdrukkingen nader toegelicht. Gelijktijdig aantikken is bijvoorbeeld iets anders dan ongelijk aantikken (met de ene hand boven en de andere beneden, of de linkerhand hand alleen met de vingers en de rechter wel met de hele hand). Wanneer het ongelijk aantikken, gelijktijdig gebeurt wordt een zwemmer namelijk niet gediskwalificeerd.

Tenslotte

Wanneer alle zwemslagen verder besproken zijn, vraagt de scheidsrechter aan de jury of er nog wijzigingen zijn, die belangrijk zijn voor het programma. Het gaat dan meestal om samenvoegingen van series, bij ziekte van diverse zwemmers.
Ook zwemmers met een dispensatie worden genoemd. Dit zijn zwemmers, die door een handicap bepaalde zwemhandelingen niet correct kunnen uitvoeren en daarvoor dispensatie hebben ontvangen. Zij mogen daarop dus niet gediskwalificeerd worden.

Nadat alle relevante dingen zijn besproken, sluit de scheidsrechter de vergadering en zoeken de officials hun plek op aan het bad of aan de jurytafel. De wedstrijd kan beginnen.