Olympische kampioenen op het koningsnummer: de sprint

Er zijn weinig takken van sporten, waar zoveel explosieve kracht aan te pas komt als de honderd meter sprint. In ongeveer tien seconden leggen de atleten de honderd meter af. Om te winnen moet alles meezitten, fysiek, mentaal, de omstandigheden. Op wereldkampioenschappen is dit onderdeel al bijzonder, maar winnaars van de Olympische sprint spreken tot de verbeelding!

Wedstrijden

Op universiteiten in het Verenigd Koninkrijk werden al in de achttiende en negentiende eeuw sportwedstrijden gehouden. Deze wedstrijden zijn de beschouwen als voorlopers van onze tegenwoordige atletiekwedstrijden.

Sprint in yards en meters

Omdat in het Verenigd Koninkrijk niet in meters wordt gemeten maar in yards, werden uiteraard wedstrijden gelopen die in yards waren uitgezet. De kortste afstand die gelopen werd, was de 100 yard. In meters is dat 91,4 meter. Zodra ook sporters uit andere landen mee gingen doen, werd besloten de maten aan te passen. De Engelsen veranderden de kortste afstand naar 110 yard. Dat kwam overeen met 100 meter en 54 centimeter. Nu kwam het beter overeen, maar het bleef -internationaal gezien- natuurlijk een vreemde maat.

Olympische Spelen

Bij het instellen van de Olympische Spelen werd gekozen voor een wat gangbaarder maat: de 100 meter. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze nog een tijdje beide afstanden gelopen, maar erg praktisch was dat natuurlijk niet. Het werd de 100 meter!

De fasen van de 100 meter

Het is maar een korte afstand: na een seconde of tien is de wedstrijd voorbij. Toch kun je verschillende fasen aanwijzen. In het kort:

De start: waarbij de sporter gebaat is met een zéér korte reactietijd. In een wedstrijd van tien seconden is het van belang dat je zo snel mogelijk na het startschot weg bent.
Versnelling: de atleet gaat met snelle, kleine passen versnellen
Top: na ongeveer 40-70 meer is de atleet op topsnelheid. Voor mannen is dat tot ongeveer 43 km per uur, vrouwen halen bijna 40 km per uur.
Vertraging: Zo'n topsnelheid, dat houd je maar een paar passen vol. Sommige atleten vergroten hun pas. Hoewel dat lijkt op versnellen, is dat gezichtsbedrog
Finish: Een pas vóór de eindstreep gooit de atleet zijn borst naar voren. Het moment dat de borst over de streep gaat telt.

Olympische 100-meters

De 100 meter wordt op de Olympische Spelen ook wel het koningsnummer genoemd. Het nummer staat voor de mannen al sinds 1896, het begin van de moderne Olympische Spelen op het programma, voor vrouwen is dat sinds 1928.

De kampioenen

In de tabel hieronder zie je de winnaars van de Olympische 100-meters tot en met de winnaars van 2016. Eerst de tabel met de mannen, daaronder de tabel met de vrouwelijke kampioenen. Bij de vrouwen zie je de enige kampioen uit de lage landen, de Nederlandse Fanny Blankers-Koen, die in 1948 in Londen naar het goud rende. De tijden, waarmee de atleten kampioen werden, staan erbij. Je ziet dan ook goed welke verbeteringen zelfs op zo'n korte afstand als de 100 meter mogelijk zijn geweest.

De mannen

Jaar	Olympische stad	Kampioen	Uit welk land	Tijd
2016	Rio de Janeiro	Usain Bolt	Jamaica	9,81 sec.
2012	Londen	Usain Bolt	Jamaica	9,36 sec.
2008	Beijing	Usain Bolt	Jamaica	9,69 sec.
2004	Athene	Justin Gatlin	USA	9,85 sec.
2000	Sydney	Maurice Greene	USA	9,87 sec.
1996	Atlanta	Donovan Bailey	Canada	9,84 sec.
1992	Barcelona	Linford Christie	Verenigd Koninkrijk	9,96 sec.
1988	Seoel	Carl Lewis	USA	9,92 sec.
1984	Los Angeles	Carl Lewis	USA	9,99 sec.
1980	Moskou	Allan Wells	Verenigd Koninkrijk	10,25 sec.
1976	Montreal	Hasely Crawford	Trinidad en Tobago	10,06 sec.
1972	München	Valeriy Borzov	Sovjet Unie	10,14 sec.
1968	Mexico-stad	Jim Hines	USA	9,95 sec.
1964	Tokio	Bob Hayes	USA	10,0 sec.
1960	Rome	Armin Hary	Duitsland	10,2 sec.
1956	Melbourne	Bobby Morrow	USA	10,62 sec.
1952	Helsinki	Lindy Remigino	USA	10,79 sec.
1948	Londen	Harrison Dillard	USA	10,3 sec.
1936	Berlijn	Jesse Owens	USA	10,3 sec.
1932	Los Angeles	Eddie Tolan	USA	10,38 sec.
1928	Amsterdam	Percy Williams	Canada	10,8 sec.
1924	Parijs	Harold Abrahams	Verenigd Koninkrijk	10,6 sec.
1920	Antwerpen	Charlie Paddock	USA	10,6 sec.
1912	Stockholm	Ralph Craig	USA	10,8 sec.
1908	Londen	Reggie Walker	Zuid-Afrika	10,8 sec.
1904	St. Louis	Archie Hahn	USA	11,0 sec.
1900	Parijs	Frank Jarvis	USA	11,0 sec.
1896	Athene	Thomas Burke	USA	12 sec.

De vrouwen

Jaar	Olympische stad	Kampioen	Uit welk land	Tijd
2016	Rio de Janeiro	Elaine Thompson	Jamaica	10,71 sec.
2012	Londen	Shelly-Ann Fraser-Pryce	Jamaica	10,75 sec.
2008	Beijing	Shelly-Ann Fraser	Jamaica	10,78 sec.
2004	Athene	Yulia Nestsiarenka	Wit-Rusland	10,93 sec.
2000	Sydney	De winnares, Jones, werd in 2007 geschrapt. De nummer 2, Thanou, werd niet doorgeschoven naar de eerste plaats. Uiteindelijk dus géén olympische kampioen op deze afstand.	-	-
1996	Atlanta	Gail Devers	USA	10,94 sec.
1992	Barcelona	Gail Devers	USA	10,82 sec.
1988	Seoel	Florence Griffith-Joyner	USA	10,54 sec.
1984	Los Angeles	Evelyn Ashford	USA	10,97 sec.
1980	Moskou	Lyudmila Kondratyeva	Sovjet Unie	11,06 sec.
1976	Montreal	Annegret Richter	(West-)Duitsland	11,08 sec.
1972	München	Renate Stecher	(Oost-)Duitsland	11,07 sec.
1968	Mexico-stad	Wyomia Tyus	USA	11 sec.
1964	Tokio	Wyomia Tyus	USA	11,4 sec.
1960	Rome	Wilma Rudolph	USA	11,18 sec.
1956	Melbourne	Betty Cuthbert	Australië	11,5 sec.
1952	Helsinki	Marjorie Jackson	Australië	11,5 sec.
1948	Londen	Fanny Blankers-Koen	Nederland	11,9 sec.
1936	Berlijn	Helen Stephens	USA	11,5 sec.
1932	Los Angelos	Stanisława Walasiewicz	Polen	11,9 sec.
1928	Amsterdam	Betty Robinson	Verenigd Koninkrijk	12,2 sec.

Grafiek

In de grafieken hieronder zie je hoe de kampioenen over de landen verdeeld zijn.

De mannen

Winnaars van het koningsnummer, mannen

De vrouwen

Winnaars van het koningsnummer, vrouwen

Lees verder

© 2013 - 2024 Hansvg, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.

Gerelateerde artikelen

Jan Bos: eerste Nederlandse wereldkampioen sprintJan Bos is een langebaanschaatser die zich heeft gespecialiseerd in de sprint. In 1998 werd hij de allereerste Nederland…

Catriona LeMay-DoanCatriona Lemay-Doan is een voormalig Canadees langebaanschaatster die zich toegelegd had op de sprintafstanden, met name…

Gerard van VeldeGerard van Velde, ook wel bekend als 'de eeuwige vierde' heeft een lange schaatscarrière achter de rug, met een nodige p…

Schaatsen op de Olympische Winterspelen: 1000 meter mannenDe 1.000 meter mannen is bij het langebaanschaatsen één van de zes disciplines, die door de mannen wordt verreden op de…

EK hockey voor heren en dames, live op tv en livestreamHet Europees kampioenschap hockey voor heren bestaat sinds 1970. Het EK hockey voor dames bestaat sinds 1984. De Europes…

Kampioenen van de KNVB-bekerVoetbal is in Nederland een van de populairste sporten. De professionele clubs in Nederland zijn verenigd in de KNVB (Ko…

Bronnen en referenties

Wikipedia, atletiek, Olympische Spelen, Olympics, Atletiek op de Olympische Zomerspelen, Athletics at de Summer Olympics

Reactie

Berry Pijpers, 10-06-2015
De uitslagen 100 meter vrouwen kloppen niet helemaal. Yulia Nestsiarenka komt uit Wit-Rusland, niet uit Bulgarije. Thanou won niet in 2000. Jones won, die werd uit de uitslag geschrapt, maar Thanou werd NIET tot winnaar uitgeroepen vanwege haar eigen dopingverleden. Reactie infoteur, 13-06-2015
Dank voor de aanvulling, ik heb het aangepast in het artikel.

Hansvg (513 artikelen)
Laatste update: 19-11-2020
Rubriek: Sport
Subrubriek: Kampioenschappen
Bronnen en referenties: 1

Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.