Een goede schaatstechniek: basis voor optimaal schaatsen!

Nederland is een schaatsland. Bij de eerste vorst begint het bij velen al te kriebelen. Wanneer kan er op natuurijs worden gereden? Wanneer vindt de Elfstedentocht plaats? Maar ook schaatsen op de kunstijsbanen is populair. Dit wordt mede veroorzaakt door de successen van de Nederlandse allroundschaatsers en de sprinters. Maar hoe word je zelf een succesvol schaatser? En belangrijker: hoe zorg je voor optimaal schaatsplezier? Hiervoor is het belangrijk de nodige aandacht te schenken aan een goede schaatstechniek! Bij de schaatstechniek (langebaanschaatsen op de 400 meter baan) is een aantal aspecten van belang.

Schaatshouding

Een goede schaatshouding is een belangrijke basis voor een goede schaatstechniek.

• Sta recht op je schaatsen.
• Neem een zittende houding aan en buig hierbij je knieën in een hoek tussen de 90 en 110 graden. Duw hierbij de knieën naar voren en breng het zwaartepunt van de billen achter de hielen.
• Kantel je bovenlichaam naar voren tot dit horizontaal is. De hoek tussen de bovenbenen en het onderlichaam moet 45 graden zijn.

Kortom: vooral diep zitten en bovenlichaam horizontaal!

De afzet

Hierbij komt het erop neer niet ‘naar achter’ af te zetten maar ‘naar de zijkant’. Hoe meer de afzet zijwaarts is, hoe beter. De kunst is dus door de zijwaartse afzet voorwaartse snelheid te ontwikkelen. Hierbij blijft het ijzer van de schaats zo lang mogelijk in zijn geheel in aanraking met het ijs. Niet afzetten met de punt van de schaats maar met het gehele ijzer. De schaats glijdt gedurende deze afzet ‘gewoon’ door (behalve bij de start). Dit is dus wezenlijk anders dan bij bijvoorbeeld lopen, waarbij je afzet en met de voet loskomt van de grond. Een ander belangrijk aspect hierbij is de hoek waarmee wordt afgezet. De hoek tussen de schaats en het ijs moet zo klein mogelijk zijn om zo weinig mogelijk energie te verspillen.

Schaatsslag en sturen

Om rechtuit te schaatsen zijn onderstaande fases (telkens opnieuw) achtereenvolgens uit te voeren:

• Afzet linkerbeen en valbeweging naar rechts
• Rechterbeen neerzetten en achterlangs bijhalen linkerbeen
• Afzet rechterbeen en valbeweging naar links
• Linkerbeen neerzetten en achterlangs bijhalen rechterbeen

Het ijzer onder de schoen glijdt met weinig wrijving over het ijs. Door de schaats te kantelen graaft de rand van het ijzer in het ijs en kan er worden gestuurd. De richting van de schaats en dus ook de schaatser verandert hierdoor.

Bochten

Bij langebaanschaatsen is een goede bochtentechniek onmisbaar. Anders dan bij rechtuit schaatsen, is de stand van het lichaam in de bocht schuin naar links. Met name de beweging van het linkerbeen wijkt af van de beweging op het rechte eind. De fases bij ‘overstappen’ zijn achtereenvolgens:

• Het rechterbeen maakt een zijwaartse strekbeweging, vergelijkbaar met schaatsen op het rechte eind (afzet).
• Hierna wordt de rechterschaats vóór de linkerschaats langs geplaatst (bijhalen). De rechterschaats moet niet te ver voor de linker worden geplaatst omdat dit ten koste gaat van de zijwaartse afzet (en dus snelheid).
• Het linkerbeen strekt zich hierna onder het lichaam door (afzet).
• Hierna wordt de linkervoet naast de rechtervoet gezet (bijhalen). Het hele ijzer moet hierbij het ijs raken en ook de linkerschaats moet niet te ver naar voren worden geplaatst.

Qua lichaamshouding en bewegingen wijken de volgende punten af ten opzichte van rechtuit schaatsen:

• Asymmetrische armbeweging in de bocht (links kort, rechts lang)
• Schuine stand van het lichaam overhellend naar links. Belangrijk hierbij is geen angst te hebben en je te realiseren dat je met de schuine stand in het ijs snijdt en dus extra tempo moet maken.
• Linkerschouder is iets lager dan de rechterschouder en het hoofd kijkt met de bocht mee.

Andere factoren die invloed hebben op de snelheid en schaatsplezier

• Om optimaal te presteren is een goede schaatstechniek alleen niet voldoende. Kies kwalitatief goede schaatsen passend bij het niveau waarop wordt geschaatst.
• Zorg voor functionele en goed zittende schaatskleding. Laat je hierbij adviseren door een kenner (trainer, gespecialiseerde winkel).
• Vergeet de veiligheid niet. Draag altijd de juiste handschoenen om blessures en snijwonden te voorkomen. Vaak is het dragen van handschoenen verplicht. Het dragen van een helm is niet verplicht maar ook dit is, evenals het dragen van polsbeschermers, een goede veiligheidsmaatregel. Ook het onder de knie hebben van ‘goed remmen’ en ‘goed vallen’ is belangrijk.
• Word lid van een schaatsclub. De trainers helpen iedereen op zijn of haar niveau optimaal te presteren en geven in de praktijk adviezen voor het goed uitvoeren van de schaatstechniek.