Skiën voor blinden en slechtzienden

Veel mensen die blind of slechtziend leven zich graag uit in een sport. Skiën is voor deze doelgroep één van de vele uitdagende mogelijkheden. Door deze heerlijke wintersport krijgt een blinde of slechtziende skiër enorm veel zelfvertrouwen. Hij geniet daarnaast van een geweldig gevoel van onafhankelijkheid en bovendien heeft hij veel sociale interactie. De belangrijkste basis voor een visueel gehandicapte alpineskiër is een goede begeleider die hij als het ware “blind” moet vertrouwen.

• Skilessen voor visueel gehandicapte personen
• Begeleider
• Oriëntatiemogelijkheden voor blinde en slechtziende skiërs
• Tips en hulpmiddelen voor het skiën met een visuele beperking
• Skiverenigingen voor blinden en slechtzienden

Skilessen voor visueel gehandicapte personen

Uiteraard moet de visueel gehandicapte skiër wel de beginselen van skiën kennen. Hiervoor kan hij terecht bij een heel aantal sportorganisaties voor personen met een handicap, maar vaak stellen ook gewone sportverenigingen zich open voor blinden en slechtzienden.

Begeleider

De visueel gehandicapte skiër gebruikt als veiligheid steeds een skiënde begeleider. Hij beschrijft de omgeving, kiest de afdaling en verstrekt mondelinge instructies aan de skiër die blind of slechtziend is. Zo geeft de begeleider bijvoorbeeld aan de hand van de wijzers van de klok de richtingsaanwijzingen door. Wanneer de begeleider bijvoorbeeld "11" zegt, weet de blinde skiër dat hij een heel klein beetje naar links moet draaien. In principe krijgt een blinde of slechtziende skiër één begeleider toegewezen die hem steeds begeleid; zo heeft hij steeds 1-op-1-begeleiding wat nodig is in deze snelle sport.

Oriëntatiemogelijkheden voor blinde en slechtziende skiërs

Er zijn in principe twee belangrijke oriëntatiemogelijkheden om blinde en slechtziende skiërs te begeleiden tijdens het skiën. De keuze van volgen hangt af van het gezichtsvermogen en de voorkeur van de skiër.

1. De begeleider blijft achter de skiër: Hierbij geeft hij verbale beschrijvingen en instructies over de oriëntatie en obstakels. Dit systeem vereist een brede pistes met weinig obstakels.
2. De begeleider skiet voor de skiër: Hierbij oriënteert de skiër met een visuele handicap zich door middel van mondelinge instructies. De skiër volgt de contouren, het lichaam en de bewegingen van de begeleider indien hij nog in staat is dit waar te nemen. Dit systeem vereist minder precieze instructies, omdat de skiër in de eerste plaats de stem en bewegingen van de begeleider volgt. In de praktijk durven wel weinig volledig personen met een visuele handicap achter hun begeleider skiën. Het is moeilijker, maar het biedt het voordeel dat blinden in staat zijn meer snelheid te maken.

Tips en hulpmiddelen voor het skiën met een visuele beperking

• Een lichtgewicht, draagbaar communicatiesysteem (versterker) helpt bij de communicatie tussen de begeleider en skiër. Voor mensen die slecht horen en slecht zien, bijvoorbeeld omdat ze lijden aan het syndroom van Usher, bestaan er speciale portofoons (een soort walkietalkies).
• Bij het begeleiden van een blinde of slechtziende persoon is het belangrijk dat de afstand tussen de skiër en de begeleider tot een minimum beperkt is.
• Het is ten sterkste aan te bevelen om een helm te dragen; zeker omdat sommige skiërs een behoorlijke snelheid halen.
• Het is eveneens van essentieel belang dat de skiër zijn of haar begeleider een speciaal vest dragen zodat ze herkenbaar zijn als blinde/slechtziende skiër en begeleider. Dit voorkomt dat andere skiërs tussen hen gaan skiën. Dit vest is fluogeel van kleur en bevat het internationaal symbool van een visuele handicap. Hierop staan namelijk op de rug drie zwarte bollen in de vorm van een driehoek gedrukt. Op het fluovestje van de blinde skiër is daarnaast het woord “blind” gedrukt. De begeleider heeft de gedrukte tekst "guide" op zijn vestje staan.
• Alpineskiën is voor de meeste blinden en slechtzienden een geweldige uitdaging. Wie echter nood heeft aan een nog grotere uitdaging, kan zich specialiseren in slalomskiën. In Nederland bieden diverse organisaties hiervoor lessen aan voor blinden en slechtzienden.
• De visueel gehandicapte skiër raadpleegt best een oogarts en/of erkend opticien die hem een goede bril met getinte glazen of speciale contactlenzen voorschrijft zodat hij geen last heeft van verblinding tijdens het skiën.

Skiverenigingen voor blinden en slechtzienden

In zowel België als Nederland zijn diverse sportverenigingen actief die cursussen aanbieden en wintersportvakanties voor blinden en slechtzienden.

België

Skiclub Ice Mountain uit Komen verzorgt lessen voor mensen met een visuele handicap. Ook Skiclub ViGe Zondal zet zich in voor geïnteresseerde skiërs met een visuele beperking. In Peer is ten slotte de laatste organisatie te vinden die lessen aanbiedt voor blinden en slechtzienden: Snow Valley.

Nederland

In Nederland is de NVSV (Nederlandse Visueel-gehandicapten Ski-Vereniging” in Delft actief. Deze organisatie, die op Twitter, Facebook, Linkedin en via een website te vinden is, organiseert jaarlijks wintersportvakanties voor mensen die blind of slechtziend zijn waarbij begeleiders zorgen voor 1-op-1-begeleiding. De NVSV organiseert Langlaufen, alpineskiën, snowboarden en wandelingen.

Daarnaast is de Stichting handicap op Ski’s en Snowboard (S.H.O.S.) in Zoetermeer actief in Nederland. Diverse goed geschoolde vrijwilligers met ervaring helpen en adviseren visueel gehandicapte skiërs en bieden hen de recentste hulpmiddelen aan. Zij helpen mensen met een (visuele) handicap via diverse scholen die verspreid zijn over het gehele land.