Gardedansen als sport

Gardedansen, ofwel dansgarde, wordt vaak verward met de dansmariekes die bij Prins Carnaval horen. Gardedansen is echter veel meer dan dat; het wordt uitgeoefend in verschillende landen en is uitgegroeid tot een van de zwaarste takken van de danssport omdat de dansers een combinatie van dans en acrobatiek moeten beheersen. Er zijn vele nationale dansgardekampioenschappen die verbonden zijn met de Nederlandse Algemene Dansbond (NAD). Gardedansen wordt vaak verward met majorettes, ondanks het duidelijke verschil dat bij gardedansen geen attributen gebruikt worden. De dansvorm is ook anders. De oorsprong van het gardedansen ligt bij het zogenoemde 'marieke-dansen'. De stijl van gardedansen kan worden vergeleken met de damesrevuegroepen uit de jaren twintig en dertig.

De geschiedenis van gardedansen

De gardedans komt vermoedelijk uit Frankrijk. Aan het einde van de achttiende eeuw zouden jonge dames soldaten op hun legertochten vergezellen. Deze dames zorgden voor ontspanning en vermaak binnen het legerkorps en dansten dus voor de garde. Zij werden 'marketenders' genoemd. Deze marketenders werden vanaf de vorige eeuw binnen de carnaval de dansmariekes genoemd, passend bij de pompeuze legerofficieren waar de spot mee werd gedreven. De rol van dansmariekes is door de jaren heen veranderd, zij ondersteunen nu Prins Carnaval met zijn taken. De dansgarde heeft de rol van de dansende marketenders overgenomen en zorgt nu op amateurniveau voor het entertainment van de carnavalsvereniging.

Gardedanskleding

De originele kostuums van de dansgardes zijn gebaseerd op uniformen uit de achttiende eeuw en komen nog steeds veel voor bij de dansgardes van carnavalsverenigingen. Deze kostuums bestaan uit een tricorn hoed, uniformjasje, kort (geplooid) rokje, petticoat, panty's, kanten slip en leren rijglaarsjes met een kleine hak.

De mode van de dansgardekostuums is ondertussen sterk veranderd. Er worden nu ook veel lycra pakken gedragen welke meestal uit één stuk bestaan. Echter zijn dit vaak toch kostuums met een body en een korte rok, panty's en rijglaarsjes.

Gardedans als sport

Gardedansen wordt in Nederland vrijwel alleen uitgeoefend in Zuid-Nederland, waar carnaval wordt gevierd. De sport is ook populair in onder meer Duitsland, België, Hongarije, Tsjechië, Oostenrijk, Italië, Servië en Slovenië.

Er zijn verschillende dansstijlen die tijdens wedstrijden worden uitgevoerd:

• Mars: Een eenvoudige, elegante dans met stapcombinaties, balletinvloeden, acrobatische onderdelen en nadruk op choreografie en synchroniciteit.
• Gardedans: Een speelse, serene dans met danspassen uit het klassieke ballet aangevuld met acrobatische onderdelen. De moeilijkheidsgraad van de dans ligt hoger dan bij de mars.
• Showdans: Een dans met minder strikte regels aangaande dansstijl, welke vaak uitgevoerd wordt op themamuziek. Vaak wordt er een mix van moderne dans en marsstijl gebruikt.

Er zijn verschillende categorieën disciplines tijdens de gardedanswedstrijden:

• Paren
• Damesgarde
• Gemixte garde (mannen en vrouwen)
• Gardedans
• Showdans

De dansers worden op de volgende punten beoordeeld tijdens het uitvoeren van de dans:

• Basispositie
• Kostuum
• Charisma
• Diversiteit
• Moeilijkheidsgraad dans
• Presentatie
• Nauwkeurigheid en uitvoering
• Choreografie

Bij de bepaling van de score worden de laagste en hoogste jurering niet meegeteld, zodat de beoordeling eerlijk is.

Om deel te kunnen nemen aan een internationaal kampioenschap gelden een aantal regels. De solist, het paar of de dansgroep moet tijdens een aantal nationale toernooien voldoende punten hebben gescoord om door te stromen naar bijvoorbeeld het Europese Kampioenschap. De dansers die deelnemen aan deze kampioenschappen trainen vaak iedere dag om op het juiste niveau te kunnen presteren.

NDO

De Nederlandse Danssport Organisatie organiseert officiële dansgardewedstrijden zoals nationale en Europese kampioenschappen. Verder zet het NDO zich in voor promotie van de dansgardesport door bijvoorbeeld festivals te organiseren. Ook zet het zich in om ontwikkelingen in het belang van de sport te verwerkelijken.