Endurance te paard een (h)eerlijke sport!

Er zijn verschillende soorten diciplines in de paardensport. Iedereen kent vast wel de dressuursport en de springsport. Maar er bestaan nog vele andere mogelijkheden om met je paard aan wedstrijden deel te nemen. Een ervan is de Endurance oftewel de langeafstandsritten.

Wat is endurance nu eigenlijk?

Endurance oftewel de langeafstandsritten wordt hier verder uitgelicht. Het is de bedoeling dat je in een bepaalde tijd, verantwoord aan jezelf en aan je paard, een vooraf bepaalde afstand aflegt. Het liefst zo snel mogelijk. Maar de meeste endurance ruiters vinden het op een gezonde manier rijden veel belangrijker en dit is dan ook eigenlijk de ware sport.Een enduranceproef heeft als doel de snelheid en het uithoudingsvermogen van het paard te bewijzen. Het parcours wordt wel vooraf aangegeven en staat dus al vast.

Tijdens de wedstrijd zijn er eigenlijk altijd nog de verplichte dierenartscontroles. Dit is ter bescherming van jezelf en je paard en blijkt ook nodig te zijn. Er zijn namelijk nog steeds veel ruiters die het winnen van de snelheid belangrijker vinden dan het welzijn van het paard. Er vindt altijd een controle door de dierenarts plaats bij de finale aankomst, dit om te zien of je op een eerlijke manier je proef uitgereden hebt. In de selectiereeksen, ook wel kwalificatieproeven genoemd kan een combinatie strafpunten krijgen bij tijdsoverschrijding of een hogere hartslag of bij uitzonderlijke uitdroging van het paard. Dit is veroorzaakt door het niet verantwoord rijden en is dus geheel tegen de principes van de Endurance sport in. Het snel weer normaal op adem zijn goede hartslag in rust, die duiden op een goede training. Dit is van groot belang voor deze sport.

Paard en ruiter vormen één geheel, zodat alle ups en downs van elkaar bekend zijn. Je moet je paard door en door kennen en je paard moet jou eveneens door en door kennen en weten wat er van hem verwacht wordt.Alle dingen die een wedstrijd negatief kunnen beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld angst, stress of oververmoeidheid, voelt men meteen aan en worden zoveel mogelijk vermeden in belang van het paard.

Een groot respect voor het paard, de perfecte timing van snelheden en weer rust vormen dan ook de slagzinnen van een goede en eerlijke endurance-ruiter. Vandaar dan ook dat kreupel lopen, oververmoeidheid of conditionele terugval van het paard direct en terecht een disqualificatie tot gevolg hebben of de combinatie niet goedkeuren voor deelname aan een volgende ronde. En in sommige gevallen zelfs nooit meer. Het aantal deelnames door recreatieve ruiters stijgt de laatste jaren en af en toe promoveren deze ruiters door naar het westrijdgebeuren. Het is ook een sport die men met een beetje gezond verstand altijd kan uitvoeren. Zeker wanneer je graag in de buitenlucht, bossen en over stranden rijdt. Dit is overigens ook een van de natuurlijkste paardensporten ter wereld!

Kan ik Endurance eerst eens uitproberen?

Omdat het een sport is die voor iedereen toegankelijk is, bestaat er de zogenaamde kennismakingsproef of innitiatie. Deze proeven worden voornamelijk gereden in een snelheid van 10-12 km per uur en hebben meestal een afstand van maximaal 20 km. Hierdoor kunnen zelfs recreanten makkelijk een proef meerijden. Zelfs met een ongetraind, maar wel gezond paard.
Een vaccinatieboekje dat in orde is en een geldig paardenpaspoort, zijn voldoende om zonder problemen deel te nemen aan je eerste initiatierit. En natuurlijk een gezonde dosis inzet en gezelligheid eveneens als een gezond en betrouwbaar paard. Overigens zijn hier alle rassen toegestaan. Je moet geen arabier (die op hoger niveau het meest gebruikt worden) hebben. Elk ander ras is geschikt als het maar gezond is. Zo rijden er genoeg combinaties met een HaflingerDe Haflinger een Veelzijdig paard of een Fjord.

Hoe gaat zo een Kennismakingsproef bij Endurance dan in zijn werk?

Eigenlijk is het gewoon goed organiseren. Hieronder zal ik het u stap voor stap uitleggen:

Inschrijving:

De ruiter schrijft zichzelf en zijn paard in voor de wedstrijd van zijn keuze , meestal ten laatste een week voorafgaande op de gekozen wedstrijd. Dit kan vaak ook al online of via een brief gebeuren. Ook is het vaak nog mogelijk om de dag zelf in te schrijven, maar wordt afgeraden ivm volzetting . Meestal start de wedstrijd om 9 uur met de eerste ruiter. Maar vaak moet je al minimaal een uur vooraf aanmelden.Dit heeft zijn voordelen, je kan rustig bijkomen en zorgen dat je paard helemaal in orde is. Bij de inschrijving wordt de licentie van de ruiter gecontroleerd, dit hoofdzakelijk om verzekerings problemen te voorkomen.
Dit is echt een aanrader voor ruiters die hun paard eens lekker willen laten ontspannen tijdens een buitenrit. En je kan meteen proeven van de speciale sfeer.

De deelnemende combinatie van ruiter en paard krijgt een wedstrijdformulier en een duidelijk geografisch plan van de streek, waarop het te rijden parcours is aangeduid. Ook de starttijden worden hier bekend gemaakt. Dan begint eigenlijk het echte werk pas.

Controle door de dierenarts voor de start:

Na de inschrijving breng je je paard naar de dierenarts. Denk eraan hij mag alleen maar een halster dragen. De plaats waar je je moet melden noemt men een Vet-Gate. Een hoofdstel met bit is toegelaten, zolang het de bewegingen van het paard niet belemmert tijdens de controle en dringend nodig is.Hier controleren officiële wedstrijddierenartsen de algemene conditie van het paard en geven al of niet groen licht om te starten. Dit is een zeer belangrijk onderdeel en soms ook best wel spannend voor de eerste keer.

Er wordt namelijk onder andere controle gedaan op de hartslag van het paard, uitdrogingsverschijnselen, darmgeluiden en bewegingen. Paarden die kreupel zijn mogen zeker niet starten! (Dit lijkt me niet meer dan logisch) Indien je paard niet startgerechtigd is, dien je dit te melden op het wedstrijdsecretariaat en lever je de formulier en startnummer terug in. Helaas is deze endurance wedstrijd voor jou dan over. Bezie dit als een wijze les!

Je starttijd gaan aanvragen

Na een goede veterinaire controle van het paard kan je een starttijd gaan vragen. De starttijd wordt genoteerd op je wedstrijdformulier en je dient ook echt klaar voor de start te zijn op dit uur. Ruiters zetten best hun horloge perfect gelijk met de officiële klok aan de startlocatie om elke discussie achteraf te vermijden. Soms zijn hier namelijk nogal wat problemen over.

Vertrekken en route:

Op de aangemelde tijd begint de endurance wedstrijd van de ruiteren zijn paard. Men heeft maximaal 15 minuten ( na starttijd)om ook daadwerkelijk de startlijn te overschrijden en aan het opgelegde parcours te beginnen. Het parcours is onderweg aangeduid door middel van kalkstippen, schavelingen, bordjes of een andere vorm van bewegwijzering. (lintjes, draadjes, bordjes en noem maar op)

Onderweg wordt om de 5 km aangegeven hoever je eigenlijk gevorderd bent. Hierdoor kan je de gemiddelde snelheid berekenen en je snelheid aanpassen aan de route of de ondergrond van het parcours. Dit is van belang als je graag tegen de maximaal toegestane snelheid wilt rijden of je wedstrijd wilt winnen. Dus eigenlijk niet echt van toepassing als dit je eerste kennismakingsrit is. De allerlaatste km staat ook extra duidelijk aangegeven. Hier mag je niet meer stilstaan, ronddraaien of iets dergelijks om tijd te rekken om je paard op adem te laten komen. Dit laatste leidt onverbiddelijk tot extra strafpunten. Of soms zelfs uitsluiting. Sommige ruiters denken hiermee hun paard op adem te krijgen en alsnog met een voorheen oververmoeid paard een wedstrijd te winnen wat nogmaals... niet de sport van Endurance is.

De aankomst:

Bij het overrijden van de aankomstlijn stopt de klok en vult de verantwoordelijke de aankomsttijd in op je wedstrijdformulier. Vanaf nu is het zaak je paard zo vlug mogelijk aan te bieden bij de dierenarts. Er worden strafpunten bekomen per minuut tussen het overrijden van de aankomstlijn en het aanbieden aan de dierenarts. Ook treuzelen wordt hier dus weer streng aangepakt. De formulieren worden meegegeven en daarna kan het paard afgezadeld en verzorgd worden. Het is ook aangewezen om het paard wat hooi te geven of het droog te stappen aan de hand. Het paard kan nu goed herstellen van de inspanning. Alsook de ruiter uiteraard met een lekker koud drankje.

De Final-vet Controle:

Het paard wordt door jou of, als je er eentje hebt, een groom aangeboden bij de dierenarts binnen maximaal 20 minuten na het oversrijden van de aankomstlijn. Je geeft je wedstrijdformulier af. Hierop noteert de verantwoordelijke het tijdstip waarop het paard wordt aangeboden bij de dierenarts. Biedt de deelnemer zijn paard later dan 20 minuten aan, dan is de combinatie gedisqualificeerd en heb je de rit voor niets gereden.

Nu controleert de dierenarts het paard opnieuw zoals voor de start van de wedstrijd. De gemeten hartslag wordt ingevuld op je formulier. Bijkomende strafpunten kunnen opgelopen worden wanneer het paard tekenen van vermoeidheid vertoont. Kreupel lopen betekent uiteraard de uitsluiting. De keus van de dierenarts dient zonder morren aanvaard te worden, want de gezondheid van het paard staat in deze discipline van paardensport steeds voorop.

Na het beëindigen van finale controle wordt de dierenarts verlaten en kan het paard terug verzorgd worden. De formulieren worden door de verantwoordelijke binnengebracht op het wedstrijdsecretariaat voor controle en vergelijkingen met de andere deelnemers.

De veterinaire strafpunten worden over het algemeen op deze manier gegeven:

• Hartslag: 44 BPM of lager = 0
• 45 tot 60 BPM = 1 per hartslag
• 61 of hoger = uitsluiting
• Alle aanmerkingen die het paard kreeg op volgende onderdelen tijdens de veterinaire controle worden met 2 vermenigvuldigd:
• Indruk 0 tot 5
• Uitdroging 0 tot 5
• Beweging 0 of 5, waarbij 5 automatisch leidt tot uitsluiting
• BPM = Beats Per Minute (hartslagen per minuut)

Het resultaat:

Ongeveer een uur na het binnenkomen van de allerlaatste deelnemer van de dag kunnen de organisatoren de einduitslag bekend maken. De formulieren worden teruggegeven samen met een overzicht van de resultaten van de andere deelnemers. Diegene met de minste strafpunten is de winnaar. Wat wel leuk is: Bij bijna elke endurance wedstrijd is een aandenken of prijs te krijgen. Zeker leuk als dit je eerste keer is. Indien de combinatie geslaagd is in één kennismakingsproef kan ( hoeft niet ) gestart worden in een kwalificatieproef van 30 km. Misschien dat je na deze rit wel de motivatie en het plezier eraan beleefd hebt dat je verder wilt gaan met endurance.

Is er bij endurance speciale kleding vereist?

Een helm is verplicht en dient vastgemaakt te worden. Rijlaarzen of jodphurs zijn aangeraden maar moet niet het mogen ook gewoon stevige schoenen zijn. Indien de ruiter schoenen zonder hak draagt dan zijn veiligheidsstijgbeugels of gesloten beugels verplicht. Sporen zijn verboden, net als alle hulpteugels, behalve de losse martingaal met ringen. Rijzwepen van normale lengte zijn toegelaten tot de endurance ritten vanaf 80 km. Er is voor de eerste keer al helemaal geen verplichte kledij, maar natuurlijk moet je zorgen dat het veilig is voor zowel jou als het paard.

Meer over Endurance weten?

Omdat het gewoon teveel is om te schrijven en ik je het hoofd niet wil laten tollen door de verschillende niveaus enz laat ik het bij deze eerste uitleg zitten. Natuurlijk is er nog veel meer over te vinden. Op internet is er erg veel te vinden over endurance. Er komen steeds meer clubs bij. Ook in de bibliotheek zijn er een aantal goede boeken te leen. Het is zelfs zo dat deze sport tegenwoordig ook Olympisch is. Met zelfs een Nederlandse aan de start!