Footbonaut, de voetbalmachine van Borussia Dortmund

Het werk van een profvoetballer bestaat voor ongeveer 90 procent uit trainen, en slechts voor 10 procent uit het spelen van wedstrijden. Trainingen zijn efficiënt als ze wedstrijdsituaties kunnen nabootsen, of als ze een aspect oefenen waar de speler in een wedstrijd echt iets aan heeft. De Duitse voetbalclub Borussia Dortmund heeft nu een machine ontwikkeld, de Footbonaut, die de handelingssnelheid en de techniek test en verbetert.

Trainingsoefeningen

Een voetballer moet van vele markten thuis zijn. Hij moet goed en nauwkeurig kunnen schieten en koppen, conditie hebben en kracht. Ook zijn handelingssnelheid is belangrijk, en hij moet kunnen anticiperen op ontstane situaties. Al sinds het begin van de sport werd in trainingsoefeningen specifiek op een of enkele onderdelen getraind.

De kopgalg

Berucht was bijvoorbeeld de kopgalg. In Nederland al bekend sinds de jaren veertig van de vorige eeuw. Aan de galg (een grote paal met een dwarsbalk) hing een bal aan een touw. Die bal moest je wegkoppen. Daarmee kon je je sprongkracht en je koptechniek oefenen. In de loop der tijd zijn wel meer vreemde voorwerpen op het trainingsveld gesignaleerd, zoals loodzware medicin-ballen of speedfootladders (waarbij je snel met je voeten tussen de treetjes moet bewegen). Ook intervaltraining en voetvolley helpen de voetballer om beter te worden.

Een soort tennisballenmachine

In Dortmund gaan ze sinds kort een flink stuk verder. Gefluisterd wordt dat de voetbalmachine Footbonaut de club één miljoen euro kostte. Footbonaut valt te omschrijven als een soort tennisballenmachine, maar dan veel afwisselender. De machine is ontwikkeld door Christian Guttler en bestaat uit een overdekte ruimte van ongeveer veertien meter bij veertien meter. De speler staat in een cirkel in het midden te wachten op wat komen gaat.

Precisie en handelingssnelheid

Via een geluid weet de speler waarvandaan hij een bal kan verwachten. Dat geluid kan uit acht verschillende hoeken komen. Vervolgens hoort hij al een tweede geluid, uit een van de in totaal 72 gelijke vlakken van de ruimte. De omlijning van dit vlak licht op, zodat de speler ook visueel weet dat de bal daarin moet. Niet alleen precisie is gewenst, ook handelingssnelheid. Vandaar dat het licht van het vlak in eerste instantie groen is. Duurt het allemaal te lang dan krijgt het licht een gele, en later zelfs een rode kleur. Dan ben je dus te laat. Vanzelfsprekend levert de bal in een ander vlak schieten ook minpunten op.

Intensieve oefening

Dat spelers met de Footbonaut een betere passtechniek ontwikkelen, sneller kunnen handelen en hun conditie verbeteren, is gemakkelijk voor te stellen. Het is een enorm intensieve oefening, de ballen kunnen vreselijk snel na elkaar op de speler worden afgevuurd. Dat is met trainingspartijtjes op het gras niet te vergelijken. Eindeloos herhalen kan bovendien tot automatismen leiden, waar een team sterk van kan profiteren.

Kritiek op de machine

Het valt niet te bewijzen hoeveel Borussia Dortmund te danken heeft aan de Footbonaut, maar het is absoluut een feit dat ze in de Champions League dit seizoen buitengewoon goed presteren. Al komen ze desondanks qua passing nog niet in de buurt van het tikkie-takkie voetbal van Barcelona. Kritiek is er ook. Dat geldt met name het geluidssignaal waarmee een speler gewaarschuwd wordt waar de bal vandaan komt. In wedstrijden moet een speler namelijk puur visueel handelen. Volgens experts is dit een zodanig verschil, dat de hersenen van een speler de oefening in de Footbonaut en een wedstrijd als twee verschillende dingen zullen beschouwen. Waardoor de waarde ervan vanzelfsprekend afneemt.

Marcel Stutter

De Footbonaut is vooral bedoeld om de ontwikkeling van de eigen spelers van Borussia Dortmund te voeden, en ze beter te maken. Het kan echter ook de potentie van een speler op een bepaald moment meten. Dat ondervond Marcel Stutter (24), een in zijn jeugd redelijk getalenteerde voetballer. Door verschillende oorzaken bleef zijn carrière bescheiden. Stutters schoonvader kende een paar mensen bij Borussia Dortmund en zo mocht Stutter in de zomer van 2012 in de Footbonaut stappen. Op dat moment speelde hij op het zevende niveau van Duitsland. Uit de testresultaten bleek echter, dat Stutter alle capaciteiten bezat die een voetballer nodig heeft. Zijn passing was precies, zijn controle zeer goed, net als zijn anticiperend vermogen.

In de eredivisie

Ongeveer een maand later tekende de middenvelder een klein contract bij NEC in Nijmegen. Op grond van een prima stage, die hij verdiende met de testresultaten in de Footbonaut. Sinds november – hij moest qua conditie eerst nog een fikse achterstand wegwerken - heeft Stutter al redelijk wat wedstrijden in de Nederlandse eredivisie gespeeld.