Ajax 1981-1982: Terugkeer van de verloren zoon Johan Cruijff

De Amsterdammers leken dit seizoen geen aanspraak te kunnen maken op de landstitel, daarvoor was het spel te wisselvallig. Maar op 6 december 1981 veranderde alles. De 34-jarige Johan Cruijff maakte tot ieders verrassing zijn comeback bij zijn oude liefde Ajax. Vanaf dat moment stroomden de stadions vol en werden de Amsterdammers onverslaanbaar. Alleen Feyenoord en Roda JC wisten nog een puntje te pakken van de nieuwe landskampioen van Nederland.

Ajax begint wispelturig aan het seizoen

Een jeugdig Ajax begon de competitie uitstekend door met maar liefst 1-7 te winnen in Tilburg van Willem II. Uitblinkers in dit duel waren Tscheu La Ling, nieuwkomer Jesper Olsen en Keje Molenaar, die driemaal scoorde. De Klassieker tegen Feyenoord eindigde op woensdagavond 19 augustus in een 1-1 gelijkspel voor slechts 29.000 toeschouwers in het Olympisch Stadion. Meer vermaak had het Ajax-publiek in de wedstrijd tegen PEC Zwolle, dat na een wervelende show met 5-1 werd verslagen. Drie dagen later leden de Amsterdammers de eerste nederlaag tegen FC Twente (2-1), welke weer werd gevolgd door een monsterzege op De Graafschap (9-1). De ploeg uit Doetinchem wilde zich niet ingraven en kreeg een dure rekening gepresenteerd. Het nog ongeslagen FC Groningen kreeg op 26 september eveneens een flinke oorwassing te verwerken en had nog geluk dat Ajax twee strafschoppen miste (6-1).

De ploeg van trainer Kurt Linder kwam in een mindere periode terecht: uitschakeling in het Europa Cup 2-toernooi door het Engelse Tottenham Hotspur (1-3 en 3-0) en enkele competitienederlagen. Tegen Sparta speelde Ajax te naïef en verloor met 5-3 in een duel waarbij David Loggie en Wim Kieft respectievelijk voor Sparta en Ajax driemaal scoorden. Na het thuisduel tegen NAC (2-2) werd met 3-0 verloren van koploper PSV. Duidelijk was dat Ajax nog te licht was voor het grote werk en de nodige routine miste. Als de Ajax-machine draaide werd elke tegenstander met grote cijfers opgerold, maar indien de motor enigszins haperde was er een geheel andere ploeg te zien.

Een uitwedstrijd in Amsterdam

De eerder in dit seizoen geblesseerd geraakte Frank Rijkaard (ernstige enkelblessure) maakte na zes weken zijn rentree in het duel tegen Go Ahead Eagles. Tot aan de slotfase was het spannend maar toen sloeg Ajax toe door Wim Kieft (87e minuut 3-1) en Frank Rijkaard (90e minuut 4-1). Doordat FC Utrecht op woensdagavond 11 november niet op het noodterrein op de Veemarkt kon spelen (De Galgenwaard werd verbouwd) wegens het ontbreken van een lichtinstallatie, werd het thuisduel van FC Utrecht verplaatst naar het Olympisch Stadion in Amsterdam. Slechts 5.000 toeschouwers zagen een FC Utrecht dat in de eerste helft heer en meester was en verdiend leidde met 1-0. Toch ging Ajax met een 1-2 voorsprong de rust in want Wim Kieft scoorde in de 44e en 45e minuut. Doordat de Utrechters in de tweede helft vol op de aanval speelden kreeg Ajax veel ruimte en counterde binnen dertien minuten naar een 1-5 voorsprong. De ‘thuisclub’ kwam nog terug tot 3-5 maar daar bleef het bij. Ajax-doelman Piet Schrijvers hield zijn ploeg op de been tegen AZ ’67 maar kon niet voorkomen dat de Alkmaarders door een schitterende vrije schop van uitblinker Jan Peters toch met 1-0 wonnen.

Johan Cruijff terug op het oude nest

Na veel geruchten, onzekerheden en gekibbel kreeg Ajax voor de wedstrijd tegen FC Haarlem dan eindelijk haar zo broodnodige routine in het elftal. De 34-jarige Johan Cruijff maakte na acht jaar afwezigheid zijn comeback bij Ajax in een officiële wedstrijd. Zijn laatste competitieduel voor Ajax was op 19 augustus 1973 geweest tegen FC Amsterdam (6-1 winst). Iedereen wilde er op 6 december bij zijn en De Meer stroomde vol (24.000 toeschouwers). Het gemiddelde aantal toeschouwers voor de wedstrijd tegen FC Haarlem was tot dan toe 10.000 man per duel geweest. In de 21e minuut klaterde het applaus vanaf de tribunes toen de verloren zoon eigenhandig met een schitterende lob FC Haarlem-doelman Edward Metgod verraste, 1-0. Ajax won tenslotte met 4-1 in een duel waarbij de net 18-jarige geworden John van ’t Schip zichzelf nog een verlaat verjaardagscadeau bezorgde door in de 75e minuut zijn debuut te maken als invaller voor Tscheu La Ling.

Tussenstand aan kop:

Ajax had inmiddels al tien jaar niet meer gewonnen in De Kuip tegen Feyenoord en ook op 31 januari lukte het de Amsterdammers niet om met winst te vertrekken uit Rotterdam. Door twee doelpunten van Andrej Jeliazkov kon Feyenoord een puntje overhouden aan dit duel, voor Ajax waren Gerald Vanenburg en Wim Kieft de doelpuntmakers. Van de 22 spelers, die op het veld stonden, waren alleen de bij Feyenoord teruggekeerde Wim van Hanegem en Johan Cruijff tien jaar geleden aanwezig toen Ajax voor de laatste maal in De Kuip won (1-5). Willem II hield een helft stand tegen Ajax (0-0) maar Johan Cruijff besliste het duel binnen drie minuten door in de 68e minuut (2-0) en 71e minuut (3-0) te scoren (eindstand 4-1).

De Ajax-trein dendert door

Tscheu La Ling had inmiddels problemen met de trainer Kurt Linder en het bestuur gekregen en speelde zelfs een oefenwedstrijd met het Engelse Southampton mee waarbij hij het publiek op de banken kreeg. Een transfer ging echter niet door en dit stemde een deel van het Ajax-publiek tevreden. In de thuiswedstrijd tegen FC Twente (5-1 winst) waren er veel pro-Ling spandoeken te zien op de tribunes. De Graafschap gooide al haar enthousiasme in de strijd en leek voor een verrassing te gaan zorgen (1-0) maar in de laatste twintig minuten stelde Ajax orde op zaken en won alsnog met 1-4. In de thuiswedstrijd tegen MVV scoorde Johan Cruijff een ‘wereldgoal’ en brak doelman Piet Schrijvers zijn middenhandsbeentje. Doordat Ajax al door haar wissels heen was leek het er op dat Johan Cruijff zijn vervanger zou gaan worden maar ‘Pietje’ bleef met pijn op zijn post staan en speelde de wedstrijd uit. Een geweldige Ajax-show (9-1) was te zien op 21 maart door o.a. drie doelpunten van Wim Kieft en twee van Johan Cruijff. FC Den Haag-trainer Cor van der Hart had genoten van het Ajax-spel en had er een applaus voor over.

Voor de wedstrijd tegen FC Groningen werd bekend dat trainer Kurt Linder aan het eind van het seizoen zou vertrekken en zou worden opgevolgd door zijn assistent Aad de Mos. In een heerlijk spektakelstuk leidde FC Groningen na 55 minuten spelen met 2-1. Toen werd tweevoudig doelpuntmaker Ronald Koeman door een klap van Søren Lerby ‘vakkundig’ uit de wedstrijd gewerkt. Het was de ommekeer in het duel, Peter Boeve scoorde 2-2 en even later was het Henk Veldmate die in eigen doel schoot (2-3). In de laatste tien minuten moest Ajax met tien man verder aangezien de wissels al waren verbruikt en Tscheu La Ling, die in de 72e minuut was ingevallen, al weer na acht minuten het veld moest ruimen met een gebroken neusbeen na een botsing.

Het honderdste competitiedoelpunt

Johan Cruijff werd op 3 april in de thuiswedstrijd tegen NEC in de bloemetjes gezet wegens zijn 250e competitiewedstrijd voor de roodwitten. De jubilaris scoorde zelf het openingsdoelpunt in de 7e minuut maar kwam na rust niet meer terug wegens griep. De maestro werd vervangen door de 17-jarige Marco van Basten, die zijn debuut opluisterde met een schitterende kopbal (3-0). Ajax won met 5-0 en maakte drie dagen later wederom vijf doelpunten in het thuisduel tegen Sparta (5-1). Wim Kieft maakte drie doelpunten maar toch was het invaller Keje Molenaar die in de slotfase het meest werd toegejuicht na zijn doelpunt door de 29.000 toeschouwers. De vijfde Ajax-treffer was precies het honderdste doelpunt voor de Amsterdammers in deze competitie. Na de 0-4 zege op NAC waren er nog zes wedstrijden te gaan.

Tussenstand aan kop:

Ajax wint de topper van PSV

Op 18 april stond de topper tegen PSV op het programma voor 60.000 toeschouwers in het uitverkochte Olympisch Stadion. Twee spelers werden in de eerste helft uit de wedstrijd ‘geschopt’. Johan Cruijff keerde na rust niet meer terug na een botsing met zijn mandekker Jung Moo Huh, die in de rest van het duel werd uitgefloten door het publiek. Ook PSV-speler René van de Kerkhof kreeg een zelfde ‘behandeling’ van Edo Ophof. Na rust werd PSV overklast door Ajax en al na één minuut was het door een geweldige schot van Søren Lerby 1-0 geworden. Door nogmaals Søren Lerby en Dick Schoenaker won Ajax tenslotte deze topper met 3-0.

Moeizame zeges behaalde Ajax vervolgens op Go Ahead Eagles en FC Utrecht. Zonder Johan Cruijff, die na de botsing met Jung Moo Huh, geblesseerd was geraakt aan zijn kniebanden, was het Ajax-spel allemaal net even wat minder. Dick Schoenaker maakte in Deventer in de 90e minuut de winnende treffer (1-2) in de volgens Ajax-trainer Kurt Linder ‘de slechtste en gelukkigste wedstrijd van het seizoen’. In de thuiswedstrijd tegen FC Utrecht was Jesper Olsen de matchwinnaar na een zeer slechte vertoning. Op 9 mei verzuimde Ajax te winnen in Kerkrade tegen Roda JC (1-1) en daardoor werd het kampioensfeest een week uitgesteld. Het was voor de Ajacieden, na dertien achtereenvolgende zeges, voor het eerst dat er weer een punt werd verspeeld. Toch zou het Ajax-feest zes dagen later alsnog losbarsten.

Voor de twintigste keer landskampioen

Op zaterdagavond 15 mei werd AZ ’67 onttroond als oud-kampioen en mocht Ajax de fakkel overnemen. In een boeiend schouwspel, waarbij de 60.000 toeschouwers in het uitverkochte Olympisch Stadion de winnaar werden, hield Ajax-doelman Piet Schrijvers in de eerste helft zijn ploeg in de wedstrijd. Uiteindelijk bracht Gerald Vanenburg, die in de 71e minuut in het veld kwam voor Wim Kieft, in de 73e minuut de beslissing door de winnende treffer te scoren (3-2). Na 90 minuten spelen overstroomde het publiek het veld en arbiter Charles Corver kon de wedstrijd niet meer laten uitspelen en besloot, zonder voor het eindsignaal te fluiten, van het veld te stappen ...

Ajax was voor de twintigste maal landskampioen geworden in haar historie. Eén routinier (Wim Jansen) besloot met voetballen te stoppen, een andere routinier (Johan Cruijff) besloot om nog een jaar te blijven spelen voor Ajax. Dit laatste, dat door de stadionspeaker werd omgeroepen, werd met groot gejuich ontvangen want met Johan Cruijff in de gelederen hadden de Amsterdammers sinds zijn rentree op 6 december 1981 tegen FC Haarlem geen competitiewedstrijd meer verloren. Alleen Feyenoord (2-2) en Roda JC (1-1) konden een puntje veroveren tegen een onverslaanbaar Ajax. De roodwitten besloten de competitie met een regelmatige 1-3 overwinning op FC Haarlem. De 19-jarige Wim Kieft werd met 32 doelpunten topscorer van Nederland maar ook van Europa!

Uitslagen

Eindstand

Ajax-topscorers

Ajax-selectie