Ajax 1959-1960: Beslissingsduel brengt Ajax de landstitel

Na een spannende competitie eindigden Ajax en Feijenoord samen op de eerste plaats in de eredivisie. Daar het doelsaldo niet beslissend was moest er op Hemelvaartsdag een extra duel komen tussen beide kemphanen. In het bomvolle Olympisch Stadion werd Wim Bleijenberg de grote man aan Amsterdamse zijde door drie doelpunten te scoren in de met 5-1 gewonnen beslissingswedstrijd. Ajax was voor de tiende keer landskampioen van Nederland geworden.

Olympisch Stadion is Ajax ongunstig gezind

De nieuwe aanwinst Henk Groot liet in de eerste wedstrijden van het seizoen zien waarom hij en zijn broer Cees van Stormvogels naar Ajax waren gehaald. In de eerste thuiswedstrijd tegen NAC (3-0 winst) scoorde hij alle Amsterdamse doelpunten en ook uit tegen MVV (3-6 winst) vond hij driemaal het net. Op 20 september leed Ajax haar eerste nederlaag in de derby tegen DWS/A door een doelpunt van Theo van Doorneveld in de zeventigste minuut. Het slot van de wedstrijd was zeer onvriendelijk en de spanning was voelbaar bij de vijftigduizend toeschouwers in het Olympisch Stadion. Een zwarte rand rond deze wedstrijd was het onwel worden van twee toeschouwers, welke beiden zouden overlijden. Een week later revancheerde Ajax zich door de ongeslagen koploper DOS, dat een week eerder Fortuna ’54 nog met 8-0 verpulverde, met een 2-1 nederlaag te verslaan. Sjaak Swart en Cees Groot waren de grote mannen tegen respectievelijk SC Enschede (3-0) en VVV (5-2) door drie doelpunten te scoren. Opvallend genoeg verloor Ajax haar tweede wedstrijd wederom in het Olympisch Stadion en weer was het in een stadsderby. Blauw Wit versloeg Ajax met 1-0.

Koppositie

Op 22 november was niet de regelmatige 0-3 zege van Ajax opmerkelijk nieuws in Volendam, maar wel het optreden van de pas vijftienjarige Wim Kras voor de wijdbroeken. Tevens waren de tribunes met infrarode stralen verwarmd. De Amsterdammers raakten steeds beter in vorm met als hoogtepunt de 5-1 overwinning op Fortuna ’54 dat na twintig minuten spelen al met 4-0 achter stond. Na deze schitterend gespeelde wedstrijd van de roodwitten nam de men de koppositie over van het tot dan toe ongeslagen PSV, dat verrassend met 0-3 verloor in eigen huis van ADO.

Met een nederlaag het jaar uit

Op 20 december versloeg Ajax ook Feijenoord met 4-1 in een uitverkocht stadion met 23.000 toeschouwers. De Rotterdammers kwamen na drie minuten spelen nog wel op een 0-1 voorsprong maar twee doelpunten van Sjaak Swart en Henk Groot bezorgden Ajax een iets geflatteerde overwinning. Grote pechvogel bij Feijenoord was Mos Temming die driemaal tegen paal en lat schoot. Nog één wedstrijd stond er op het programma voor het kalenderjaar 1959: uit naar het lastige NAC. De enthousiast spelende thuisclub bezorgde Ajax een verdiende 2-1 nederlaag door vijf minuten voor tijd de winnende treffer te maken. PSV nam zodoende de koppositie weer over.

Tussenstand aan kop

Training werpt zijn vruchten af

Maar niet voor lang. Op 3 januari begon Ajax na twintig minuten spelen het tempo op te voeren in de topper tegen de Eindhovenaren en kreeg een ontredderde PSV-verdediging ineens de ene na andere treffer te verwerken. Bij rust was de stand al 4-0 in het voordeel van Ajax dat het in de tweede helft iets rustiger aan deed. Coen Dillen kon met twee doelpunten nog iets terug doen voor PSV maar ook Ajax scoorde nog tweemaal, 6-2. Het extra trainen van Ajax op Oudejaarsavond en Nieuwjaarsdag had toch volgens trainer Vic Buckingham toch zijn vruchten afgeworpen.

De 250e van Ger van Mourik

Een week later leek de thuiswedstrijd tegen MVV een ‘zacht eitje’ te worden maar op het harde en gladde veld stond er na negentig minuten spelen toch echt 0-1 op het scorebord. Het was de eerste thuisnederlaag van de Amsterdammers in dit seizoen. De gebroeders Henk (1x) en Cees Groot (3x) bezorgden Ajax een 2-4 winst in Tilburg tegen Willem II. Tijdens de stadsderby tegen DWS/A was de belangstelling zo groot in De Meer dat honderden jeugdige toeschouwers langs het veld plaats mochten nemen. Voor de wedstrijd werd Ger van Mourik in de bloemetjes gezet vanwege zijn 250e competitiewedstrijd voor Ajax. Door doelpunten van Bob Westra en Sjaak Swart won Ajax met 2-0.

Ajax stoomt door

Met gemengde gevoelens gingen de Amsterdammers op 14 februari naar de Galgenwaard in Utrecht. In de afgelopen jaren had DOS met 5-3 en 5-1 van de roodwitten gewonnen en ook nu leek Ajax op weg naar weer een nederlaag. Maar in de allerlaatste minuut kon Ben Muller alsnog voor een punt zorgen (2-2). Ajax-Sittardia (4-2) was weer eens zo’n wedstrijd voor de gebroeders Groot want beiden scoorden tweemaal. Op carnavalszondag speelde Ajax het inhaalduel tegen Sparta in Rotterdam en won met superieur voetbal met 0-4. Cees Groot was de grote man thuis tegen Sparta door driemaal te scoren in een wedstrijd die door Ajax met 5-0 werd gewonnen maar eigenlijk in dubbele cijfers had moeten eindigen. Ook stadsgenoot Blauw Wit kreeg een pak slaag ondanks het feit dat Ajax niet eens in goede doen was. Toch werd Blauw Wit met 8-1 verslagen door o.a. vier treffers van Sjaak Swart.

Ajax 1 wint van Ajax 2

Op 18 april (Tweede Paasdag) werd het arme Volendam met liefst 9-0 verslagen door eigenlijk twee oprispingen van Ajax. Van de tiende tot de zestiende minuut in de eerste helft scoorde Ajax viermaal waarna er tot de zeventigste minuut weinig meer gebeurde. Toen was het hek van de dam en scoorden de roodwitten binnen twaalf minuten vijfmaal! Met nog acht minuten te spelen schreeuwde het publiek ‘tien, tien, tien’ maar deze afgang werd Volendam bespaard. Het negende Ajax-doelpunt van Sjaak Swart in de 82e minuut was het honderdste doelpunt van de Amsterdammers in deze competitie. Ajax 1 had daarmee de weddenschap gewonnen van Ajax 2: wie zou het eerst honderd treffers maken? Markant genoeg had het kampioensduel Ajax 2 tegen ZFC 2 als voorwedstrijd gefungeerd voor het eerste elftal, wonnen de reserves met 4-0 en kwam men precies op 99 treffers uit… Opvallend was ook dat Sjaak Swart, die het honderdste Ajax-doelpunt voor zijn rekening had genomen, na afloop van de wedstrijd tegen Volendam op de schouders werd genomen door de supporters, terwijl Henk Groot in dit duel toch echt vijf doelpunten (!) had gescoord.

De spanning keert terug

Met nog vier wedstrijden te gaan leek niets Ajax meer in de weg te staan richting de landstitel, de voorsprong op Feijenoord was immers vijf punten. Maar twee weken later was het nog maar drie punten. Een nerveus spelend Ajax verloor verdiend bij ADO met 2-1 en Feijenoord won met 1-5 bij Sittardia. De Rotterdammers waren op dreef gekomen en wonnen ook van Fortuna ’54 met grote cijfers (7-1). En Ajax? Dat speelde thuis gelijk tegen het laaggeplaatste Elinkwijk in een tempoloze maar ook pechvolle wedstrijd. Met nog twee duels te gaan was de spanning weer geheel teruggekeerd.

Tussenstand aan kop

Gebroeders Groot zeer belangrijk

Op 15 mei leek Ajax een makkelijke middag te krijgen in Limburg tegen Fortuna ’54 want al gauw was de stand 0-3 voor de Amsterdammers. Maar de thuisclub kwam voor de rust nog terug tot 2-3 en de spanning begon bij Ajax voelbaar te worden. De wedstrijd werd echter in vier minuten beslist. In de 71e minuut scoorde Cees Groot 2-4, twee minuten later was het broer Henk die 2-5 maakte en weer twee minuten later was het dezelfde speler die de 2-6 liet aantekenen. Ajax won uiteindelijk met 2-7 en de gebroeders Groot lieten weer eens zien hoe belangrijk zij voor de roodwitten waren geweest: beiden scoorden driemaal.

Oranje-internationals sparen zich

Ook Feijenoord wist te winnen van SC Enschede met 0-4 en dus moest de laatste speeldag de beslissing brengen wie er kampioen zou gaan worden. En wat was het toeval? Feijenoord-Ajax was als laatste wedstrijd geprogrammeerd door de KNVB! Maar diezelfde KNVB had voor deze titanenstrijd om het kampioenschap nog even met het Nederlands elftal een vriendschappelijke wedstrijd gepland op woensdag 18 mei in Zürich tegen Zwitserland. Ook het B-elftal speelde op dezelfde dag in Tilburg tegen Zwitserland B. Liefst vijftien spelers van Ajax en Feijenoord waren geselecteerd voor deze beide duels. Het Nederlands elftal verloor kansloos met 3-1 van de Zwitsers en duidelijk was te zien dat de spelers van Ajax en Feijenoord hun ‘’dure’ benen spaarden voor de topper die vier dagen later zou plaatsvinden.

Beslissingswedstrijd noodzakelijk

Op 22 mei had Ajax genoeg aan een gelijkspel en moest Feijenoord winnen voor spelen van een beslissingswedstrijd. Heel Nederland was in de ban van dit duel, de kranten stonden vol met voorbeschouwingen en in Amsterdam en Rotterdam werd niets anders gepraat dan over de kansen van beide ploegen. De belangstelling was zo groot dat De Kuip wel driemaal gevuld had kunnen worden. Zo’n 65.000 gelukkigen, waaronder vijfduizend Ajax-supporters, zagen een qua spelpeil tegenvallende wedstrijd maar de spanning vergoedde veel. Feijenoord deed wat het moest doen en won met 3-0 omdat de Rotterdamse aanvallers gevaarlijker en scherper waren dan die van hun opponenten. Dit betekende dat beide ploegen vier dagen later wederom tegen elkaar moesten strijden in een beslissingswedstrijd om uit te maken wie er landskampioen zou worden.

Ajax mist Cees Groot

Op Hemelvaartsdag kon Feijenoord op volle oorlogssterkte aantreden in het bomvolle Olympisch Stadion in Amsterdam. Ajax daarentegen moest topschutter Cees Groot missen wegens een gescheurde enkelband en deze werd vervangen door Wim Bleijenberg. De inmiddels 29-jarige voormalige goalgetter had het hele seizoen bij de reserves van Ajax gespeeld maar was wel topscorer geworden met 28 doelpunten. Qua doelpuntenproductie deed Wim Bleijenberg dus niet veel onder bij Cees Groot die 29 competitietreffers had gemaakt. Maar zou Wim Bleijenberg ook nog op het hoogste niveau kunnen scoren?

Invaller Wim Bleijenberg schiet Ajax naar de titel

Duidelijk was dat Feijenoord als favoriet werd gezien maar daar was in de eerste helft weinig van terug te zien. Ajax had een veldoverwicht maar het was doelman Eddy Pieters Graafland die zijn voormalige ploeggenoten dwars zat met enkele fraaie reddingen. Vijf minuten voor de rust viel dan eindelijk het eerste doelpunt maar deze was wel voor Feijenoord dat via een makkelijk gegeven strafschop door Reinier Kreijermaat aan de leiding kwam. Maar Ajax was niet uit het veld geslagen en herstelde zich in de 57e minuut toen Wim Bleijenberg de gelijkmaker produceerde. De Rotterdammers raakten in paniek en in nauwelijks dertien minuten tijd was de score voor de Ajacieden opgelopen naar 4-1. Henk Groot (66e minuut), Sjaak Swart (68e minuut) en Wim Bleijenberg (70e minuut) hadden de 25.000 Ajax-supporters in verrukking gebracht en de 25.000 Feijenoord-supporters in totale wanhoop. Diezelfde Wim Bleijenberg scoorde zijn derde doelpunt in de 77e minuut en liet zien dat hij het scoren nog steeds niet verleerd was (5-1).

Feijenoord sportief verliezer

Na afloop werden de spelers en trainer door honderden opgewonden toeschouwers op de schouders genomen en had Ajax voor de tiende keer in haar historie de landstitel gewonnen. In Krasnapolsky werd een groot kampioensfeest gehouden en kreeg elke speler als geschenk een geldbedrag van 2500 gulden. En Feijenoord? Dat toonde zich een sportieve verliezer nadat het twaalf wedstrijden op rij had gewonnen, maar in het dertiende (!) duel haar meerdere moest erkennen in Ajax.

Uitslagen

Eindstand

Topscorers

Selectie