Zwemmen als spel (o.a. tikspelen en balspelen)

Eén van de leukste onderdelen van zwemmen is zwemmen als spel. Nagenoeg alle spelen die in een gymzaal kunnen worden gespeeld zijn ook in het water mogelijk met enige creatieve aanpassingen. In dit artikel aandacht voor tikspelen, overzwemspelen en balspelen (zoals waterpolo). Ik gebruik hiervoor het zwemboek 'Zwemmen na het zwemABC' van Eric Pardon, een ervaren voormalig zwemdocent die zijn sporen heeft verdiend in de Nederlandse zwemwereld.

• Zwemmen als spel: tikspelen, overzwemspelen en balspelen
• Tikspelen
• Overzwemtikspelen
• Balspelen
• Slag- en zwemspelen
• Terugslagspelen
• Doelspelen
• Zwemspelencircuit

Zwemmen als spel: tikspelen, overzwemspelen en balspelen

Eric Pardon behandelt in zijn boek tikspelen, overzwemspelen en balspelen waarbij het steeds gaat om tegengestelde belangen, zoals tikken of getikt worden, aanvallen of verdedigen, balbezit of balverlies. Van belang is dat er sprake is van evenwichtige partijen zodat het spel attractief is.

Tikspelen

Het tikspel kent vele varianten waarbij het gaat om uitdagen en uitgedaagd worden. Eric Pardon behandelt dit uitgebreid in zijn boek.

startspel

Hierbij gaat gewoon om elkaar af te tikken binnen een bepaalde tijd. Aandachtspunten zijn:

• water op borsthoogte of dieper
• speelvak afbakenen
• tikker draagt cap
• zwemmers die getikt zijn naar een afgesproken plaats
• zwemmers niet op drijflijnen hangen
• wel of niet onder water zwemmen

Belangrijk voor evenwicht van het spel:

• aantal deelnemers in relatie tot omvang speelvak
• aantal tikkers in relatie tot aantal deelnemers

vervolgspelen

• tik met vrijplaatsen (hoepels, drijfmatten, banden).
• tik met verlos (bijvoorbeeld door benen zwemmen van afgetikte zwemmer zodat deze weer mee kan doen).
• slingertikspel (iedereen die getikt is sluit zich aan bij de tikker. Zo ontstaat een lange sliert tikkers waarvan alleen degenen die de uiteinden vormen van de slinger mogen tikken. De vrije zwemmers kunnen dus gewoon door de slinger heen zwemmen).
• leftikkertje (twee zwemmers liggen tegenover elkaar, allebei hebben ze de kant vast. Het doel is elkaar te tikken. Zodra de kant wordt los gelaten kan de zwemmer getikt worden).

Overzwemtikspelen

De spelers zwemmen van het ene vrije gebied naar het andere daarbij de tikker passerend zonder getikt te worden. Eric Pardon behandelt dit uitgebreid in zijn boek.

startspel

Aandachtspunten zijn:

• voorkom botsingen
• baken de tikzone goed af
• zwemmers die getikt zijn naar een afgesproken plaats
• wel of niet onder water zwemmen

vervolgspelen

• schuifdeurenspel (de tikkers vormen een soort schuifdeur waarlangs de vrije zwemmers moeten passeren)
• vierhoekentikspel (proberen over te steken van hoek naar hoek = één punt; diagonale oversteek = twee punten)

Balspelen

Er zijn drie onderdelen te onderscheiden:

1. slag- en zwemspelen
2. terugslagspelen
3. doelspelen

Slag- en zwemspelen

Hierbij gaat het om tegengesteld belang zoals bij slagbal en softbal het geval is Er zijn de volgende spelen:

• kanonskogelzwemspel (twee teams werpen elkaars bal weg en daarna moet de bal in een lange rij per team weer teruggebracht worden naar 'huis'. Er mag niet gegooid worden).
• gooi-en-zwemspel (de slagpartij gooit/slaat de bal in het water en scoort punten door het zwemmen van baantjes, terwijl de veldpartij de bal terugbrengt d.m.v. het doorgeven van de bal).

Terugslagspelen

• watervolleybal (hetzelfde als gewoon volleybal met dien verstande dat de bal het water niet mag raken).

Doelspelen

• lummelen (de lummel probeert de bal of een speler die de bal bezit te tikken).
• watertienbal (het is de bedoeling om als partij (bestaande uit 3 of 4 personen) in balbezit te komen en te blijven d.m.v. het rond spelen van de bal).
• waterkorfbal (per team proberen tot een score te komen door de bal in een korf te mikken).
• waterbasketbal (zelfde als waterkorfbal maar hier is wel zwemmen met de bal toegestaan. Wanneer de bal wordt vastgepakt mag niet opnieuw gezwommen worden).
• bandenpolo (zelfde als waterbasketbal waarbij de spelers in een autobinnenband zitten).
• waterpolo (twee teams tegen elkaar die proberen de bal in elkaars doel te gooien).
• waterrugby (zoals gewoon rugby; proberen de bal tegen de achtermuur van de tegenstanders aan te drukken).

Zwemspelencircuit

Deze bestaat uit verschillende spelletjes in circuitvorm die gebruikt kunnen worden bij een sport- en speldag. Voorbeelden die Eric in zijn boek beschrijft zijn:

• vlottenspel
• sleepbootsppel
• noodbrugspel
• veerbootspel
• kwartetspel
• emmerspel
• transportspel
• gatenbordspel
• peddelspel
• verkleedspel
• Gordiaanse knoopspel