Aandachtspunten bij aanschaf van een tweedehandszadel

Steeds meer ruiters kiezen ervoor om een tweedehandszadel te kopen voor hun paard. Een goed zadel is een grote investering en voor veel paardeneigenaren een flinke hap uit het budget. Een tweedehandszadel kan dan een zeer goed alternatief zijn, maar er zijn een aantal belangrijke aandachtspunten om rekening mee te houden. Als ruiter ga je op zoek naar een goed passend zadel voor je paard en voor jezelf. Het zadel mag het paard niet in de weg zitten, moet hem voldoende bewegingsvrijheid geven en moet ook voor jou comfortabel aanvoelen zodat je optimaal kan presteren. In elke ruitersportzaak vind je zadels van tientallen verschillende merken en daarnaast zijn er ook zadelmakers en -passers die geen winkel hebben, maar zich enkel richten op het verkopen en waar nodig aanpassen van zadels. Aan al deze prachtige nieuwe zadels hangt vaak een flink prijskaartje, waardoor meer en meer ruiters een tweedehandszadel kopen. Sommige ruitersportzaken hebben zich inmiddels gespecialiseerd in de verkoop van tweedehandszadels en verkiezen ze zelfs boven nieuwe zadels. Als je op zoek gaat naar een tweedehandszadel, bij een particulier of via een professionele zaak, zijn er wel een paar belangrijke zaken om op te letten.

De boom

Het is natuurlijk belangrijk dat je weet welke boommaat jouw paard nodig heeft. De boom is het binnenwerk van het zadel dat aan de voorzijde de breedte bepaalt. Is het paard smal gebouwd, of is het eerder een forser type? Boommaten worden meestal uitdrukt in centimeters, waarbij 32cm bij de meeste merken de standaardmaat is. Bepaalde merken zoals Wintec, Bates en Kent and Masters werken met kleuren om de maat aan te geven, en nog andere merken gebruiken benamingen als Medium, Medium-Wijd en Wijd. Als je bij een particulier koopt zal deze wellicht de maat weten die in zijn zadel staat, maar zal hij die waarschijnlijk niet kunnen omrekenen naar andere maatvoeringen. Een ruitersportzaak die vertrouwd is met zadels zal hier een betere kijk op hebben. Sommige zadels hebben een verwisselbare boom, waarmee eigenlijk bedoeld wordt dat het kopijzer verwisselbaar is door een smallere of bredere maat.

Naast de boommaat is het van absoluut belang dat de boom van het zadel niet gebroken is. Een gebroken boom is in de meeste gevallen niet zichtbaar en kan alleen gevoeld worden. Test daarom altijd bij een tweedehandszadel of je de zitting niet kan 'plooien'. Als je de kamer (de boog vooraan het zadel) en de lepel (het oplopende gedeelte achteraan het zadel) naar elkaar probeert toe te trekken, mag je weinig of geen flexibiliteit voelen. Voel je dit wel, dan is er een grote kans dat de boom gebarsten of gebroken is. Dit is quasi onherstelbaar, dus een zadel met kapotte boom koop je beter niet.

De zitmaat

De zitmaat van een zadel wordt uitgedrukt in inches. De meest courante maten zijn 17", 17,5" en 18", jeugdruiters hebben vaak 15",16" of 16,5" nodig. In de meeste zadels staat de zitmaat onder het zweetblad gedrukt. Als dit niet het geval is kan de verkoper de maat nakijken op zijn aankoopfactuur of garantiebewijs, en als dat niet voorhanden is kan de zitmaat ook gemeten worden. Dat doe je door te meten van het merkknopje vooraan het zadel tot het midden van de lepel achteraan.

De zitmaat is vooral belangrijk voor het comfort van de ruiter. Een klein meisje zal heen en weer schuiven in een 18" zadel, terwijl een forse man veel te krap zal zitten in een 17" en daardoor op de lepel of boom zal botsen. Let er ook op of het zadel niet te lang is voor het paard. Op een kleine C-pony zal bijvoorbeeld nooit een zadel met 18" zitmaat passen, omdat dit zadel ver voorbij de 18de ruggenwervel van de pony zal komen.

Kussens

Schenk bij een tweedehandszadel ook altijd even aandacht aan de kussens. Als die dringend aan opvulling toe zijn, moet je rekening houden met een extra kostenpost die kan oplopen tot 150 euro. Let er ook op of de kussens niet scheef zijn. Als het zadel altijd gebruikt is door een ruiter die meer gewicht op de linkerzijde zette dan op de rechterzijde, is de kans groot dat de vulling aan de linkerkant platter geworden is. Dat vraagt ook weer een aanpassing door de zadelmaker en brengt opnieuw kosten met zich mee. Kijk ook altijd even aan de onderkant van de kussens of er geen harde bollen gevormd zijn die het paard pijn kunnen doen. Het oppervlak van de kussens moet glad zijn.

Singelstoten

Door het vele aansingelen kan het zijn dat de singelstoten slijtage vertonen. De singelstoten zijn de 2 of 3 riempjes waaraan de singel bevestigd wordt. Scheurende singelstoten kunnen eenvoudig vervangen worden door een zadelmaker, maar het is wel belangrijk om er voldoende aandacht aan te schenken. Je wil namelijk niet dat je singel plots losschiet tijdens een training of buitenrit.

Scheuren in het leer

Zadels in leer die intensief gebruikt zijn of minder goed onderhouden zijn, kunnen hier en daar scheuren hebben. Dit hoeft geen groot probleem te zijn, maar let er wel op of het leer niet verder kan scheuren. Als dit wel het geval is, laat je de scheur beter repareren voor er ergere schade ontstaat.

Passen

Het allerbelangrijkste criterium om te beslissen of je het tweedehandszadel al dan niet zal kopen, blijft natuurlijk de pasvorm. Koop geen zadel zomaar op zicht, maar pas het altijd op je paard. Met een niet-passend zadel kan je veel schade aanrichten bij je paard, dus schenk hier voldoende aandacht aan. Als je een zadel van een particulier koopt kan je vragen of je je paard kan meenemen, of kan je een waarborg betalen en het zadel meenemen om thuis te passen. Maak hierover altijd goede afspraken vooraf en zet ze ook op papier, zelfs als je zaken wilt doen met bekenden.

Ruitersportzaken die tweedehandszadels aanbieden, geven meestal standaard een proefperiode of hebben een pasdienst. In dat laatste geval kan een zadelpasser langskomen met een aantal zadels om te kijken wat er al dan niet op jouw paard past, en kan je meestal ook even testrijden.