Curling – sport op een ijsbaan en Olympische sport

Curling is een sport die op een ijsbaan wordt gespeeld. Het wordt met een vette knipoog ook wel ‘sjoelen op het ijs’ genoemd of ‘jeu de boules op het ijs’. Bijnaam is ook ‘fluitketelsport’, vanwege de vorm van de steen die aan een fluitketel doet denken. De massief granieten steen met handvat is groot en zwaar. Curling is een Olympische sport en onderdeel van de Olympische Winterspelen. In Nederland is de curlingsport groeiende, maar de Nederlandse ploeg redde het net niet om zich te kwalificeren voor de 23ste Winterspelen in Pyeongchang in 2018. Het Oranje-team zet nu de kaarten op de Olympische Winterspelen in 2022 in Peking.

Sport op de Olympische Winterspelen

• Curling
• Ontwikkeling van curling
• Olympische Winterspelen
• End
• Spelregels
• Puntentelling
• Techniek
• Vegen
• Termen bij curling
• Curlingouder

Curling

Curling speel je op een ijsbaan met curlingstenen die geschoven worden en over het ijs naar een cirkel glijden. Aan beide zijden van de baan ligt zo’n cirkel, die ‘huis’ wordt genoemd. Om je steen precies daar te krijgen waar je hem wilt hebben kan de speler de steen een beetje effect meegeven waardoor hij licht gaat graaien, curlen, en van de rechte lijn af gaat wijken. Teamgenoten poetsen met een soort bezem het ijs voor de steen om hem langer te kunnen laten glijden. Dat ziet er koddig uit en daarom wordt er ook wat lacherig gedaan over de sport. Curlers nemen hun sport echter serieus en strijden in toernooien over de hele wereld.

Baan en steen

• De curlingbaan is 42,5 meter lang
• de baan is 4,3 meter breed
• de curlingsteen weeg 19,1 kilo
• de curlingsteen is van massief graniet

Ontwikkeling van curling

Hoe curling precies is ontstaan is niet duidelijk, al claimen zowel Schotten als Vlamingen dat ze het spel hebben uitgevonden. Het wordt al eeuwen gespeeld. Er zijn 16e eeuwse gravures waar een spel op te zien dat op curling lijkt en schilderijen uit die eeuw van een winterlandschappen waar met schijven op het ijs wordt gespeeld. In de 18e eeuw raakten de Schotten verslingerd aan het spel. Curling ontwikkelde zich daar tot nationale sport en de Schotten verbeterden de uitrusting en materialen en schreven de regels op.

Olympische Winterspelen

De Schotten staan aan de basis van het curling zoals dat tegenwoordig wordt gespeeld. In de 21ste eeuw zijn Canada, Noorwegen, Zweden, Zwitserland en Groot-Brittannië de grote curlinglanden. Curling is een Olympische sport sinds 1998.

Teams

Curling wordt gespeeld in teams. Vier spelers van elk team strijden op het ijs om de meeste punten. Per beurt speelt een speler twee stenen. De skip is de aanvoerder van het team. De skip gooit de steen en geeft aanwijzingen aan zijn teamgenoten.

End

Een spelronde wordt een end genoemd. In een end worden er van elk team twee keer vier stenen gespeeld, in totaal dus zestien stenen per end. In één wedstrijd worden normaal gesproken acht ends gespeeld, behalve bij Wereld- en Europese Kampioenschappen en de Olympische Spelen. Dan telt een wedstrijd tien ends. Een volledige wedstrijd kan wel 2,5 uur of meer duren.

Spelregels

Op de baan staan lijnen die ‘hoglines’ worden genoemd. De speler mag bij zijn beurt niet met de steen achter de eerste hogline komen. Laat de speler de steen na de eerste hogline los dan wordt die steen uit het spel gehaald. De steen moet zo ver glijden dat hij achter de tweede hogline komt. Komt hij voor de tweede hogline tot stilstand dan moet ook deze steen uit het spel. Een steen wordt gespeeld vanuit een ‘hack’, rubberen voetsteunen.

Puntentelling

Per end krijgt maar één team punten. De steen die het dichtst bij het midden van het huis ligt krijgt een punt. Als de steen die op één na het dichtste bij het midden ligt van hetzelfde team is dan krijgt die steen ook een punt. Die telling gaat door tot aan de beste steen van de tegenpartij. Het huis heeft cirkels in verschillende kleuren om goed te kunnen beoordelen welke steen het beste ligt. Bij twijfel is er meetapparatuur.

Techniek

De speler glijdt vanuit de hack met de curlingsteen voor zich en strekt zich uit tot een slidingpositie. Het ijs is op een speciale manier geprepareerd en voorzien van pebble, druppeltjes. Daar glijdt de curlingsteen goed op. Op de steen zit een handle, handvat, waarmee de steen bij het loslaten een richting mee kan worden gegeven. De steen schuift dan naar links of naar rechts en krijgt dan curl mee. De afbuiging is te zien als de snelheid van de steen afneemt. Krijgt de steen een draai met de klok mee, dan buigt hij naar rechts af. De speler die de steen een draai tegen de klok in meegeeft, stuurt de steen naar links.

Vegen

Curling is koddig om te zien vanwege de spelers die de baan voor de steen vegen. Maar de vegers doen dit niet omdat het er zo leuk uitziet. Het vegen heeft een belangrijke functie. De bezem wordt met veel druk heel snel heen en weer bewogen, waardoor er wrijvingswarmte ontstaan. Het ijs smelt daardoor een beetje en er ontstaat een flinterdun laagje water tussen steen en ijs. Dat filmpje vermindert de wrijving tussen steen en ijs en zorgt ervoor dat de steen langer doorglijdt voor hij gaat curlen. Het stelt als het ware het draaimoment uit. Met een goede veegbeurt kan de glijbaan van de steen met meters worden verlengd.

Termen bij curling

Curling gebruikt veel Engelse termen:

• Curl – afwijking van de rechte lijn
• curlingsheet - curlingbaan
• end – spelronde
• hacks – rubberen voetsteunen
• hammer – laatste steen in een end
• handle – handvat
• house – huis of doel
• hogline – lijn op de baan
• pebble – bubbeltjes op het ijs
• skip – aanvoerder van het team

Lees verder

• Olympische Winterspelen Pyeongchang 2018 – logo en mascotte
• Olympische Winterspelen Pyeongchang – bijzonderheden