Ajax 1956-1957: De eerste kampioen van de eredivisie

In het seizoen 1956-1957 kreeg de hoogste afdeling van het voetbal in Nederland de naam eredivisie. Ook Ajax had zich verzekerd van eredivisievoetbal door in het seizoen 1955-1956 als vierde te eindigen. Lange tijd bleef het spannend wie de eerste landskampioen zou worden in deze nieuwe vorm. Uiteindelijk zou Ajax, dat onder leiding stond van de Oostenrijkse trainer Karl Humenberger, met de eer gaan strijken met vier punten voorsprong op de nummer twee Fortuna '54. De Amsterdammers bleven de laatste achttien wedstrijden ongeslagen en werden mede daardoor de eerste landskampioen van de nieuwe eredivisie.

Start eredivisie

De Amsterdammers, die zich hadden versterkt met Wim Bleijenberg (vv Rigtersbleek) en Willy Schmidt (Eindhoven), begonnen in de nieuw gevormde eredivisie op 2 september tegen NAC en wonnen met 1-0. Loek den Edel had de eer om het allereerste eredivisiedoelpunt ooit voor Ajax te scoren. Minder vrolijk verliep de wedstrijd voor Luuk Bijker die met een ernstige knieblessure het veld moest verlaten en daarmee meteen zijn laatste competitieduel voor Ajax speelde.

Hernieuwde kennismaking met Feijenoord smaakt bitter

Na vijf achtereenvolgende overwinningen, zonder echt groots voetbal te laten zien, stond Ajax op 21 oktober voor de uitwedstrijd tegen landskampioen Rapid JC fier bovenaan met drie punten voorsprong op de achtervolgers. Een fout van doelman Eddie Pieters Graafland leidde de eerste nederlaag van het seizoen in (4-2). De sluitpost greep mis na een voorzet waarna Johan Adang de stand op 3-1 voor Rapid JC bracht. Op 11 november stond voor het eerst na negen jaar weer eens een Feijenoord-Ajax op het programma. Sceptici, die meenden dat Ajax als koploper boven haar stand leefde, kregen misschien wel gelijk na het lesje dat Feijenoord uitdeelde in een bomvolle Kuip. Gelukkig voor Ajax was het na 65 minuten gedaan met de scoringsdrift van de Rotterdammers. Toen stond er al een 7-1 tussenstand (!) op het scorebord die in de laatste minuten nog werd verkleind door twee Ajax-treffers (7-3). De grote man aan Feijenoord-kant was Daan den Bleijker die liefst viermaal scoorde.

De Amsterdammers waren de eerste plaats kwijtgeraakt aan SC Enschede. Maar mist bracht Ajax een week later weer terug aan kop van de eredivisie. Zelf won een herboren Ajax met 5-0 van Willem II terwijl SC Enschede haar wedstrijd tien minuten voor tijd met een 1-3 voorsprong tegen VVV zag strandden wegens de mist. Het slechte weer speelde zeven dagen later wederom een rol, Ajax en SC Enschede zagen hun wedstrijden worden afgelast en konden zich alvast gaan prepareren op de topper van 2 december.

Tussenstand aan kop

Club	Duels	Winst	Gelijk	Verlies	Punten	Doelsaldo
Ajax	9	7	0	2	14	23-14
SC Enschede	8	6	1	1	13	29-11
Feijenoord	10	5	3	2	13	27-18
MVV	10	6	1	3	13	19-13
NAC	10	5	3	2	13	20-16

Een mindere periode

In een aantrekkelijke wedstrijd won een beter spelend SC Enschede met 1-2 door een winnend doelpunt van oud-Ajacied Arend van der Wel. Na de 2-3 zege op PSV kwam Ajax in een neerwaartse spiraal terecht want uit vijf wedstrijden werd slecht één punt veroverd. Op Tweede Kerstdag weerhield doelman Eddie Pieters Graafland een storm van aanvallen van VVV en zorgde ervoor dat zijn ploeg met 0-0 van het veld kon stappen. Of toch niet? VVV protesteerde na afloop over een in hun ogen niet-gegeven strafschop en Faas Wilkes benutte deze na afloop alsnog. De protestcommissie kon aan het werk maar in januari werd het protest alsnog afgewezen.

De roodwitten waren inmiddels afgezakt naar de achtste plaats met vijf punten achterstand op koploper SC Enschede. Op 13 januari volgde dan eindelijk het herstel, een technisch superieur Ajax won gemakkelijk met 1-4 van het Tilburgse NOAD. In deze wedstrijd was doelman Eddie Pieters Graafland gepasseerd door de elftalcommissie ten koste van Jan van Drecht die daarmee zijn eerste en enige wedstrijd van het seizoen speelde. Zonder echt groots te voetballen bleven de Amsterdammers daarna zeven wedstrijden ongeslagen waaronder drie gelijke spelen met 1-1 tegen NAC, GVAV en MVV.

Ajax klimt langzaam weer omhoog

Ajax was opgeklommen naar de vierde plaats en had nog slechts twee punten achterstand op koploper Feijenoord voordat de titanenstrijd op 17 maart tegen de Rotterdammers kon beginnen. Onder zeer moeilijke omstandigheden met een gure westerstorm bleek Ajax zich in deze ‘klassieker van de techniek’, zoals het duel van tevoren was aangekondigd, het best aan te passen. Willy Schmidt werd uiteindelijk op het moerassige veld de matchwinnaar door in de 62e minuut het winnende doelpunt te maken. Ajax had haar revanche voor de eerdere 7-3 nederlaag en deed weer helemaal mee om de titel, maar wie er kampioen zou worden bleef voor iedereen een groot raadsel.

Tussenstand aan kop

Club	Duels	Winst	Gelijk	Verlies	Punten	Doelsaldo
Feijenoord	25	13	6	6	32	62-38
Ajax	25	14	4	7	32	47-35
Fortuna ‘54	24	14	3	7	31	57-35
SC Enschede	24	11	8	5	30	62-37
MVV	24	11	8	5	30	37-24

Wederom een protest

Op 31 maart was er wederom na afloop van de wedstrijd een protest, nu was het BVV wegens het onthouden van een vermeende strafschop. De Ajax-supporters dachten dat hun ploeg met 1-0 had gewonnen maar na de benutte elfmeter van Max van Beurden werd het na afloop alsnog 1-1. Iedereen ging er vanuit dat de protestcommissie weer aan het werk kon gaan tot dat de Bosschenaren onder de douche vandaan kwamen. Opeens was de eindstand toch weer gewoon 1-0 geworden want BVV had zich bedacht en trok het protest weer in. Na de vijfde achtereenvolgende overwinning met 1-0 kwamen de Amsterdammers na de winst op PSV op 14 april alleen aan kop van de ranglijst te staan, mede door het verlies van concurrent Fortuna ’54 tegen DOS met 3-1. En uitgerekend de volgende wedstrijd die op het programma stond was: Fortuna ’54-Ajax!

Tussenstand aan kop

Club	Duels	Winst	Gelijk	Verlies	Punten	Doelsaldo
Ajax	29	18	4	7	40	51-35
Fortuna ‘54	29	17	4	8	38	67-41
MVV	28	14	8	6	36	44-27
Feijenoord	29	14	7	8	35	70-48
SC Enschede	27	12	9	6	33	64-38

Ajax wint de topper in Geleen

Op Tweede Paasdag leek Ajax na 51 minuten op rozen te zitten in het uitverkochte Maurits-stadion (25.000 toeschouwers) in Geleen. Tweemaal Wim Bleijenberg en Gerard van Dijk hadden het hardwerkende Ajax op een 0-3 voorsprong gebracht. Maar toen Henk Angenent in de 65e minuut de score terug had gebracht naar 1-3 begon het ‘alles-of-niets’ offensief van de Limburgers. Oud-Ajacied Cor van der Hart werd naar voren gedirigeerd om de aanval te versterken maar de Amsterdammers, met Wim Anderiesen als grote animator, gaven geen krimp. Alleen dezelfde Henk Angenent kon drie minuten voor tijd de spanning nog even terugbrengen maar het was te laat voor Fortuna ’54. Na het verlossende eindsignaal van scheidsrechter Leo Horn begeleiden duizenden meegereisde Ajax-supporters de moegestreden, maar voldane Ajacieden, naar de kleedkamer. De roodwitten hadden de basis gelegd voor de naderende titel want de voorsprong was nu vier punten met nog vier duels te gaan.

Een pover spelend Ajax verloor een week later een punt door thuis met 1-1 gelijk te spelen tegen VVV. Tegen het altijd lastige DOS leek een nerveus spelend Ajax in de eerste helft te worden overrompeld maar tot ieders verbazing was het invaller Piet Ouderland die de Amsterdammers vijf minuten voor rust onverwachts op een 0-1 voorsprong bracht. Toen Piet van der Kuil vijf minuten na rust de 0-2 maakte was het over en sluiten voor de Utrechters, die zelfs nog een strafschop gestopt zagen door doelman Eddie Pieters Graafland. Ajax kon zich gaan opmaken voor de kampioenswedstrijd tegen stadsgenoot BVC Amsterdam.

De eerste kampioen van de nieuwe eredivisie

Maar de vorm bij de Ajax-spelers in het bomvolle Olympisch Stadion was in de eerste helft ver beneden Amsterdams Peil. De Zwarte Schapen hadden een verdiende voorsprong genomen bij de rust door een doelpunt van Ben Weenink. In de tweede helft waren de rollen omgedraaid en maakte Loek den Edel in de 60e minuut de gelijkmaker. Het wachten was nu op het verlossende tweede Ajax-doelpunt. En die kwam, een kwartier voor tijd was het Willy Schmidt die het enthousiasme onder de tienduizenden, die een Ajax-hart hadden, deed toenemen. Binnen een mum van tijd was het zelfs 1-4 door tweemaal Piet van der Kuil. Nadat Willy Schmidt de 1-5 op het scorebord had gebracht overstroomde duizenden jeugdige Ajax-supporters het veld en namen de spelers op de schouders. Ajax was op deze zondagmiddag voor het eerst sinds tien jaar en voor de negende maal in de historie weer landskampioen geworden.

Op Hemelvaartsdag sloten de Amsterdammers de competitie af met 2-1 zege op NOAD. Voor de wedstrijd werd afscheid genomen van aanvoerder Gerard van Dijk, die trainer werd van Zeeburgia, en Klaas Bakker, die lager ging spelen. Beiden werden bedankt door voorzitter Wim Volkers.

Uitslagen

Datum	Wedstrijd	UItslag	Ajax-doelpuntmakers
02-09-1956	Ajax – NAC	1-0	Den Edel
07-09-1956	Sparta – Ajax	1-2	Den Edel, Bleijenberg
23-09-1956	Ajax – GVAV	4-2	Van der Kuil (2x), Den Edel, Bleijenberg
30-09-1956	Eindhoven – Ajax	0-3	Den Edel (2x), Bleijenberg
07-10-1956	Ajax – MVV	2-0	Van der Kuil, Bleijenberg
21-10-1956	Rapid JC – Ajax	4-2	Van der Kuil, Bakker
28-10-1956	Ajax – Elinkwijk	1-0	Bleijenberg
11-11-1956	Feijenoord – Ajax	7-3	Bleijenberg, Michels, Ouderland
18-11-1956	Ajax – Willem II	5-0	Michels (2x), Bakker, Ouderland, Bleijenberg
02-12-1956	Ajax – SC Enschede	1-2	Bleijenberg
09-12-1956	PSV – Ajax	2-3	Schmidt (2x), Bleijenberg
16-12-1956	Ajax – Fortuna ’54	0-2	-
23-12-1956	VVV – Ajax	0-0	-
26-12-1956	BVV – Ajax	3-1	Bleijenberg
30-12-1956	Ajax – DOS	1-2	Schmidt
06-01-1957	Ajax – BVC Amsterdam	2-3	Michels, Van Dijk
13-01-1957	NOAD – Ajax	1-4	Van Dijk (2x), Schmidt, Eigen doelpunt
20-01-1957	NAC – Ajax	1-1	Van Dijk
27-01-1957	Ajax – Sparta	2-1	Bleijenberg, Schmidt
03-02-1957	GVAV – Ajax	1-1	Michels
10-02-1957	Ajax – Eindhoven	3-1	Van der Kuil, Bleijenberg, Michels
17-02-1957	MVV – Ajax	1-1	Van der Kuil
24-02-1957	Ajax – Rapid JC	1-0	Bleijenberg
10-03-1957	Elinkwijk – Ajax	1-2	Van der Kuil, Schmidt
17-03-1957	Ajax – Feijenoord	1-0	Schmidt
24-03-1957	Willem II – Ajax	0-1	Schmidt
31-03-1957	Ajax – BVV	1-0	Michels
07-04-1957	SC Enschede – Ajax	0-1	Van der Kuil
14-04-1957	Ajax – PSV	1-0	Bleijenberg
22-04-1957	Fortuna ’54 – Ajax	2-3	Bleijenberg (2x), Van Dijk
05-05-1957	Ajax – VVV	1-1	Ouderland
12-05-1957	DOS – Ajax	0-2	Ouderland, Van der Kuil
19-05-1957	BVC Amsterdam – Ajax	1-5	Van der Kuil (2x), Schmidt (2x), Den Edel
30-05-1957	Ajax – NOAD	2-1	Den Edel, Ouderland

Eindstand

Club	Duels	Winst	Gelijk	Verlies	Punten	Doelsaldo
Ajax	34	22	5	7	49	64-40
Fortuna ‘54	34	20	5	9	45	76-48
SC Enschede	34	15	11	8	41	81-47
MVV	34	15	10	9	40	53-42
Feijenoord	34	15	9	10	39	79-58
PSV	34	18	3	13	39	93-71
VVV	34	16	6	12	38	50-53
Sparta	34	12	12	10	36	66-59
NAC	34	14	8	12	36	59-61
DOS	34	17	1	16	35	79-75
Rapid JC	34	13	7	14	33	64-63
NOAD	34	12	7	15	31	54-64
BVC Amsterdam	34	11	8	15	30	49-67
GVAV	34	9	10	15	28	52-66
BVV	34	11	4	19	26	70-76
Elinkwijk	34	10	4	20	24	52-87
Willem II	34	8	6	20	22	59-79
Eindhoven	34	8	4	22	20	39-83

Topscorers

Speler	Doelpunten
Wim Bleijenberg	16
Piet van der Kuil	11
Willy Schmidt	10
Loek den Edel	7
Rinus Michels	7
Gerard van Dijk	5
Piet Ouderland	5
Klaas Bakker	2
Tegenstander	1

Selectie

Speler	Wedstrijden
Ger van Mourik	34
Cor Geelhuizen	34
Wim Anderiesen	34
Klaas Bakker	34
Eddie Pieters Graafland	33
Gerard van Dijk	33
Willy Schmidt	32
Wim Bleijenberg	30
Rinus Michels	29
Piet van der Kuil	28
Ad Visser	23
Loek den Edel	15
Piet Ouderland	14
Henk Elzer	6
Sjaak Swart	5
Frans Postma	4
Albert Post	2
Jan van Drecht	1
Luuk Bijker	1
Guus van Ham	1
Jaap van Veen	1