Ajax organiseert eerste eigen toernooi: de Meuwsenbeker

Voor het eerst in de historie organiseerde Ajax in 1912 een eigen internationaal toernooi, genaamd de Meuwsenbeker. Deze zilveren wisselbeker werd geschonken door Ajax-donateur en zakenman J.S. Meuwsen wegens de promotie van de Amsterdammers naar de eerste klasse. Het toernooi duurde drie jaar en geen enkele maal wist Ajax de beker te winnen. Het Engelse West Norwood FC won het toernooi tweemaal achtereen en kreeg de beker definitief in haar handen.

1912

Aan het eerste toernooi namen naast Ajax ook GVC, FC Antwerp (België) en Lloyd Bremen(Duitsland) deel. Op Goede vrijdag moest Ajax aantreden tegen GVC dat vooral bestond uit studenten van de Landbouwuniversiteit in Wageningen. Zo’n tweeduizend toeschouwers gingen er eens goed voor zitten maar kwamen er achter dat het slechts om een oefenwedstrijd ging. Het bestuur van Ajax was van mening dat de veldgesteldheid zo slecht was dat men besloot op de wedstrijd naar zondag te verschuiven. Maar door slechte communicatie met het bestuur van GVC stonden er toch zeven GVC-spelers in Amsterdam op het veld. Ajax besloot om van het zevental toch een elftal te maken en ‘leende’ enkele spelers uit. De Amsterdammers wonnen dit oefenduel met 5-2.

Nederlaag tegen GVC

Op Eerste Paasdag 7 april werd GVC, dat nu wel elf spelers had, voor de wedstrijd gehuldigd door het Ajax-bestuur wegens het behaalde kampioenschap in de oostelijke eerste klasse. Ook Gerard Fortgens, de eerste Ajax-international in het Nederlands elftal, werd in de bloemetjes gezet wegens zijn goede spel in de laatste drie interlands. Voor vijfduizend toeschouwers wonnen de landbouwers met 1-2 ondanks een Ajax-doelpunt van Louis Seylhouwer. Het Ajax-elftal, dat werd getraind door John Kirwan, bestond uit de volgende spelers: Gerard Ziegeler (doelman), Frans Schoevaart, Karel van der Lee, Jan Schoevaart, Ton Kooij, Joop Pelser, Gerard Fortgens, Louis Seylhouwer, Piet van den Broecke, Henk Alofs en Jan Grootmeijer. Op dezelfde dag won Antwerp FC met ruime cijfers van Lloyd Bremen (5-0) en plaatste zich, net als GVC, voor de finale.

Ajax wordt derde

Op Tweede Paasdag werden de zwak spelende Duitsers ook door Ajax met grote cijfers verslagen in de strijd om de derde en vierde plaats. Door o.a drie doelpunten van Louis Seylhouwer wonnen de Amsterdammers met 5-0. Het Ajax-elftal bestond uit de volgende spelers: Gerard Ziegeler (doelman), Frans Schoevaart, Karel van der Lee, Ton Kooij, Joop Pelser, Gerard Fortgens, Frits Terwee, Louis Seylhouwer, Piet van den Broecke, Henk Alofs en Jan Grootmeijer. In een spannende finale won GVC met 2-1 van Antwerp FC en werd daarmee de eerste winnaar van de Meuwsenbeker. Ajax-voorzitter Chris Holst reikte na afloop de zilveren bokaal aan GVC uit tijdens de feestelijke afsluiting in Café Oost-Indië aan de Middenweg.

Eindstand

1913

Ditmaal werd het toernooi met de Pinksterdagen gespeeld en waren BFC Werder Bremen (Duitsland), CS Brugeois (België) en West Norwood FC uitgenodigd. Ajax speelde op zondag 11 mei in de regen tegen BFC Werder Bremen en was in de eerste helft de betere ploeg. Jan Grootmeijer bracht Ajax in de dertigste minuut via een mooi schot op een 1-0 voorsprong. De tweede helft was voor zo’n vierduizend toeschouwers van minder kwaliteit. Jan van Dort raakte nog wel de lat maar de stand bleef 1-0 voor de Amsterdammers, die daarmee voor het eerst in de finale kwamen van het toernooi. Ajax speelde in de volgende opstelling: Gerard Ziegeler (doel), Frans Schoevaart, Jean Gilissen, Adriaan Pelser, Gerard Fortgens, Frits Terwee, Joop Pelser, Jan van Dort, Ton Kooij, Jan Grootmeijer. De andere wedstrijd tussen CS Brugeois en West Norwood FC eindigde in een 3-0 overwinning voor de Engelsen.

Moedig gestreden

Beter waren de weersomstandigheden op Tweede Pinksterdag, een prachtig zonnetje scheen de spelers tegemoet. CS Brugeois en BFC Werder Bremen speelden om de derde en vierde plaats en waren gedurende de hele wedstrijd aan elkaar gewaagd. De Duitsers wonnen uiteindelijk met 1-0 en werden derde in het toernooi. In de finale stond Ajax voor de tweede maal in elf dagen tegenover een Engelse club. Op Hemelvaartsdag, 1 mei, hadden de roodwitten al een oefenwedstrijd gespeeld tegen de kampioen van de Second Division Preston North End. Na een 2-2 ruststand werd Ajax in de tweede helft naar een 2-7 nederlaag gespeeld door de Engelse profs.

West Norwood FC daarentegen speelde in de lagere regionen van het Engelse voetbal, de Isthmian League. Het team dat in Amsterdam verscheen was echter aangevuld met enkele spelers van buitenaf en dus had men een beter elftal dan in de reguliere competitie. In de beginfase van het duel in het Houten-stadion waren de Engelsen beter en kwamen dan ook verdiend na twintig minuten op een 1-0 voorsprong. Daarna werd Ajax sterker en hartstochtelijk aangemoedigd door de vijfduizend toeschouwers ging men op zoek naar de gelijkmaker die echter niet zou komen. Toen arbiter Groothoff voor het laatste eindsignaal floot was West Norwood FC, dat werd gesteund door 26 supporters, winnaar van de tweede Meuwsenbeker geworden. De ploeg van Ajax-trainer John Kirwan bestond in de finale uit de volgende spelers: Gerard Ziegeler (doel), Frans Schoevaart, Jean Gilissen, Adriaan Pelser, Gerard Fortgens, Frits Terwee, Joop Pelser, Jan van Dort, Wim Vermeer, Jan Grootmeijer.

Eindstand

1914

In 1914 werd het toernooi weer tijdens de Paasdagen gespeeld. Uitgenodigd waren de twee vorige winnaars GVC en West Norwood FC en het Franse Stade Français. Op Eerste Paasdag moesten de Amsterdammers het opnemen tegen Stade Français. Deze ploeg had net voor toernooi een oefenduel gespeeld tegen Sparta en kansloos met 4-1 verloren. Ajax moest echter in de competitie vechten om in de eerste klasse te kunnen blijven. Opvallend was dat Stade Français slechts met tien man naar Amsterdam was afgereisd maar dit werd opgelost door AFC-er Jan Grijseels. De voetballer, die tevens atleet was en in 1912 voor Nederland deelnam aan de Olympische Spelen in Stockholm, completeerde het team uit Parijs. Het werd een zeer spannende wedstrijd waarbij de Fransen op een 0-1 voorsprong kwamen maar Jean Gilissen bracht de stand weer in evenwicht. Beide teams misten voor het doel de echte scherpte om tot meer doelpunten te komen. Toen arbiter Nijland affloot moest er tweemaal 7,5 minuut verlengd worden om tot een winnaar te komen. Het was tenslotte Theo Brokmann die de roodwitten naar de finale schoot (2-1). De twee winnaars van de vorige edities GVC en West Norwood FC stonden bij de rust nog op 1-1 maar daarna was het gebeurd met de oostelijke eersteklasser uit Wageningen (5-1 verlies).

Einde van de Meuwsenbeker

Een dag later kon GVC het ook tegen Stade Français om de derde en vierde plaats lang volhouden (2-2) maar toen kwamen de Fransen op dreef en wonnen overtuigend met 6-2. Onder een heerlijk zonnetje werd daarna de finale gespeeld tussen Ajax en het uit Londen afkomstige West Norwood FC. Het was een herhaling van de finale van afgelopen jaar toen de Engelsen met 1-0 wonnen. Zou Ajax nu revanche kunnen nemen? Na de aftrap van de gever van de beker, de heer Meuwsen, begon Ajax slecht aan de wedstrijd en stond al gauw met 0-1 achter. Toen de Engelsen kort na de theepauze ook nog tweemaal achtereen scoorden was het gedaan met de aspiraties van de roodwitten. Frits Terwee kon de Amsterdamse eer nog redden maar verder kwam Ajax niet meer. Na afloop werd in Café Oost-Indië de prijzen uitgereikt en kreeg de aanvoerder van West Norwood FC de wisselbeker in zijn handen. Doordat de Engelse club nu tweemaal achtereen het toernooi had gewonnen mocht men de beker definitief houden. Hiermee kwam tevens een einde aan het spelen om de Meuwsenbeker. De spelersselectie voor dit toernooi van Ajax was als volgt: Gerard Ziegeler (doel), Jean Gilissen, Cornelis Swarttouw, Ten Herkel, Joop Pelser, Gerard Fortgens, Frits Terwee, Fons Pelser, Theo Brokmann, F. Hartigh, Nico Buwalda, Jan Schoevaart en Theo Houtman. Trainer was John Kirwan.

Eindstand