Sportieve verrassingen op het WK Voetbal 2018 (Rusland)

Om welke sportieve successen of mislukkingen wordt het wereldkampioenschap (WK) voetbal van 2018 herinnerd? Van 14 juni tot 14 juli was de 21e editie van het WK in Rusland. Dit was een groot en populair evenement met nationale elftallen en bezoekers uit alle werelddelen. Het sportfestijn werd over de hele wereld via de televisie gevolgd. Tijdens het WK en vlak erna zijn veel uitgebreide verslagen, uitslagen en tabellen in andere media gepubliceerd. Maar hoe presteerden de verwachte favorieten in elke fase van het toernooi (favoriet betekent een hoge verwachting, voornamelijk gemeten aan prestaties op recente grote toernooien en/of de FIFA wereldranglijst)? Wie had het meeste succes en wat betekende dat vanuit sportief oogpunt?

Kwalificaties

Voordat de 32 landenteams zich konden opmaken voor het toernooi, moesten ze zich eerst kwalificeren voor deelname. Alleen twee landen hoefden zich niet te kwalificeren: gastland Rusland en titelverdediger Duitsland. De kwalificaties hadden een paar voorname slachtoffers geëist. Nederland, hoewel het in 2010 nog finalist was en in 2014 goed voor een 3e plaats, kwalificeerde zich niet. Italië werd ook in de kwalificaties uitgeschakeld, hoewel het in verreweg de meeste edities van het WK meedeed en 2006 nog wereldkampioen werd. IJsland en Panama kwalificeerden zich juist wel, hoewel ze daarvoor niet eerder op het wereldkampioenschap gespeeld hadden (beiden strandden overigens in de groepsfase).

Hoofdtoernooi: de verschillende fasen

De 32 deelnemers werden ingedeeld in 8 groepen van 4 teams, waarvan de uiteindelijke nummers 1 en 2 van de groep doorgingen naar de knock-out-fasen. Dit waren achtereenvolgens de achtste finale, kwartfinale, halve finale, een wedstrijd om de derde plaats en de finale.

Groepsfase: favorieten die rol niet waarmaken

Van Duitsland mochten redelijkerwijs goede prestaties verwacht worden, want het was titelverdediger. Dit elftal wist echter alleen van Zweden te winnen, maar verloor van de, op papier (volgens de FIFA-ranglijst), zwakkere teams uit Mexico en Zuid-Korea. Volgens spelers van de “Mannschaft” zelf was hun uitschakeling te wijten aan “randzaken”. Ook van Argentinië zou men hoge verwachtingen mogen koesteren, omdat dit de finalist was van het vorige WK. Ten tijde van het wereldkampioenschap van 2018 stond dit land op nummer 5 van de FIFA ranglijst. Toch verloren ze in hun tweede groepswedstrijd met 0-3 van Kroatië, de nummer 20 van de wereld. Argentinië kwalificeerde zich pas tegen het einde van hun laatste groepswedstrijd voor de achtste finales. Opvallend was ook de vroege ondergang van Polen: dit land stond tijdens het WK op nummer 8 in de wereldranglijst, duidelijk hoger dan hun tegenstanders in de groep. Bovendien hoorde Polen bij het recente EK van 2016 bij de beste 8 landen: het haalde toen de kwartfinale. Op dit WK herhaalden Robert Lewandowski en zijn collega’s een dergelijke prestatie niet. Van Senegal en Colombia werd verloren, en de overwinning op Japan kon Polen niet meer redden.

Verrassingen van de achtste finales

Frankrijk, finalist van het EK in 2016, versloeg in de achtste finale Argentinië met 4-3. Argentinië stond toen hoger op de FIFA lijst dan Frankrijk, en was de bij het vorige WK finalist. Omdat daarnaast het WK een evenement is met meer deelnemers en het moeilijker is om de finale te bereiken dan op een EK, kon Argentinië sterker geacht worden dan Frankrijk. Nu was het WK diens vorige finalist echter al in een vroeg stadium kwijt. Portugal (destijds nummer 4 op de wereldranglijst) was Europees kampioen van 2016, maar kon die prestatie niet herhalen in Rusland. De Portugezen werden geklopt door het elftal uit Uruguay, dat destijds de nummer 14 van de wereld was. Spanje, wereldkampioen van 2010 en Europees kampioen van 2012, kon ook diens recente grote daden niet meer nadoen. Het kwam niet verder dan een 1-1 gelijkspel tegen het veel lager gerangschikte gastland Rusland, dat daarna de strafschoppen won.

Verrassingen van de kwartfinales

Kroatië, met veel spelers uit Europese topclubs (onder andere Modrić van Real Madrid) had moeite met het veel lager gerangschikte Rusland. De wedstrijd eindigde in 2-2. Ondanks een blessure van de Kroatische doelman Subašić won zijn team de strafschoppenserie. Het was al de tweede strafschoppenserie op rij die Kroatië had gewonnen. De kraker van de kwartfinale was Brazilië-België: de nummer 2 van de wereld tegen de nummer 3. Bovendien was Brazilië al vijf keer wereldkampioen geworden en eindigde op de derde plaats in het WK van 2014. België ’s beste prestatie was een 4e plaats in 1986. Nu hadden "De Rode Duivels" echter veel spelers die uitkomen in internationale topclubs. Daarom bestond de kans dat ze die 4e plaats konden verbeteren. Van deze twee favorieten bleek België de sterkste met 2-1.

Halve finales

Na hun overwinning op Brazilië was België volgens het Algemeen Dagblad de titelfavoriet. Toch werden de “Rode Duivels” het slachtoffer van de efficiënte Fransen: België verloor met 0-1. Kroatië had met Engeland deze keer een tegenstander die hoger op de wereldranglijst stond. Op die grond mocht men een Engelse overwinning verwachten. Na 90 minuten stond het 1-1, dus moesten de mannen uit “Hrvatska” weer een verlenging spelen. Opnieuw toonden ze karakter en vechtlust en wonnen uiteindelijk met 2-1.

Wedstrijd om derde plaats

De laatste keer dat Engeland (wereldkampioen in 1966) de halve finale op een WK had gehaald was in 1990, toen het uiteindelijk 4e werd. België had maar een keer eerder dit stadium gehaald. In de groepsfase hadden deze teams elkaar al ontmoet. Toen werd het 1-0 voor België. In de wedstrijd om de derde plaats won België weer, nu met 2-0. Engeland moest opnieuw genoegen nemen met een vierde plaats, terwijl België met een derde plaats diens beste resultaat tot dan toe behaalde.

Finale

Kroatië stond voor het eerst in de finale. Hun beste resultaat hiervoor was een derde plaats in 1998. Dit team had bewondering gewekt van voetbalfans, allereerst door hun 3-0 overwinning op Argentinië en daarna om hun uithoudingsvermogen en vechtlust tijdens strafschoppenseries en verlengingen. Frankrijk was de wereldkampioen van 1998, finalist in 2006, en ook finalist van het laatste EK in 2016. De Fransen waren op het WK van 2018 zo ver gekomen door efficiënt te spelen. Op basis van de bovenstaande informatie leek Frankrijk favoriet, dus hun overwinning zou geen verrassing zijn. Een artikel op rtlnieuws.nl suggereerde desondanks dat Kroatië wel eens zou kunnen winnen. In de finalewedstrijd had Kroatië de meeste schoten op doel, maar het was Frankrijk dat uiteindelijk won. Op het moment dat de Fransen op een 4-1 voorsprong kwamen, leek de wedstrijd al voorbij. Toen daarna echter de blunderende Franse doelman Lloris de bal vrijwel in Mandžukićs voeten speelde werd het 4-2. Na deze opsteker ging Kroatië vol in de aanval. Ze hadden eerder wedstrijden uit geslagen posities gewonnen. Deze keer bleef een wonder echter uit en 4-2 was de eindstand. Frankrijk was voor de tweede keer wereldkampioen, door efficiënt voetbal, dus voor het eerst in een fase van het WK was er geen verrassing. Vóór het toernooi hoorde Frankrijk echter niet tot de topfavorieten. Een heroïsch Kroatië haalde met een tweede plaats hun beste resultaat ooit.

Conclusie

Van de deelnemende landen hoorden Brazilië, Argentinië, Duitsland en Spanje en Portugal tot de topfavorieten door hun prestaties op recente grote toernooien en hun plaats op de FIFA wereldranglijst. Toch vielen al deze landen in een vroeg stadium uit. Frankrijk, als verliezend finalist van het laatste EK, zou op papier minder moeten presteren dan regerend Europees kampioen Portugal, maar toch was het juist Frankrijk dat tot het einde overbleef. Door het uitvallen van de topfavorieten wist het laag gerangschikte gastland Rusland tot aan de kwartfinale te komen en haalden “onbekende renpaarden” zoals België en Engeland de halve finale en Kroatië zelfs de finale. Het was dus zeker een toernooi vol verrassingen, waarbij efficiënt Frans voetbal het meest succesvol bleek.