Boksen: hoe werkt de score? Jurybeslissing en scoresysteem

Als een bokswedstrijd niet eindigt in een knockout dan wordt door middel van een jurybeslissing een winnaar aangewezen dan wel besloten tot een draw. In het moderne boksen wordt daarvoor gebruik gemaakt van het '10 point must system', waarbij juryleden een score toekennen op een schaal van tien punten. De wedstrijd eindigt dan al naar gelang de uitkomst in een unanimous decision, een majority decision, een split decision of een draw. In de geschiedenis van het boksen zijn echter wel heel wat controversiële jurybeslissingen de boeken in gegaan.

Scoresysteem en jurybeslissing in het boksen

• Knockout of technische knockout in het boksen
• Mogelijke uitkomsten van de jurybeslissing
• Scoresysteem
• Controversiële beslissingen van de jury

Knockout of technische knockout in het boksen

Boksen is een van de oudste sporten ter wereld. In een man-tot-man- (of vrouw-tot-vrouw)gevecht wordt uitgemaakt wie de sterkste is. Dit wordt duidelijk wanneer een van beide boksers dusdanig geraakt wordt dat dit leidt tot een knockout of KO. Als de uitkomst van een bokswedstrijd niet bepaald wordt door een knockout dan moet een jurybeslissing uitsluitsel geven over wie de winnaar van het gevecht is geworden. Door de jury wordt hiervoor een scoresysteem gehanteerd. Niet zelden leidt een jurybeslissing tot controverse.

Er wordt gesproken van een knockout wanneer een van beide vechters op de grond ligt en niet in staat is binnen een vaststaand tijdsbestek van tien tellen weer op te krabbelen en de wedstrijd te hervatten. Met het vaststellen van een knockout door de scheidsrechter komt het gevecht tot een einde en wordt de 'last man standing' tot winnaar uitgeroepen. Naast de gewone knockout kan er ook sprake zijn van een technische knockout (T.K.O). Dit gebeurt wanneer een daartoe bevoegde persoon beslist dat een van beide boksers het gevecht niet kan voortzetten. Dit kan de scheidsrechter zijn maar ook de ringarts of iemand uit de hoek van de vechter in kwestie. Ook wanneer een bokser zelf aangeeft niet verder te kunnen door bijvoorbeeld een blessure dan wordt het resultaat opgetekend als zijnde een technische knockout.

Mogelijke uitkomsten van de jurybeslissing

Lange tijd was het zo dat wanneer er geen beslissing op knockout kwam, de scheidsrechter de winnaar van een gevecht bepaalde door de arm van één van beide boksers in de lucht te tillen. Sinds het begin van de 20ste eeuw is het echter normaal geworden om aan te geven wie welke ronde gewonnen heeft. Om de eerlijkheid te verhogen is ervoor gekozen om niet alleen de hoofdscheidsrechter hierover te laten beslissen maar ook een tweetal ringside judges toe te voegen zodat het oordeel altijd gebaseerd is op de mening van drie scheidsrechters of juryleden.

Aan het einde van een gevecht tellen de juryleden de scores van alle rondes bij elkaar op en bepaalt elk jurylid zijn winnaar. Er zijn vervolgens verschillende uitkomsten mogelijk:

• Winnaar door unanimous decision: alle drie de juryleden wijzen dezelfde winnaar aan.
• Winnaar door majority decision: twee juryleden wijzen dezelfde winnaar aan en de derde komt tot een gelijke score.
• Winnaar door split decision: twee juryleden wijzen dezelfde winnaar aan en de derde wijst de andere aan als winnaar.
• Draw (geen winnaar): twee juryleden wijzen een verschillende winnaar aan en de derde komt tot een gelijke score óf twee juryleden komen tot een gelijke score en één jurylid wijst een winnaar aan.

Scoresysteem

In de meeste gevallen wordt gebruik gemaakt van het '10 point must system', dat zo genoemd wordt omdat de juryleden tien punten moeten toewijzen. Meestal wordt een ronde dan 10-9 gescoord met tien punten voor de winnaar van de ronde en negen voor de verliezer van de ronde. Bij een gelijk spel wordt de ronde 10-10 gescoord. Voor elke knockdown in een ronde wordt een extra punt afgetrokken van de score 10-9. In het geval van één knockdown wordt het dan dus 10-8 en bij twee knockdowns 10-7. Op aangeven van de hoofdscheidsrechter kunnen punten afgetrokken worden voor overtredingen zoals een stoot onder de gordel, waardoor een ronde bijvoorbeeld ook kan eindigen in een 9-8 score. Dit scoresysteem wordt ook op de Olympische Spelen gehanteerd.

Aan het einde van de wedstrijd worden de punten van alle ronden bij elkaar opgeteld waardoor een score bijvoorbeeld kan uitkomen op 114-113 in het geval er twaalf ronden gebokst zijn.

Controversiële beslissingen van de jury

Ook al wordt een beslissing gebaseerd op het oordeel van drie verschillende juryleden, er blijven in het boksen vaak controversiële beslissingen bestaan. Zo zullen veel boksliefhebbers denken aan het gevecht tussen Sugar Ray Leonard en Tommy Hearns in 1989. Dit gevecht - dat twaalf ronden duurde - eindigde in een draw doordat een van de juryleden Leonard liet winnen met 113-112, de ander Hearns liet winnen met 112-113 en de derde tot 112-112 kwam. Een van de juryleden gaf Leonard echter een voordeel van twee punten in de laatste ronde zonder dat hij een knockdown gescoord had. Zo kwam Leonard dus weg zonder verlies maar gaf hij in de pers wel toe dat hij de wedstrijd verloren zou moeten hebben.

Met afstand het grootste schandaal uit de Olympische boksgeschiedenis heeft betrekking op het duel tussen Park Si-Hun en Roy Jones jr. in 1988. Tijdens de finale van de Olympische Spelen wist Jones 86 punches te raken en Park maar 32. Desondanks werd Park - die als Zuid-Koreaan in Seoul een thuiswedstrijd bokste - als winnaar aangewezen. Dit bracht Park er zelf toe om zijn excuses aan te bieden aan Jones. Het Internationaal Olympisch Committee schorste de drie juryleden die Park als winnaar hadden gekozen. Het Olympische scoresysteem - waarbij toen vijf juryleden werden gebruikt - is naar aanleiding van de controverse aangepast.

Het gevecht tussen Tito Trinidad en Oscar De La Hoya uit 1999 leerde alle boksers dat je een overwinning niet rustig kunt binnen hengelen. De La Hoya domineerde het gevecht negen ronden lang en dacht slim te zijn door in de laatste drie rondes niets anders te doen dan te ontwijken. Trinidad hield echter goed druk, trok de laatste drie ronden naar zich toe en won door een controversiële majority decision van 115-113, 115-114 en 114-114.