Beachvolleybal: het spel
Het beachvolleybal is een variant van het gewone volleybal, dat is ontstaan op de stranden van Santa Monica, Californië, in 1920. Het principe van het spel is hetzelfde als dat van het zaalvolleybal, alleen is de ondergrond van zand en wordt het in een tweetal gespeeld in plaats van in een zestal. Daarnaast zijn er een aantal verschillen in de spelregels.
Geschiedenis
Beachvolleybal werd in eerste instantie vooral gespeeld door personeel van de strandclubs in Santa Monica. De eerste beachvolleybalcompetitie, georganiseerd door de strandclubs, werd in 1924 gehouden. Deze wedstrijden werden gespeeld met vooral dezelfde regels als dat van het zaalvolleybal. De twee tegen twee variant is bedacht door Paul Johnson in 1930 en in datzelfde jaar werd het beachvolleybal ontdekt in Europa. Pas in 1996 is beachvolleybal een olympische sport geworden en sinds 1997 worden er om de twee jaar officiële wereldkampioenschappen gehouden.
Spelregels
Beachvolleybal wordt gespeeld in teams van twee, op een zandveld gescheiden door een net. Vaak worden wedstrijden op het strand gespeeld, maar tegenwoordig worden er ook velden aangelegd. Het tweetal heeft geen vaste positie in het veld, dus vaak wordt er gebruik gemaakt van één persoon die blokkeert en één persoon die verdedigt. Het is alleen van belang dat de servicevolgorde juist is.
Materiaal
Het veld heeft een afmeting van acht bij zestien meter. De nethoogte bij dames is 2,24 meter en bij heren 2,43 meter. De belijning, meestal in de vorm van linten, moet bij voorkeur minimaal 2,5 cm breed zijn, in een opvallende kleur. Er bestaat geen driemeterlijn of middenlijn, zoals bij het zaalvolleybal. Er kan alleen voetfout worden gemaakt bij de service, of wanneer de tegenstander serieus wordt gehinderd. De bal waarmee gespeeld wordt is iets zwaarder dan een normale volleybal, maar ook iets zachter.
Puntentelling
Bij beachvolleybal worden er drie sets gespeeld. De puntentelling gaat bij de eerste twee sets tot de 21, met een verschil van 2 punten. De laatste set wordt tot de 15 punten gespeeld, tevens met een verschil van 2 punten. Om de zeven punten wordt er van kant gewisseld, zodat er geen voordeel kan worden behaald uit de stand van de zon of de windrichting. Een punt wordt behaald nadat de bal van de tegenstander uit gaat, wanneer de tegenstander niet in staat is de bal over het net te spelen of wanneer er sprake is van een technische fout.
Technieken
Een belangrijk verschil met het zaalvolleybal, is dat de eerste bal, de servicepass, niet bovenhands mag worden opgevangen. Dit mag alleen wanneer er sprake is van hard contact, dus met een soort slaande beweging. De tweede bal mag wel gespeeld worden met zacht contact, dus met een bovenhandse set-up, maar mag ook onderhands worden gespeeld. Bij de bovenhandse techniek moet de bal loodrecht op de schouderlijn worden gespeeld (dus niet zijdelings). Tot slot moet de derde bal weer verplicht hard contact zijn. De bal mag dus niet bovenhands of met een push- of duwtechniek over het net gaan. De drie aanvalstechnieken zijn:
- De smash (met een open hand hard geslagen bal)
- Het shot (met een open hand zacht geslagen, geplaatste bal)
- Het pokeshot (met de knokkels geplaatste bal)
Blokkeren
Blokkeren is bij beachvolleybal toegestaan, alleen telt dit als een eerste contact. Bij het zaalvolleybal mag er na een blokkering nog drie keer worden gespeeld. Bij beachvolleybal mag er nog maximaal twee keer worden gespeeld. Het is wel toegestaan dat de oorspronkelijke blokkeerder de bal nogmaals aanraakt, maar hierna moet de andere speler de bal dus verplicht over het net spelen.
FIVB Beach Volleyball World Championship
De FIVB Beach Volleyball World Championship is het belangrijkste internationale beachvolleybal competitie ter wereld, waarbij de beste spelers en speelsters in actie komen. Het toernooi wordt ieder jaar op een andere locatie gespeeld, zoals ook in Nederland in 2015. Nederland heeft in 2013 met Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen (m) goud behaald en in 2015 met Reinder Nummerdor en Christiaan Varenhorst (m) zilver. Hiermee staat Nederland op de zesde plek in de medaillespiegel van het wereldkampioenschap tot en met 2019. De Nederlandse dames hebben nog geen medaille behaald.
Medaillespiegel
De medaillespiegel (1997-2019, m/v) ziet er als volgt uit:
Plaats | Land | Goud | Zilver | Brons | Totaal |
1 | Brazilië | 12 | 9 | 10 | 31 |
2 | Verenigde Staten | 5 | 7 | 4 | 16 |
3 | Duitsland | 2 | 2 | 3 | 7 |
4 | China | 1 | 1 | 2 | 4 |
5 | Rusland | 1 | 1 | 1 | 3 |
6 | Nederland | 1 | 1 | 0 | 2 |
7 | Argentinië | 1 | 0 | 0 | 1 |
7 | Canada | 1 | 0 | 0 | 1 |
9 | Zwitserland | 0 | 2 | 0 | 2 |
10 | Oostenrijk | 0 | 1 | 0 | 1 |
11 | Australië | 0 | 0 | 3 | 3 |
12 | Noorwegen | 0 | 0 | 2 | 2 |
13 | Tsjechië | 0 | 0 | 1 | 1 |
Olympische spelen
De olympische spelen wordt gezien als het belangrijkste toernooi wat betreft beachvolleybal. Tijdens de olympische spelen strijden 24 teams om de gouden medaille. De teams kwalificeren zich voor de olympische spelen aan de hand van de prestaties van de toernooien van de FIVB, welke tot achttien maanden voorafgaand aan de spelen zijn gespeeld. Er mogen per land maximaal twee teams deelnemen. Eén plek is gereserveerd voor het gastland en er is één wildcard voor een land, die willekeurig wordt gekozen. Nederland heeft in 2016 met Alexander Brouwer en Robert Meeuwsen (m) een bronzen medaille behaald en staat daarmee achtste op de medaillespiegel van de olympische spelen tot 2016.
Medaillespiegel
De medaillespiegel (1996-2016, m/v) ziet er als volgt uit:
Plaats | Land | Goud | Zilver | Brons | Totaal |
1 | Verenigde Staten | 6 | 2 | 2 | 10 |
2 | Brazilië | 3 | 7 | 3 | 13 |
3 | Duitsland | 2 | 0 | 1 | 3 |
4 | Australië | 1 | 0 | 1 | 2 |
5 | China | 0 | 1 | 1 | 2 |
6 | Italië | 0 | 1 | 0 | 1 |
6 | Spanje | 0 | 1 | 0 | 1 |
8 | Canada | 0 | 0 | 1 | 1 |
8 | Letland | 0 | 0 | 1 | 1 |
8 | Nederland | 0 | 0 | 1 | 1 |
8 | Zwitserland | 0 | 0 | 1 | 1 |