Waaraan voldoet een topcoach?

Trainers hebben veel impact op hun spelers of sporters. Hun houding en uitspraken beïnvloeden in belangrijke mate het gedrag van hun sporters. Hun manier van reageren nemen de spelers vaak als voorbeeld en wordt vaak bewust of onbewust overgenomen. Op die manier bouwen trainers aan het zelfbeeld van hun spelers of sporters en reiken ze ook concrete wegen aan waarlangs ze hun doelen kunnen bereiken. Die doelen kunnen samen worden bereikt mits er een goede werkrelatie is tussen speler of sporter en trainer.

Mandaat

Een belangrijk onderdeel binnen de ontwikkeling van een goede werkrelatie ligt in handen van de coach. De coach moet een gepast mandaat verwerven. Maar wat betekent nu zo´n mandaat?
Een mandaat is een volmacht die nodig is om een functie te kunnen uitoefenen. We onderscheiden het initieel mandaat en het circulair mandaat.

Initieel mandaat

Het initieel mandaat is dat wat van boven gemandateerd is als officiële positie binnen het team. Het management stelt zijn coach aan. Maar het hoeft niet per se zo te zijn dat dit mandaat de vereiste rolinvulling tot stand zal brengen. Daarvoor is een circulair mandaat nodig.

Circulair mandaat

Het circulair mandaat is een volledig continuerend proces. Een topcoach geeft natuurlijk leiding maar de spelers of sporters waarover hij leiding geeft, moeten de ruimte hebben en daarbij behorend de gedachtegang dat ze zelf ook enige mate van leiderschap mogen en kunnen uitoefenen over hun leider. Op die manier wordt het mandaat circulair, synoniem voor wederkerig. De coach moet er continu voor zorgen dat dit circulair mandaat verkregen en vergroot wordt.

Hoe doet de coach dat?

De coach kan dat doen door zelf hard te werken en het juiste voorbeeld te geven, maar vooral door in zijn gedrag constant aan de spelers of sporters te tonen dat hij hun werk en inzet respecteert en hoog inschat. De coach is dus de expert voor het managen van veranderingsprocessen. De spelers of sporters zijn expert over het invullen van de sportieve taken. Dus met andere woorden: de topcoach is dus de expert wiens expertise erin bestaat om zijn spelers of sporters tot expert te verheffen.

Oplossingsgericht coachen

De basiselementen voor het oplossingsgericht coachen zijn:

• Het hebben van een concreet doel;
• Hoop op verandering;
• Het geven en krijgen van complimenten;
• Positieve opmerkingen;
• Duidelijke formulering van de negatieve punten met andere woorden de werkpunten;
• Het geloof van de coach in de capaciteiten van zijn spelers of sporters en daardoor het eigen geloof in de eigen capaciteiten.

Begrip

Om de integratie van deze basiselementen goed te begrijpen moet de coach een aantal uitgangspunten in ogenschouw nemen:
De coach moet de kracht en sterkte van zijn spelers of sporters zo optimaal mogelijk gebruiken door het vertrouwen te genereren dat de speler of sporter reeds alle mogelijkheden in zich heeft om zelf problemen op te lossen en vooruitgang te boeken in de richting van zijn eigen doel. Maar vaak zijn spelers of sporters zich niet bewust van hun eigen oplossingscapaciteit. Ze hebben dan hulp nodig om die capaciteiten te ontdekken en meer te leren gebruiken. Het benoemen van de probleemsituatie en het gericht stellen van de juiste vraag - Hoe kunnen we dit het beste aanpakken? Wat is het nut van dit gedrag?

Echter de oorzaken van problemen en de bijbehorende oplossingen hebben vaak niets met elkaar te maken. Dat klinkt nogal vreemd maar de oplossing voor een probleem en de oorzaak ervan zijn niet afhankelijk van elkaar. Sterker, door tijd te verliezen in het proces van de probleemanalyse, blijft de oplossing langer uit. Bij probleemanalyse wil je zeer grondig te werk gaan, op zoek naar de kern van de zaak. Vaak kom je dan tot de conclusie dat die oorzaak, waarnaar zo fel gezocht werd, interessant is om te weten maar niet helpt om de situatie te verbeteren. Integendeel, tijdens deze zoektocht werden de probleemsporen alleen nog maar dieper gegroefd.
In de oplossingsgerichte benadering gaat men op zoek naar stukjes van de oplossing. Deze stukjes zijn steeds stukjes oplossing die bij de speler of sporter reeds aanwezig zijn en die vaak al hun nut hebben bewezen.

De topcoach weet deze stukjes in de speler of sporter te ontdekken als ruwe diamantjes en vervolgens te slijpen tot waardevolle glinsterende waardes van de desbetreffende speler of sporter en al deze glinsterende waardes van de betreffende spelers of sporters tezamen tot een geheel geïntegreerde geoliede machine te laten marcheren.