Vezels, onmisbaar voor de spijsvertering

Vezels zijn onverteerbare plantendelen. Het zijn de taaiste onderdelen uit plantencellen die in het lichaam niet kunnen worden verteerd. Vandaar dat ze nauwelijks enige voedingswaarde hebben, net zo min als calorieën. Toch zijn ze onmisbaar voor je dagelijks functioneren.

Vezels onmisbaar voor de spijsvertering

Vezels hebben weliswaar nauwelijks voedingswaarde maar zijn om een heel andere reden zinvol. Sterker nog, ze zijn onmisbaar voor je spijsvertering. Beschouw het maar als een soort van training voor je maag-darm stelsel.

Allereerst dien je er goed op te kauwen. Hierdoor wordt de afgifte van speeksel en maagsappen gestimuleerd. Vervolgens zorgen vezels ervoor dat de rest van je voeding vlotjes je darmkanaal doorstroomt. Vezels worden immers niet opgenomen door de darmwand maar stimuleren wel de samentrekkende bewegingen van het darmkanaal, waardoor de overige voedingsmiddelen onbelemmerd hun weg vinden.

Tel daarbij de waterbindende eigenschap van vezels nog eens op en je zult begrijpen dat een bezoek aan het toilet een gewichtige aangelegenheid wordt.

Voedingsmiddelen rijk aan vezels

In alle 'schone' plantaardige producten tref je voedingsvezels aan: groenten, fruit, bruin- en volkorenbrood, bruine rijst, aardappels en peulvruchten. Met name ongeraffineerde voedingsmiddelen, dus waar de vlies nog om heen zit, zijn zeer vezelrijk. Zo bevat volkorenbrood meer vezels dan witbrood, zilvervliesrijst meer dan witte rijst en volkorenmacaroni meer dan gewone macaroni. In de onderstaande tabel hebben we de vijf belangrijkste vezelstoffen met het voedingsmiddel waarin je ze aantreft op een rijtje gezet.


Om je spijsvertering goed op gang te houden doe je er verstandig aan om elke dag een combinatie van verschillende vezelrijke voedingsmiddelen te eten.

Fabel: vezels zijn negatieve calorieën

In sommige diëten worden voedingsvezels nog wel eens aangeprezen als 'negatieve calorieën'. Alle arbeid die de spijsvertering moet leveren zou meer kosten dan dat de voedingsvezels uiteindelijk aan calorieën opleveren. Als je daarom maar genoeg vezels eet, zo wordt beweerd, dan val je vanzelf af. Theoretisch is dit best mogelijk maar in de praktijk zul je hiervan weinig merken. Diegenen die alleen maar vezels gaan eten zullen gauw buikpijn krijgen. Laat het verorberen van megaporties vezels over aan gorilla's, die hebben er de darmen én de enzymen voor.

Vezels voor een dragelijk dieet

Een misschien nog belangrijker wapen tegen overgewicht dan de zogeheten 'negatieve calorieën', is het vol gevoel dat vezels opleveren. Wie aan het afvallen is en trek krijgt, doet er verstandig aan zijn of haar tanden te zetten in een vezelrijk voedingsmiddel. Je hoeft je geen zorgen te maken over het aantal calorieën en bovendien geeft het je een vol gevoel. Daarnaast voorkom je dat je gaat zitten knagen aan dieetbedreigende snacks als chips en andere rommel. Kortom vezels kunnen een dieet draaglijker maken.

Gezondheidsaspecten van vezels

Je ziet, er is veel goeds te vertellen over voedingsvezels. Naast dat ze je spijsvertering 'trainen' en je dieet draaglijker kunnen maken, zijn ze ook buitengewoon gezond. Zo hebben de vetarme vezels een cholesterol verlagend effect en zijn er aanwijzingen dat vezelrijke voeding het risico op darmkanker verkleint. Alleen in buitensporige proporties kunnen vezels problemen opleveren doordat de darmpassage te veel gestimuleerd wordt en allerlei mineralen onvoldoende de tijd krijgen om door de darmwand opgenomen te worden. We hebben het hier dan wel over 'buikpijn-hoeveelheden'.

Overigens zijn sommige dermatologen van mening dat een vezelrijke voeding bij voedingsgerelateerd acné tot een vermindering van de huidklachten kan bijdragen.

De vezel-regels

• Zorg voor 'schone' ongeraffineerde voeding, die veel vezels bevat. Vervang witbrood door bruinbrood of volkorenbrood en vervang witte rijst door zilvervliesrijst.
• Eet voldoende aardappelen en fruit.
• Eet zoveel groenten als je kunt, zowel gekookt als rauw.

Meer weten over onze spijsvertering?

Wie graag meer informatie wil vinden over vezels en de effecten daarvan op onze spijsvertering zou zeker eens de website van Gezondheidsplein.nl moeten raadplegen. Die site heeft inmiddels een uitstekende reputatie vergaard als vindplaats van betrouwbare medische informatie die ook voor de leek goed te begrijpen is.