Spelen voor de volwassene

Een wezenlijk verschil in spelkeuze tussen jonge volwassenen van 18-35 jaar en de volwassenen van 35-55 jaar is er niet. Hooguit zijn de intensiteit en de wijze van sportbeoefening verschillend. De jonge volwassene, vooral de adolescent, is nog erg prestatief gericht. Zijn prestaties kunnen van een hoog niveau zijn. Allerlei sporten, met inachtneming van de officiele regels, kunnen bedreven worden. De puber wordt een jonge volwassene. Hij wil iemand zijn. Voor mensen vanaf ongeveer 30 jaar zullen de spelregels en het speelveld enzovoort aangepast moeten worden, vanaf 40-55 jaar spreekt met ook wel van midlife-sport. Plezier en gezelligheid zijn, naast een goede conditie, de belangrijkste omotieven op sport te beoefenen.
Het lichamelijk ouder worden gaat een rol spelen. Een goede warming-up is heel belangrijk, aangezien de pezen, banden en spiervezels gevoeliger zijn voor blessures.
Een medische keuring is raadzaam als men al langere tijd geen sport heeft bedreven. De conditie is in het algemeen iets minder en men is minder prestatiegericht.

Kinderen zetten volwassenen dikwijls weer aan tot spelen en het herbeleven van het plezier in het sporten, denk aan familiesporten. Hoewel een volwassene zich nog weleens geremd voelt om te spelen, omdat hij een bepaalde sociale rol heeft en niet kinderachtig wil overkomen, zal hij zich, als de situatie zich daartoe leent, vol vuur overgeven aan een ontspannen spel, bijvoorbeeld een quiz, een spel met kinderen in het zwembad, een feest, een recreatief familie- of bedrijfstoernooi. Het beleven van spelplezier op deze leeftijd is belangrijk voor het spel- en sportgedrag op latere leeftijd, wanneer met 55+ is. Men houdt er een zinvolle hobby en een goede vrijetijdsbesteding aan over.
Lichamelijk neemt het prestatieniveau af. Daarom zal men in wedstrijdverband de prestaties ook beter relativeren: er is minder wedijver, het speelse karakter komt terug, het recreatieve element en het sociale contact worden als belangrijk ervaren. Men wil een onderbreking in de sleur van alledag. De intensieve training hoeft niet meer zo nodig.

Bij diverse verenigingen en bedrijven is gelegenheid voor volwassenen om recreatiesport te beoefenen. Het gezondheidsaspect heeft daarbij hoge prioriteit: zo gaat men de bewegingsarmoede, overgewicht, stress, vereenzaming, het zich niet meer ongedwongen kunnen uiten te lijf. Ontspanning is daarbij heel belangrijk.

Als begeleider zul je altijd moeten overleggen welke spelen gespeeld gaan worden. je dient ervoor te zorgen dat het spelen en sporten zo verantwoord en aangepast mogelijk zal plaatsvinden. Je zult vooral moeten aanmoedigen, motiveren en eventuele ideeen inbrengen. Laat de volwassene zo veel mogelijk vrij en zelfstandig zijn recreatiesport beoefenen.
Je zult een goede organisator moeten zijn. Eventueel moet je spelregels, het veld en het materiaal aanpassen, zodat er toch een volwaardige sportvorm blijft bestaan. Het is belangrijk dat je een gevarieerd programma aanbiedt waarin iedereen zich kan vinden, en dat je vriendelijk bent en ervoor zorgt dat het niet te kinderachtig wordt. Het beste is om het spel kort en overzichtelijk te houden.
Het leren accepteren van en het omgaan met elkaar verdient aandacht. Als begeleider zul je kennis moeten hebben van de psyche en het fysieke welbevinden van de volwassene. Je zult erop moeten letten dat de volwassene zich op een goede manier beweegt.

Er zijn spelvormen die met het gezin gedaan kunnen worden, bijvoorbeeld zwemmen, wandelen, fietsen, badminton, schaatsen, orientatie- en trektochten, bewegingsspelen en gezelschapsspellen, zoals kaarten, triviant en monopoly.

Volwassenen nemen nog weleens deel aan trimmen, squashen, aerobics, fitnesstraining, kaarten, dammen, schaken, biljarten, tennis, voetbal, badminton, kegelen. Vaak organiseren verenigingen of bedrijven allerlei activiteiten, bijvoorbeeld orientatietochten, de jaarlijkse sportdag, een quiz, een spelenkermis, een buurtfeest met familiespelen of een zeskamp. Ook sommige scholen organiseren bijvoorbeeld ganzenbordspel of een vossenjacht voor de ouders. Zweedse loopspelen zijn zeer geschikt voor een familiesportdag of een integratieproject, denk aan bedrijf-familie en kind-ouderen. Uiteraard vergt dit een gedegen voorbereiding zoals het instellen van commisies die zorgen van propaganda, organisatie en presentatie.

Een aantal spelvormen:

1. 4-op-een-rij-toernooi

Dit systeem is toepasbaar bij individuele sporten of teamsporten, gezelschapspellen of quizen.
Iedereen, of iedere ploeg, krijgt een 4 op een rij-kaart met 16 hokjes. Bij iedere gewonnen wedstrijd mag een ploeg of deelnemer een kruisje (x) zetten op zijn eigen kaart en een rondje (o) op de kaart van de tegenstanders, om te beletten dat deze 4 kruisjes op een rij haalt.

Het gaat erom welke ploeg het eerst 4 kruisjes op een rij heeft. Als dat niet lukt, wordt er gekeken wie het meeste aantal keren 3 op een rij heeft (horizontaal, verticaal, diagonaal).
Vooraf moet een bepaalde speelstand of tijd vastgesteld worden in verband met het wisselen. Bij het wisselen kan eventueel het grappeltonsysteem gebruikt worden of een bepaald toernooischema.

2. Het piramidesysteem

Je kunt dit uitdaagtoernooi voor een grote groep organiseren. Een deelnemer moet eerst iemand van zijn eigen niveau uitdagen en hiervan winnen, voordat hij een deelnemer mag uitdagen van het niveau boven hem. Eerst wordt er geloot voor de plaatsing. Op een bord kun je de plaatjes met namen in piramidevorm ophangen. Zet de cijfers op het bord.
Degene die uitgedaagd wordt, mag niet weigeren. Verliest een deelnemer van iemand van hetzelfde niveau, dan blijft hij op dezelfde plaats staan. Wint hij van iemand van een niveau hoger, dan wisselen ze van plaats.

3. Oudejaarsavondspelen

De volgende spelen kun je zelf maken. Het gaat erom wie of welk koppel de meeste punten verdient:

1. Ken je dialect? Lees oude zegswijzen voor uit het plaatselijk dialectboek. Wie kent de meeste spreuken of gezegden?
2. Neem foto's van je dorp of stad. Neem markante foto's en laat raden waar dit is.
3. Laat iedereen een foto meenemen, waarop hij afgebeeld staat als baby of klein kind. Raad nu wie wie is. Wie heeft de meeste geraden?
4. Laat iedereen een bijzonder voorwerp meenemen van thuis. Iemand laat dit voorwerp zien en de anderen moeten dan raden wat het is. Je kunt ook een voorwerp in een zak stoppen en dan iemand laten raden die het voorwerp mag aftasten.
5. Laat iedereen een orgineel gezelschapsspel, dat niet te lang mag duren, meenemen.
6. Maak van tevoren opnames met de candid-videocamera of verborgen cassetterecorder. Neem reacties op bij bijvoorbeeld verjaardagen, gesprekken in de tuin of op het veld en draai die 's avonds af.
7. Laat bekende mensen iets inspreken in de cassetterecorder. Bijvoorbeeld een orginele nieuwjaarsgroet van vader, moeder, oom of opa.
8. Neem geluiden op van de televisie. Laat raden van wie de stem is, of welke tune bij welk programma hoort, of welk artikel bij deze reclamesport hoort.
9. Neem met de videocamera allerlei shots op in je dorp of stad. Laat de anderen raden waar dit is. Je kunt er ook vragen over stellen, bijvoorbeeld: wat zag je in de etalage van de bakker.
10. Woe heeft dit gezegt? Maak een quiz van zegswijzen van bekende mensen; ook van mensen in jouw omgeving.
11. Maak zelf een ganzenbord met opdrachten.

4. Hoe goed kennen wij elkaar?

Namenbingo

Iedereen krjigt een genummerd kaartje (bij 20 deelnemers 1 tot en met 20) en noteert hierop 4 kenmerken of eigenschappen van zichzelf, bijvoorbeeld 'Ik ben orgaandonor, ik bijt veel op mijn nagels, ik draag heel vaak tennisschoenen, ik ga altijd met de fiets naar mijn werk'.
De begeleider verzamelt de kaartjes en stopt ze in een zak. Nu tekent iedereen op een ander kaartje de cijfers 1 tot en met 20 in een willekeurige volgorde in 20 vakjes. Dit wordt de persoonlijke bingokaart. Nu neemt de begeleider 1 voor 1 de kaartjes uit de zak en hij noemt het nummer ervan op.

De deelnemers kruisen het nummer aan. Wie heeft het eerste 4 op een rij> Je hebt pas gewonnen als de nummers behoren bij de juiste persoon. Je leest als begeleider alle kenmerken van de betreffende 4 kaartjes voor. Degene die bingo heeft moet dan zeggen welke kenmerken betrekking hebben. Heeft hij ze alle 4 goed geraden, dan heeft hij gewonnen.

Wie is de groepsdeskundige

Alle kaartjes met kenmerken zijn genummerd. Iedereen schrijft nu 20 cijfers onder elkaar op een vel papier. De begeleider leest het nummer en de 4 kenmerken op en iedereen schrijft bij het voorgelezen nummer op van wie die zijn. Na afloop wordt gecontroleerd wie de meeste personen goed heeft geraden.

Bekende personen

Iedereen schrijft op een genummerd kaartje 4 kenmerken van een bepaald figuur (bijvoorbeeld een popster, familielif, sportfiguur, kind). Naderhand worden de kaarten verzameld en voorgelezen en moet men raden over wie het gaat. Je kunt de kaarten met kenmerken ook ophangen. Iedereen loopt alleen of met tweetallen erlangs en noteert bij ieder kaartnummer een naam.