Liesblessure als gevolg van sporten, voorkomen en genezen

Een liesblessure door sport komt altijd ongelegen, omdat je gas moet terugnemen bij de sport die je zo graag beoefent. Vooral vervelend als je goed in vorm was en je belangrijke wedstrijden moet laten schieten. Maar liever nu zo verstandig zijn om gelijk te stoppen met trainen, en een paar weken rust, dan straks een jaar of nog langer compleet uit de running. Want hoe langer je de blessure verwaarloost, hoe langer het genezingsproces duurt.

Liesblessure door sport

Sporters spreken over een liesblessure indien er aan de binnenzijde van het bovenbeen pijnklachten zijn, soms alleen tijdens de sportbeoefening. Vaak doet het been pijn in de buurt van de lies en het schaambeen. De pijn kan zich voor de eerste keer openbaren tijdens of direct na het sporten. Maar dat hoeft niet, want de pijn kan ook pas de volgende dag optreden. Een liesblessure is vooral daarom verraderlijk, omdat de pijnklachten soms (tijdelijk) verdwijnen tijdens de warming-up of wedstrijd. Dus de pijn zakt weg wanneer de aangetaste spieren zijn opgewarmd, waardoor de ernst onderschat kan worden. In afgekoelde toestand voelen de spieren daarna echter weer pijnlijk of te stijf aan.

Hoewel het, vooral bij hardlopers en voetballers, heel vaak gaat om een blessure aan de adductoren, bevinden zich een dermate groot aantal spieren in deze streek dat de uiteindelijke diagnose door een deskundige zal moeten plaats vinden.

Liesblessure hetzelfde als een liesbreuk?

Onder een liesbreuk wordt verstaan een zwakke plek in de buikwand. Hierdoor kan, door druk van binnenuit, bijvoorbeeld bij het tillen van zware dingen, een uitstulping ontstaan. Dit is iets heel anders als een liesblessure die te maken heeft met beschadigde spieren of aanhechtingen aan de pezen.

Wat is een liesblessure precies

Wat bij sport onder een liesblessure wordt verstaan, is een overbelasting, verrekking of scheuring van de spieren aan de binnenzijde van het bovenbeen (adductoren, met name de adductor-longus). Het kan om een chronische of acute overbelasting gaan. De blessure bevindt zich meestal in de overgang van de spier naar de pees, of bij de aanhechting van de pees aan het schaambeen (adductorentendinitis). Acute klachten ontstaan vaak door een plotselinge verkeerde beweging (voetballers), terwijl bij hardlopers door langdurige overbelasting, chronische klachten kunnen ontstaan.

De functie van de adductor-longus is het binnenwaarts en voorwaarts heffen van het been en het naar buiten draaien van het been. Bewegingen die bij hardlopen veelvuldig voorkomen. De adductoren zorgen daarmee tevens bij elke pas, dat het evenwicht wordt bewaard. De blessure zal daarom niet vaak bij wielrenners voorkomen. Meestal is het dan ook geen probleem om met een liesblessure te fietsen.

Waar doet het pijn

Behalve een vaak scherpe pijn in de lies of de spieren aan de binnenzijde van het bovenbeen, is het pijnlijk als je drukt op de spier en het schaambeen. De pijn kan naar de buik uitstralen. Als je het geblesseerde been naar binnen drukt zal de pijn heviger worden omdat dan de beschadigde spier aan het werk wordt gezet. Vaak is er ook een zwelling of blauwe plek zichtbaar.

Hoe ernstig

Een liesblessure mag je nooit negeren en je zal maatregelen moeten nemen om de klacht te verhelpen. Je kunt alleen sporten als je geen pijn krijgt en ook tijdens rekken en strekken mag je de pijngrens niet overschrijden.

• Bij een eerstegraads blessure is er sprake van een irritatie en/of verrekking zonder werkelijke spierscheuring en het krachtverlies is dan minimaal. Je hebt dan vaak pas klachten de dag na sportbeoefening en/of aan het begin van de warming-up. Beschouw dit ogenschijnlijk minimale signaal evengoed als een ernstige waarschuwing, en neem onmiddellijk gas terug. Belast liefst enkele weken het been niet. Ga bijvoorbeeld fietsen in plaats van lopen. Zit je op een voetbalclub laat dan de masseur/fysiotherapeut er naar kijken, en neem voorlopig plaats op de reservebank.
• Bij de tweedegraads beschadiging is er sprake van een spierscheuring. Hierbij zijn duidelijk vezels gescheurd en er is sprake van fors krachtverlies. Voorlopig is totale rust van de adductor nodig alsmede deskundige massages door een fysiotherapeut.
• Bij graad drie is er sprake van een totale ruptuur. Komt gelukkig weinig voor. Direct operatief ingrijpen is hierbij noodzakelijk.

Wie kunnen deze blessure krijgen

• turnsters bij een spagaat
• tennissers die van links naar rechts (en terug) rennen en uitglijden
• voetballers omdat ze vaak draaien en kappen en veel met de binnenkant van de voet de bal bespelen (overbelasting)
• hardlopers kunnen overbelastingsklachten van de aanhechting van de adductoren krijgen. De aanhechtingen zijn dan geïrriteerd.

Risicofactoren

• Te korte spieren, afwijking in de wervelkolom/bekken of beenlengteverschil geven een hoger risico. Ook een onvoldoende warming-up vraagt om problemen.
• Als je meer van je spieren eist dan je conditie aan kan loop je een extra risico. Ook vermoeidheid, en daardoor het risico van ongecontroleerde bewegingen vergroot het risico. Vooral voor de ontsteking van de pees aan het schaambeen geldt dat repeterende bewegingen, zoals bij lange afstandshardlopen de overbelasting in de hand werken.
• Goed materiaal, schoenen en koudebescherming is belangrijk

Eerste hulp

Koelen met coldpack of door ijsklontjes op de zere plek te wrijven. Liefst elk uur herhalen. Zorg dat er daarbij geen bevriezing kan plaats vinden. Doe desnoods een doekje op de huid. Raadpleeg ook zo snel mogelijk een fysiotherapeut of arts. Stop ogenblikkelijk met sporten. Als je de belasting na enige weken rust weer gaat opvoeren, zorg dan dat je beneden de pijngrens blijft, hoe teleurstellend de resultaten ook zijn in het begin. Doe het in overleg met een fysiotherapeut of andere deskundige. Een hardnekkige liesblessure die als gevolg van een maandenlange overbelasting is ontstaan, is zeker niet met 2 weken weg. Ruim daar rustig enkele maanden voor in en annuleer alle wedstrijden. Uitsluitend gecontroleerd en gedoceerd trainen, zonder enige pijn is verantwoord. Je kunt echter wel andere delen van je lichaam trainen en aan je conditie trainen, mits je de adductoren dus maar ontziet.

Weer beginnen met sporten

Als eerste kan je beginnen met lichte oefeningen, desnoods alleen maar voorzichtig steunen op het geblesseerde been.
Als dat volledig pijnvrij kan, is fietsen goed om de doorbloeding te verbeteren en herstel te bewerkstelligen. Fysiotherapie (sportmassage) en sauna kunnen het herstel mogelijk bespoedigen. Om herhaling te voorkomen zal de onderliggende oorzaak moeten worden weggenomen. De spieren zullen na herstel weer voorzichtig op lengte en kracht moeten worden gebracht.

Rekken van de lange adductoren

Het eenvoudigst is het door gespreid te gaan staan, voeten plat op de grond, tenen recht naar voren, en dan naar één kant “over te hellen”. De romp blijft hierbij rechtop. Het been waar je gewicht op steunt kan je dan voorzichtig buigen. Je voelt dan de rek in de adductoren van het andere been toenemen. Als je dat meerdere keren ca twintig seconden herhaalt, kan de andere kant gedaan worden. In ieder geval nooit veren en zorg dat je niet wegglijdt. Blijf bij het rekken altijd binnen de pijngrens.

Rekken van de korte adductoren

Er is ook een korte adductor (adductor brevis). Die kan je het beste rekken door op de grond te gaan zitten en de voetzolen tegen elkaar aan te plaatsen. De romp hierbij recht houden en de knieën voorzichtig naar de grond laten zakken. Als extra gewicht kan je de ellebogen op je knieën laten rusten. Ook hierbij weer nooit veren, enkele keren herhalen en vooral geen pijn opwekken.

Spieren weer op kracht brengen

Elke oefening waarbij de knieën met kracht naar elkaar toe worden bewogen is effectief. Zelfs achter een bureau kan je, zonder dat iemand het merkt, doortrainen. Gewoon een boek tussen de knieën en duwen maar. Teveel fanatisme levert wel weer een overbelastingsrisico op. Ook krachtoefeningen waarbij een stevig elastiek, of binnenband van een fiets als weerstand worden gebruikt zijn uitstekend. In het fitnesscentrum kunnen natuurlijk ook diverse oefeningen voor de adductoren worden gedaan. Breng tevens ook je buikspieren op sterkte.