Elfstedentocht (de tocht der tochten)

Iedere winter als het een tijdje heeft gevroren, hopen veel mensen in Nederland dat er weer een Elfstedentocht gaat komen. Het is een schaatstocht van tweehonderd kilometer die je in één dag moet volbrengen. Om mee te kunnen doen moet je lid zijn van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elf Steden. De laatste Elfstedentocht werd gehouden in 1997. Vanaf de volgende tocht zal er een aparte wedstrijd voor vrouwen zijn. Er komt dan ook voor het eerst een winnares bij de vrouwen. Vanaf 2015/2016 mogen alle leden meedoen is besloten op 20 december 2014.

Inhoud artikel

• Startrecht voor alle leden vanaf seizoen 2015/2016
• De eerste Elfstedentocht
• De elf steden waar de tocht langs gaat
• De deelnemers
• IJstransplantaties en klunen
• De stempelkaart en het Elfstedenkruisje
• Koninklijk logo
• Overzicht van de tochten tot en met 1997 (de laatste Elfstedentocht tot nu toe)
• Vrouwen en de Elfstedentocht
• Startrecht voor prijswinnaars Elfstedentocht voor de eerstvolgende tocht
• Alternatieve Elfstedentocht: 19 januari tot en met 29 januari 2016
• De Friese Fietselfstedentocht

Startrecht voor alle leden vanaf seizoen 2015/2016

Het bestuur van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elfsteden heeft de Algemene Vergadering het voorstel gedaan dat vanaf het seizoen 2015/2016 alle leden mogen meedoen aan de Elfstedentocht. De vereniging heeft 30.000 leden en volgens het huidige beleid wordt nagenoeg de helft uitgeloot als er een tocht gehouden wordt. Het is de bedoeling dat alle 30.000 leden worden uitgenodigd, de verwachting is dat circa 24.000 mensen zich ook echt inschrijven. Logistieke problemen moeten van de baan zijn als er een nieuwe ijshal in Leeuwarden komt. Ook voor knelpunt Sneek is er een oplossing gevonden: splitsen van de route in Sneek, de helft rijdt door de oude stad, de helft door de oostzijde. Op 20 december 2014 is het voorstel aangenomen.

De eerste Elfstedentocht

De eerste officiële Elfstedentocht werd gehouden op 2 januari 1909, op 15 januari 1909 is de Vereniging de Friesche Elf Steden opgericht. De vereniging heeft als doel de ijssport te bevorderen in de provincie Friesland en zo mogelijk jaarlijks een Elfstedentocht te organiseren op de schaats. De tocht kan alleen gereden worden als het heel erg koud is, het ijs moet ten minste vijftien centimeter dik zijn.

De elf steden waar de tocht langs gaat

1. Leeuwarden/Jouwert
2. Sneek/Snits
3. IJlst/Drylst
4. Sloten/Sleat
5. Stavoren/Starum
6. Hindeloopen/Hylpen
7. Workum/Warkum
8. Bolsward/Boalsert
9. Harlingen/Harns
10. Franeker/Frjentsjer
11. Dokkum/Dokkum

Vervolgens weer naar Leeuwarden

De deelnemers

Vanaf 2015/2016 hebben alle leden van de Koninklijke Vereniging de Friesche Elf Steden recht om te starten.
Minimum leeftijd is 18 jaar. Er zijn wedstrijdrijders en toerrijders.

IJstransplantaties en klunen

• Om de Elfstedentocht mogelijk te maken worden er soms ijstransplantaties uitgevoerd. Op plekken waar het ijs nog te dun is, wordt het oude ijs (door de brandweer) weggezaagd en worden er nieuwe dikke brokken ingezet.
• Klunen: op zwakke plekken worden er houten betimmeringen geplaatst, de schaatsers kunnen hier overheen lopen. Er wordt ook gebruik gemaakt van kleden en rubbermatten.

De stempelkaart en het Elfstedenkruisje

Elke deelnemer ontvangt een deelnemerskaart/stempelkaart. In elke stad langs de route staan stempelposten en tussen de steden zijn ook nog een paar geheime controleposten. De rijders, zowel de wedstrijd- als de toerrijders moeten persoonlijk hun kaart tonen en af laten stempelen (dit gebeurt handmatig). Als de schaatsrijder op tijd in Leeuwarden arriveert en de kaart voorzien is van alle stempels dan ontvangt hij of zij het Elfstedenkruisje.

Koninklijk logo

Op 15 januari 2009 ontving de Vereniging De Friesche Elf Steden in het kader van haar 100-jarig bestaan het predicaat Koninklijk. Er is nu een koninklijk kruisje ontwikkeld door Barbara Jonkers. In het ontwerp zijn alle bekende elementen behouden (de leeuwen, het wapen, de vorm van het kruisje), maar er is wel gekozen voor een strakker, moderner ontwerp. Het resultaat is een dubbele bovenkant, een kruisje en diadeempjes, die werden toegevoegd en samengesmolten tot een soepel geheel.

Overzicht van de tochten tot en met 1997 (de laatste Elfstedentocht tot nu toe)

Vrouwen en de Elfstedentocht

In 1985 mochten voor de eerste keer vrouwen deelnemen aan de wedstrijd.

Vanaf de volgende tocht zal er een aparte wedstrijd voor vrouwen zijn!

Er komt dan ook voor het eerst een officiële winnares.

Startrecht voor prijswinnaars Elfstedentocht voor de eerstvolgende tocht

Het bestuur heeft op 10 december 2010 tijdens de Algemene Ledenvergadering van de Koninklijke Vereniging in Leeuwarden bekend gemaakt dat prijswinnaars Elfstedentocht startrecht krijgen voor de eerstvolgende tocht. Alle elf prijswinnaars bij de heren en alle vijf prijswinnaars (eerstaankomende) bij de vrouwen van de afgelopen drie Elfstedentochten, welke lid zijn van de vereniging, geen startrecht hebben, startrecht voor de eerstvolgende tocht ontvangen. Het startrecht geldt alleen voor de eerstvolgende (zestiende) Elfstedentocht, omdat al eerder besloten is dat na de zestiende Elfstedentocht het ledenbeleid opnieuw wordt bekeken.

Alternatieve Elfstedentocht: 19 januari tot en met 29 januari 2016

Niet ieder jaar vriest het hard genoeg om een Elfstedentocht te houden. De echte liefhebbers kunnen dan een alternatieve Elfstedentocht rijden in het buitenland, in Finland of in Oostenrijk op de Weissensee. Deze tocht van 200 kilometer wordt op een groot meer gehouden. Het is natuurlijk heel anders dan de echte Elfstedentocht, geen mooie oude steden, geen enthousiaste mensen langs de kant. In 2016 wordt de alternatieve Elfstedentoertocht gehouden op de Weissensee en wel op 19, 22, 26 en op 29 januari (tot 200 kilometer). Op 27 januari is de KPN Grand-Prix Alternatieve Elfstedentocht (200 kilometer).

De Friese Fietselfstedentocht

Deze tocht wordt sinds 1912 georganiseerd. Het is een toerfietstocht van ongeveer 240 kilometer langs de elf Friese Steden en wordt jaarlijks gehouden op pinkstermaandag. De organisatie ligt in handen van de Stichting de Friese Elfsteden Rijwieltocht te Bolsward. De eerstvolgende tocht is op 16 mei 2016.