De Friese Elfstedentocht per fiets

Iedere winter begint, zo gauw het gaat vriezen, bij veel Nederlanders de Elfstedenkoorts hoog op te lopen. Menigeen hoopt dat de tocht der tochten eindelijk weer eens wordt verreden. In februari 2012 leek het er dan eindelijk van te komen, maar een dooi inval gooide op de valreep roet in het eten. Hoe groot de kansen zijn op een Elfstedentocht in 2013 valt nog weinig te zeggen. Toch hebben klimaatonderzoekers aangegeven dat de Elfstedentocht zeker nog eens zal worden verreden. Op Tweede Pinksterdag wordt jaarlijks de Elfstedentocht verreden, al gaat het hier niet om de barre winterse tocht die op de schaats moet worden afgelegd, maar om de Fietselfstedentocht. De Fietselfstedentocht bestaat in 2012 honderd jaar en dus zal de editie van 2012 een officÏele jubileumedtie worden. Echter, de tocht heeft in deze honderd jaar maar 79 keer plaats gevonden. Hierdoor zal het in 2013 weer tijd voor een feest zijn. De 80e Elfstedentocht op de fiets zal dan worden verreden.

Fietselfstedentocht

De Fietselfstedentocht is een jaarlijkse toerfietstocht van ongeveer 240 kilometer. Deze fietstocht is, door het afleggen van deze tocht op de fiets op één dag, een hele prestatie. De Fietselfstedentocht gaat langs de elf Friese steden en is een jaarlijks terugkerend evenement. De Fietselfstedentocht wordt ieder jaar op Pinkstermaandag georganiseerd. De Fietselfstedentocht wordt sinds 1912 door de Stichting de Friese Elfsteden Rijwieltocht te Bolsward georganiseerd. De Fietselfstedentocht die sinds1912 wordt georganiseerd, kon gelukkig sinds 1947 ieder jaar worden gefietst. De enige keer dat de Fietselfstedentocht niet kon worden gereden was in 2001. In 2001 moest de Fietselfstedentocht in verband met de MKZ-crisis worden afgelast. In 2012 was de Fietselfstedentocht op Pinkstermaandag 28 mei 2012. In 2012 viert de Fietselfstedentocht dan ook zijn 100 jarig jubileum.

Categorieën

De deelnemers aan de Fietselfstedentocht kunnen worden verdeeld in:

• wedstrijdrijders, de snelle fietsers;
• sportieve fietsers;
• toerfietsers;
• op een normale fiets;
• transportfietsen;
• tandems;
• ligfietsen;
• velomobielen.

100 jaar Fietselfstedentocht

Het is in 2012 honderd jaar geleden dat de Elfstedentocht voor de eerste keer officieel op de fiets werd afgelegd. Echter, de Elfstedentocht op Tweede Pinksterdag 2012 werd pas voor de 79e keer verreden. Oorlogen en economische omstandigheden zorgden ervoor dat de Fietselfstedentocht jarenlang niet georganiseerd kon worden.

27 mei 1912

De eerste officiële Elfstedentocht op de fiets werd georganiseerd op 27 mei 1912. 278 deelnemers stonden tijdens deze eerste editie aan de start, maar regen, hagel en storm zorgden er voor dat velen de finish in Bolsward niet zouden halen. De echte doorzetters, die uiteindelijk wel de eindstreep van de allereerste Fietselfstedentocht wisten de behalen, waren echte bikkels en hadden grote risico's genomen. Dat de doorzetters echte bikkels waren bleek ook uit het feit dat, vanwege de slechtte weersomstandigheden, de Zuiderzeevissers met hun schepen in de haven bleven .

MKZ
Sinds de Fietselfstedentocht van 1947 is de tocht bijna ieder jaar onafgebroken georganiseerd. Alleen in 2001 moest de fietstocht worden afgelast vanwege besmettingsgevaar. In Nederland en Friesland heerste in dat jaar een uitbraak van Mond en Klauwzeer. Nederland werd in 2001 gelukkig voor het laatst geconfronteerd met de uitbraak van Mond- en Klauwzeer (MKZ). Gelukkig werden er in 2001 maar slechts twee gevallen van de ziekte geconstateerd. Wel bleken er in Nederland 26 bedrijven besmet te zijn. Hiervan waren twee bedrijven, waar de MKZ werd gevonden, in Ee en Anjum in Friesland. Om besmettingsgevaar tegen te gaan, werd er besloten om in Nederland op grote schaal preventief te gaan ruimen. Er werden in 2001 bij ongeveer 2.600 bedrijven 270.000 dieren preventief gedood.

Jubilarissen die de Fietselfstedentocht 50 maal of vaker hebben gefietst

Wedstrijd/vaardigheidsrit

Tot 1958 kon de Fietselfstedentocht ook als wedstrijd/vaardigheidsrit worden gereden. Er was een wedstrijd voor deelnemers op een racefiets en voor de deelnemers op een gewone fiets.De hoge kosten waren de reden om met de vaardigheidsritten/wedstrijdelement te stoppen en de Fietselfstedentocht alleen nog als toerfietstocht te organiseren. Er waren tot 1964 jaarlijks ongeveer 300 deelnemers aan de Fietselfstedentocht. Vanaf 1964 werd de belangstelling jaarlijks groter.

Overzicht aantal deelnemers en bijzonderheden

Maximum aantal deelnemers bereikt

Reeds jaren wordt een discussie gevoerd over de deelname van het maximum aantal fietsliefhebbers en het grote aantal wat niet mag deelnemen. Bij de organisatie zijn echter heel veel verschillende partijen betrokken. Denk hierbij maar aan de organisatoren, medewerkers, wegbeheerders, fietsenmakers, sportmasseurs, EHBO, politie, Rode Kruis en andere personen en instanties. Het gevolg is dat een evenement als de Fietselfstedentocht een maximum aantal fietsliefhebbers kan laten deelnemen. De gedachte om de Fietselfstedentocht op verschillende plaatsen te laten starten levert ook teveel organisatorische problemen op. De start zal daarom in Bolsward moeten blijven en de deelnemers fietsen allemaal dezelfde route.

De start

In Bolsward starten de deelnemers aan de Fietselfstedentocht in 23 groepen. Iedere groep bestaat uit ongeveer 600 deelnemers. De eerste groep start reeds op pinkstermaandag om 05.00 uur. Vervolgens vertrekt om de 8 minuten een groep en de laatste groep vertrekt om 07.56 uur. Een aantal muziekkorpsen verlenen bij de start hun medewerking en begeleiden de fietsers naar de eerste controlepost en na deze controlepost beginnen de deelnemers aan hun 240 kilometer lange fietstocht. Om 24.00 uur sluit de finishcontrole. Onderweg worden de fietsliefhebbers aangemoedigd door duizenden toeschouwers.

Route

De route van de Fietselfstedentocht wijkt iets af van de Elfstedentocht die in de wintermaanden schaatsend word afgelegd. Waar schaatsers gewend zijn dat de Elfstedentocht in Leeuwarden begint, starten de fietsliefhebbers in Bolsward. Deze stad is niet alleen het startpunt en finishplaats van deze fietstocht, maar zal ook tijdens de tocht worden aangedaan. De route van de Fietselfstedentocht is in 2012 iets aangepast. Vanwege het 100 jarige jubileum loodste de route de fietsers onder anderen door het historische centrum van Franeker.