Hoe vaak was de Tour de France in Nederland?

De Tour de France startte in 2015 voor de zesde keer in Nederland. Amsterdam (1954), Scheveningen (1973), Leiden (1978), Den Bosch (1996) en Rotterdam (2010) gingen Utrecht voor. Maar de Tour was vaker in Nederland dan menigeen denkt.

Amsterdam 1954

De eerste buitenlandse start in de Tourgeschiedenis was in 1954 in Amsterdam. Nadat burgemeester D’Ailly met het doorknippen van een lint voor de ceremoniële start had gezorgd, verlieten de deelnemende landenploegen op 8 juli 1954 één voor één het Olympisch Stadion. Onder hen de Franse formatie met titelverdediger Louison Bobet, de Zwitsers met de oud-winnaars Ferdi Kübler en Hugo Koblet en de Nederlandse equipe van ploegleider Kees Pellenaars met onder andere Wim van Est, Wout Wagtmans, Gerrit Voorting en Jan Nolten.

Na de officiële start op de Sloterweg reden de renners zo’n tweehonderd kilometer door Nederland. Via Haarlem, Noordwijk, Den Haag en Scheveningen werd Rotterdam bereikt, waar de ravitaillering was. Via Dordrecht en Moerdijk werd België bereikt. Wout Wagtmans won in Brasschaat met groot verschil de sprint van de voorste groep en mocht de eerste gele trui aantrekken. ,,De 41ste Tour is voor de Nederlandse equipe veelbelovend begonnen,’’ concludeerde het Polygoon-journaal.

Scheveningen 1973

De Tour van 1973 begon met een proloog in Scheveningen, die werd gewonnen door Joop Zoetemelk. De eerste rit in lijn ging van Scheveningen naar Rotterdam en leverde een zege op voor de Belg Willy Teirlinck. De dag daarna verliet het Tourpeloton Nederland met een etappe van Rotterdam naar Sint Niklaas.

Leiden 1978

Een van de beruchtste Tourstarts aller tijden was in 1978 in Leiden. Jan Raas won de proloog, maar de Tourorganisatie besloot hem de gele trui niet uit te reiken omdat het parkoers door de vele regen te glad was geworden. Gedreven door woede won Raas de volgende dag ook de rit in lijn van Leiden naar Sint Willebrord, waarna hij alsnog het geel kreeg omgehangen. Met een etappe van Sint Willebrord naar Brussel verliet de Tour vervolgens Nederland.

Den Bosch 1996

De vierde Nederlandse Tourstart was in 1996 in Den Bosch. De Zwitser Alex Zülle, zoon van een Nederlandse moeder, was de snelste in de proloog en de eerste etappe, die werd ontsierd door vele valpartijen op de smalle Nederlandse wegen, draaide uit op een door de Fransman Frédéric Moncassin gewonnen massasprint. Vanuit Den Bosch zette de Tour daarna koers naar Wasquehal in Noord-Frankrijk.

Rotterdam 2010

In 2010 begon de Tour met een individuele tijdrit in Rotterdam, die werd gewonnen door de Zwitser Fabian Cancellara. De eerste rit-in-lijn voerde daags daarna van Rotterdam via Zeeland naar Antwerpen, waar de Italiaan Alessandro Petacchi de massasprint won. Deze etappe was zo'n succes dat er een heuse wielerklassieker uit voortkwam: de World Ports Classic.

Utrecht 2015

Utrecht moest er jarenlang voor lobbyen, maar kreeg uiteindelijk de Tourstart van 2015. De eerste etappe was een individuele tijdrit door de stad. De Australiër Rohan Dennis versloeg de favorieten Martin, Cancellara en Dumoulin en pakte het eerste geel. De tweede etappe ging vanuit Utrecht via Rotterdam naar Neeltje Jans in Zeeland. Onderweg sloegen regen en wind het peloton uiteen in verschillende waaiers. Op de Oosterscheldekering won de Duitser André Greipel de sprint van de eerste groep.

Zuid-Limburg

Zuid-Limburg was al vijf keer het toneel van het WK wielrennen, maar organiseerde gek genoeg nog nooit de Tourstart. Wel startten en finishten diverse etappes in de mooiste fietsprovincie van Nederland. In 1969 won de Belg Julien Stevens de Touretappe met aankomst in Maastricht, waar de volgende dag ook de start was van de rit naar Charleville. In 1992 won de Fransman Gilles Delion de etappe van Brussel naar Valkenburg, dat daags daarna de renners uitzwaaide voor de rit naar Koblenz. In 2006 won de Duitser Matthias Kessler de etappe van Esch sur Alzette naar Valkenburg.

Zeeuws-Vlaanderen

De minst bekende passage van de Tour in Nederland was in 1958, vier jaar na de Tourstart in Amsterdam. In de tweede etappe, over 198 kilometer van Gent naar Duinkerken, maakte het peloton een omweg door Zeeuws-Vlaanderen. Op vrijdag 26 juni 1958 reden de renners, aangevoerd door de Franse topsprinter André Darrigade in de gele trui, zo’n tien kilometer door het meest zuidwestelijke puntje van Nederland. Ze kwamen, evenals koningin Wilhelmina in 1945, bij Eede het land binnen en reden via Aardenburg, Draaibrug en Sluis naar Sint Anna ter Muiden, om daar weer de grens met België over te steken en koers te zetten richting Frankrijk.

De doorkomst in Zeeuws-Vlaanderen was kort, maar maakte diepe indruk op de plaatselijke bevolking, die al uren van tevoren aan de weg stond om eerst de reclamekaravaan en vervolgens het peloton in gesloten gelederen langs te zien razen. De Zeeuwen beklaagden zich er na afloop wel over dat het spektakel in een vloek en een zucht voorbij was geweest. De etappe werd gewonnen door Gerrit Voorting, die reed voor de gecombineerde landenploeg van Nederland en Luxemburg. Die formatie bleek zelfs de Tourwinnaar in de gelederen te hebben, want de Luxemburger Charly Gaul, alias de ‘Engel van het hooggebergte’, reed drie weken later met het geel om de schouders het Parc des Princes in Parijs binnen.