Winnaars van de Olympische marathon

Een van de nummers op de Olympische zomerspelen die tot de verbeelding spreken is de Olympische marathon. De marathon, met historische wortels in het klassieke Griekenland, is met de moderne Olympische spelen weer op het programma gekomen. Deze titanenwedstrijd heeft een aantal historische overwinnaars opgeleverd.

Marathon

In het moderne Griekenland ligt de plaats Marathónas. In de klassieke tijd, waaraan nu overigens in het stadje niets meer herinnert, heette de stad Marathon. De stad is beroemd geworden door de Slag bij Marathon. Tijdens deze slag, in augustus van het jaar 490 voor Christus, verhinderden de Atheense troepen onder leiding van Miltiades dat Perzische troepen een inval deden. Het veel grotere Perzische leger werd verslagen.

De beroemde ijlbode

De burgers van de stad Athene wachtten in spanning op nieuws van de slag. Het was belangrijk te weten of de eigen troepen zouden terugkomen, of dat er een inval van Perzische troepen in de stad te verwachten was. Moest men vluchten, feest vieren, of moesten nieuwe hulptroepen aanrukken? De Atheense troepen beseften het belang van snelle berichtgeving. In een tijd zonder communicatiemiddelen was er maar één manier om het nieuws snel naar de stad te krijgen: via een bode. Voor deze klus werden mannen uitgezocht, die snel en langdurig konden lopen. De keuze viel op de ijlbode Pheidippides.

De eerste marathon

Pheidippides had al een flink parcours achter de rug. Hij was eerder van Athene naar Sparta gerend om hulp te vragen, tevergeefs. Van Sparta liep hij naar Marathon om de bevelhebbers te informeren over de nieuwe stand van zaken. Toen de Atheners, tegen de verwachting in, de slag wonnen, werd Pheidippides opnieuw op pad gestuurd, nu naar Athene om de stadsbewoners over de overwinning te informeren. Hij haalde de stad en kon zijn boodschap afleveren 'Verheug u, wij hebben gewonnen!', maar daarop stortte hij in en overleed aan de gevolgen van een zonnesteek die hij tijdens het lopen had opgelopen. Of het verhaal helemaal klopt, daar wordt aan historici nog wel aan getwijfeld, maar het klinkt in ieder geval leuk en heroïsch. De tocht van Marathon naar Athene kreeg een langdurig staartje, want onze moderne marathon is hiervan afgeleid.

Olympische Spelen

Bij het invoeren van de moderne Olympische Spelen, naar een idee van Pierre de Coubertin, aan het einde van de negentiende eeuw, werd besloten ook een marathonloop in het programma op te nemen. De eerste moderne Olympische Spelen werden gehouden in Griekenland, in Athene. Het parcours tussen Marathon en Athene zou, met het huidige wegennet, een afstand van 48 kilometer opleveren. Dat was teveel, dus de afstand werd ingekort. Bij elke volgende Spelen zou de afstand weer wijzigen. Het zou tot de spelen van 1908 duren voor de marathon over een internationaal afgesproken afstand van 42 kilometer en 195 meter gelopen zou worden.

Snel? Snel!

Moderne, goedgetrainde marathonlopers van de topklasse, lopen de afstand in twee uur en een aantal minuten. Dat betekent, dat men met een gemiddelde snelheid van ongeveer 20 km per uur loopt. Een snelheid die veel mensen op de fiets geen twee uur volhouden. Het lopen van een marathon op dit niveau is dan ook voorbehouden aan heel goed getrainde mensen en vraagt nogal wat van het lichaam.

Winnaars

De marathon heeft voor mannen in elke editie van de Olympische Zomerspelen op het programma gestaan. Voor de vrouwen was dat de eerste keer in 1972. In de tabellen hieronder zie je welke winnaars de Olympische marathon heeft gekend.

Winnaars bij de mannen

In deze tabel zie je welke mannen de marathon op de Olympische Spelen gewonnen hebben.

Winnaars bij de vrouwen

In deze tabel zie je welke vrouwen de marathon op de Olympische Spelen gewonnen hebben.

Grafiek: De mannen

In de grafiek zie je hoeveel winnaars de verschillende landen hebben gehad.

Grafiek: De vrouwen

In de grafiek zie je hoeveel winnaars de verschillende landen hebben gehad.