Wat is de invloed van media op (top)sport?

Iedereen kent ze wel; fanatieke voetbalfans die geobsedeerd zijn door de sport. Tijdens het EK stromen de straten er vol mee. Sommige mensen slaan hier zover in door dat ze een gevaar worden voor de samenleving. Er worden spullen vernield en er ontstaan ruzies op straat, soms zo erg dat de politie er bij gehaald moet worden. Blijkbaar beïnvloedt sport die mensen zo erg dat hun gedrag en misschien wel hun leven wordt beïnvloed. Dan kan je je afvragen waardoor dit komt. Zou sport echt zo belangrijk zijn? Of wordt het beeld van de belangrijkheid van sport beïnvloedt door iets anders?

Geschiedenis van de sport

De eerste grote sportwedstrijden zijn ontstaan in Griekenland, bij de berg genaamd Olympus. Men dacht dat de goden op de Olympus woonden. Zeus, de oppergod van de Grieken, zat daar op zijn troon uit te kijken over de wereld. Zo zou hij hen zien sporten. De wedstrijden werden dus georganiseerd om Zeus te eren. Een andere reden om mee te doen met de "Olympische Spelen" was dat je er veel roem mee kon behalen. Als je een goede sporter was, had je veel aanzien. Maar buiten dat betekende het dat Zeus je goedgezind was. Als Zeus je goedgezind was, wilden mensen graag bevriend met je zijn en handel met je drijven. Op die manier kon je ook nog eens geld verdienen aan de Olympische Spelen. In 393 voor Christus waren de Olympische Spelen verboden door de Romeinse keizer Theososius. In 1896 werden de Olympische Spelen voor het eerst weer gehouden, in Athene. Vanaf toen was het een internationaal evenement. Dat was dus het moment dat de media een grote rol kreeg in de sportwereld.

Geschiedenis van de sportjournalistiek

Doordat mensen steeds meer vrije tijd kregen in de loop van de eeuwen, neemt sport nu een veel grotere plaats in de maatschappij in. Het verslag uitbrengen van sportwedstrijden is een wereld op zich geworden. Vroeger hielden de kranten zich vooral bezig met politiek. Aan het eind van de negentiende eeuw namen het aantal sporters en de aandacht voor sport sterk toe. Dat was het moment dat kranten wat meer aandacht aan sport gingen besteden. Sportjournalisten waren over het algemeen mensen die dicht bij de sportwereld stonden of die zelf topsporter zijn (geweest). Zij hadden er het meeste verstand van. Het was in die tijd nog vrij ingewikkeld om verslag te doen van sport. Niet alleen was er een slechte organisatie omtrent de organisatie van sportwedstrijden, de spelregels voor de verschillende sporten waren ook niet duidelijk vastgelegd. De media was in die tijd nog niet zo ver ontwikkeld. Communiceren over lange afstand was moeilijk en kostte veel tijd. Het was dus niet makkelijk om actueel nieuws weer te geven.

Wisselwerking tussen sport en media

In het begin van de twintigste eeuw kwam, met het toenemende aantal sporters, de sportjournalistiek in opstand. Door deze plotselinge extra aandacht voor sport is waarschijnlijk de aandacht voor sport nog verder toe gaan nemen, waardoor er ineens ook veel meer mensen gingen sporten. Sinds die tijd hebben sport en media altijd nauw "samengewerkt". Ze hebben elkaar nodig. Topsport gaat over het algemeen om roem. Wat hebben sommige topsporters er wel niet voor over om hun persoonlijke record te verbreken. Bij het verspreiden van die roem wordt er gebruik gemaakt van de media. Zonder de media was de naam van een topsporter niet eens doorgedrongen tot Nederland. En als die topsporter niet zo beroemd was geweest, was het voor hem waarschijnlijk minder belangrijk geweest om te presteren. Nu kijkt echter de hele wereld toe hoe hij een fout begaat. Door de media komt er dus ook een extra druk op de sporters zelf terecht.

De media houdt dus eigenlijk de topsport in stand. Zonder de media zou er immers geen roem aan sport te behalen zijn. Dat geldt echter ook andersom. Sport is zo'n belangrijk onderdeel van de media geworden, dat de media sport nodig heeft om over te berichten. Op het moment dat het sportnieuws wegvalt, verliest de media een hoop kijkers of lezers. Sport en media zijn dus afhankelijk van elkaar. Dit geldt ook op ander gebied: Sporters moeten ergens hun geld vandaan halen. Het prijzengeld dat ze winnen is niet genoeg om hun sportcarrière mogelijk te maken. Zij hebben dus sponsors nodig. Deze sponsors vinden ze door alle aandacht in de media die aan de sporters wordt besteed. Anders had de sponsort waarschijnlijk immers niet van het bestaan van de sporter afgeweten.

Maar het tegengestelde is ook het geval: Als de sporter niet zo bekend zou zijn en niet vaak op het nieuws zou komen, zou het voor de sponsor natuurlijk weinig zin hebben de sporter te sponsoren. Er waren dan immers maar weinig mensen die zouden zien dat het bedrijf de sporter sponsort. Het bedrijf zou dan eigenlijk reclame maken, zonder dat deze gezien wordt. Dat is natuurlijk niet voordelig. Zo zijn er dus meerdere manieren waarop sport en media met elkaar samenhangen. Net zoals ze elkaar hebben doen groeien, houden ze elkaar in stand en kunnen niet meer zonder elkaar.

De invloed van media op plezier in sport

Doordat de media zoveel over sport bericht, is er niet veel wat de mensen ontgaat. Iedereen heeft overal een oordeel over. Hierdoor komt er veel druk op de sporters te staan. De druk om te presteren is veel hoger.
Maar waarom sport men nou eigenlijk? Vaak is het doel van sporten plezier maken, terwijl sport op hoog niveau tegenwoordig alleen maar draait om winnen. Het schijnt ontzettend veel uit te maken of iemand een gouden medaille in de wacht sleept of niet.
Het is dus niet waarschijnlijk dat topsporters hun sport beoefenen omdat ze er plezier in hebben. Zij worden vaak zo erg onder druk gezet door de media, dat het een soort verplichting wordt. Het is dus de vraag of de invloeden van de media op sport wel positief zijn. Want wie heeft er iets aan dat de wereldrecords steeds hoger komen te staan? Er zijn waarschijnlijk niet veel mensen die er gelukkiger van worden, de sporters zelf niet, en de mensen die de sportberichten in het nieuws zien ook niet. De enige die in zijn handen wrijft bij een nieuw record is waarschijnlijk de directeur van de krant of degene die aan het sportnieuws verdient. En zelfs dat draait om geld en niet om plezier.

Commercialisering van sport

De grootste verandering die de media dus heeft bewerkstelligd in de afgelopen tijd is dat sport een groot commercieel gebeuren is geworden. Er zijn ontzettend veel groepen die commerciële belangen hebben bij het winnen van een wedstrijd door een sporter of een sportteam. Als sporter verdienen mensen geld met jouw prestaties, je wordt dus eigenlijk een soort van uitgebuit. Iedere keer als je een zware wedstrijd achter de rug hebt, komen er dertig journalisten om je heen staan om je vragen te stellen, die jij geacht wordt te beantwoorden, zodat andere mensen nog rijker worden dan ze al zijn. Op deze manier gaat het doel van sport verloren. Tegenwoordig draait alles al om geld.

Aandachtsverdeling van de media

De ene sport is vaker in het nieuws dan de andere. Dit komt grotendeels doordat bepaalde sporten natuurlijk veel bekender zijn dan anderen. Een groot deel van de bevolking is geïnteresseerd in voetbal, dus iedereen wil het voetbalnieuws graag volgen. Als de krant dan volstaat met curling, wat in Nederland tamelijk onbekend is, zijn er veel mensen ontevreden.

Een andere sport waar de media zich veel op richt is tennis. Er is echter al een enorm verschil merkbaar tussen tennis en voetbal; als er een belangrijke voetbalwedstrijd is, heeft iedereen het er over, terwijl een grote tenniswedstrijd het gedrag en de sfeer in de maatschappij nauwelijks beïnvloedt. De hysterie rondom tennis is zeker geen derde van de hysterie rondom voetbal, maar veel kleiner. Waarschijnlijk komt dit doordat de media zich ontzettend veel bezig houdt met voetbal. Op deze manier wordt de "voetbalgeest" verspreid en gaat iedereen zich op voetbal richten, terwijl dit voor tennis totaal niet gebeurt. Doordat iedereen zich dan op voetbal richt, gaat de media nog meer informatie verzamelen over voetbal, want dat is wat de voetbalfans graag willen. Hierdoor wordt de voetbalhysterie dus steeds groter. Hierdoor gaan sponsors dus juist voetballers sponsoren, en geen tennissers. Tijdens het EK voetbal betrekken veel reclames het Nederlandse elftal of de wedstrijd in het verhaal, waardoor voetbal dus nog commerciëler wordt dan het al is.

De media richt zich, behalve op de sporten die het bekendst zijn, op opmerkelijke sporten. Zo krijgt bijvoorbeeld formule 1 relatief veel aandacht van de media, terwijl er weinig mensen zijn die deze sport beoefenen. Dit heeft ermee te maken dat formule 1 een 'spectaculaire' sport is; veel mensen vinden het interessant dit te zien. Omgekeerd krijgt een sport als fitness bijzonder weinig aandacht van de media, terwijl dit een van de meest beoefende sporten in Nederland is. Fitness is weinig spectaculair om te zien, dus wordt hier weinig aandacht aan besteed. Mensen zouden het immers niet interessant vinden hiernaar te kijken.
Een sport als tafeltennis is veel minder bekend. Veel wedstrijden worden niet eens uitgezonden en er zijn dus geen massale sponsoracties en reclames rondom deze sport. Er zijn dus veel minder commerciële instanties die belangen hebben bij tafeltenniswedstrijden. Sporten die op kleinschaliger niveau plaatsvinden zijn dus eigenlijk veel meer 'voor het plezier'. Hieruit zou je de conclusie kunnen trekken dat de media sport negatief beïnvloedt.