Cheerleading, niet enkel folklore

Cheerleaders zijn niet enkel dansende tieners in mooie rokjes. Bij het cheerleaden komt heel wat meer kijken. In de Verenigde Staten zijn ze onmisbaar bij het oppeppen van fans tijdens wedstrijden en zijn ze verbonden met hun team. Het is eveneens een sport op zich met grote toernooien waar maanden van oefenen aan vooraf gaat.

Hoe het begon

Toen in 1880 een groepje mannelijke studenten aan het Princeton College in de Verenigde Staten op het idee kwam een clubje op te richten met als doel het publiek aan te moedigen om voor hun schoolploeg te juichen (to cheer), had niemand kunnen denken dat enkele tientallen jaren later, dit idee zou uitgroeien tot een echte cult met belangrijke toernooien en heuse cheerleadingteams. Hoewel de eerste vrouwen pas in 1923 tot het team met cheerleaders toegelaten werden, zijn zij tegenwoordig het meest vertegenwoordigd. In de Verenigde Staten hebben de meeste middle schools (11-14 jarigen) en high schools (15-18 jarigen) hun eigen cheerleadingteam.

Doel?

Hun taak bestaat erin om voor het publiek dat naar een sportwedstrijd komt kijken te dansen, zingen en allerlei acrobatische stunts uit te voeren en dit al dan niet met hun welgekende pompons. Zo maken ze de supporters enthousiast om hun sportteam aan te moedigen en eveneens de wedstrijdsfeer te verbeteren. Sporten waarbij het vaakst cheerleaders optreden zijn: basketbal, baseball, Amerikaanse voetbal en volleybal.

Yells en cheers

Yells zijn schreeuwen bestaande uit korte zinnen zoals: “go (naam van de ploeg) go!” of “yell it out (naam van de ploeg), say it loud (naam van de ploeg)!”.

Elk cheerleadingteam heeft een uitgebreid repertoire aan liedjes, cheers genoemd, die tijdens de wedstrijd gezongen worden. Zo bestaan er liedjes die men zingt wanneer de ploeg aan de winnende hand is, wanneer de ploeg een tegenpunt heeft gekregen, aan het verliezen is, voor een betere verdediging, om in de aanval te gaan, om te zingen tijdens de pauze en alzo het publiek te entertainen, …

Omdat het belangrijk is voor een cheerleader dat ze de juiste liedjes op het juiste moment zingt, is het haar taak om de wedstrijd ook tijdens hun bewegingen nauwlettend te volgen. Ze moet bovendien de spelregels goed kennen.

Zomertrainingen

Daar een cheerleader tijdens het schooljaar nog vele andere dingen (schoolwerk, examens, …) te doen heeft dan de schoolploeg aan te moedigen, worden er tijdens de zomervakantie voor hen oefenkampen georganiseerd. Tijdens deze kampen kunnen nieuwe vaardigheden, sprongen en “cheers” aangeleerd en ingeoefend worden. Zo kunnen ze bij het begin van het nieuwe schooljaar hun team en de supporters met frisse acts verwelkomen.

Het all-star cheerleaden

De laatste jaren wint het all-star cheerleaden enorm aan populariteit. Deze, in de Verenigde Staten, volwaardige competitiesport bestaat uit vier onderdelen: stunting, tumbling, jumps en cheerdance. Het is een sport op zich waarbij het oorspronkelijke cheerleaden van een ploeg verdwenen is. Omdat voor verschillende sprongen, opgooien van vrouwen of meisjes en andere stunts, de kracht van mannen noodzakelijk is, zijn all-star teams vaak gemengd.

Bij deze sport wordt een onderscheid gemaakt volgens de leeftijd van de beoefenaar. Op grond hiervan ontstaat een onderverdeling in verschillende divisies:

• prep (jonger dan 10 jaar) jongens of meisjes
• peewee (van 10 tot en met 12 jaar) jongens of meisjes
• junior (van 13 tot en met 15 jaar) enkel voor meisjes
• senior (vanaf 16 jaar) enkel voor vrouwen
• junior co-ed (van 13 tot en met 15 jaar) gemengd
• senior co-ed (vanaf 14 jaar) gemengd
• open division (vanaf 17 jaar) mannen of vrouwen

De vier onderdelen bij het cheerleaden

Het stunting omvat stunts zoals bijvoorbeeld het tot boven de hoofden opwerpen van personen die dan een schroef in de lucht maken en ingewikkelde menselijke piramides die meestal twee, soms drie personen hoog gebouwd worden. Het stunting heeft partnerstunts die per twee gebeuren en groepstunts die met een grotere groep uitgevoerd worden.

De tumbling is een combinatie van radslagen, flikflaks, salto’s en schroeven die enkel door de goed geoefende sporters uitgevoerd wordt.

De jumps zijn verschillende sprongen die mede de basis van de choreografie vormen en die elk hun eigen naam hebben. De meest gebruikte is deze waarbij de benen in de lucht gespreid worden en waarbij de tenen met de vingertoppen aangeraakt worden.

Ten slotte is er nog de cheerdance. Dit onderdeel is gebaseerd op passen uit andere dansgenres zoals hiphop, jazzdance en streetdance. Tijdens dit onderdeel zijn de strakke armbewegingen van de cheers erg belangrijk. Vaak vormen ze letters zoals de V, K of L.

Uniformen en toebehoren

In de Verenigde Staten kan je zowel via het internet als in gespecialiseerde winkels de correcte outfit als het toebehoren zoals haarlinten, turnpakjes om onder het jurkje te dragen, schoenen, pompons enzovoort kopen.

De kleuren die gedragen worden zijn, net zoals de eventuele letters op het uniform, deze van de school. Het spreekt voor zich dat zoals de mode, ook hier de stijl regelmatig verandert. Een uniform uit de jaren dertig van de vorige eeuw zal heel wat meer bedekken en van een andere stof zijn dan de uniforms die nu gedragen worden.

Toch blijft de dresscode dan wel voornamelijk bij de schoolteams bestaan. Zo mag je geen piercings of zichtbare tattoos hebben tijdens het cheerleaden. Meestal worden deze dan met een huidkleurige sticker of pleister afgeplakt. Ook de zichtbaarheid van de navel is beperkt.

Ook in België en Nederland

Zowel in België als in Nederland zijn officiële clubs die aangesloten zijn bij een overkoepelende organisatie die het cheerleaden in onze landen wil bevorderen. Voor Nederland is dat de DCA (Dutch Cheerleading Association) en voor België is dat de BCF (Belgian Cheerleading Federation). Zij organiseren toernooien op nationaal en internationaal gebied en verzorgen eveneens de opleiding van coaches.

Zoek je een club in je buurt, dan kan je bij hen terecht voor meer informatie. Dit is meestal in de steden die een eigen basketbal-, volleybal-, of andere ploeg hebben waarbij het cheerleaden gepast is.