Sneeuwschoenlopen: conditie en voorbereiding van de tocht

Sneeuwschoenlopen krijgt als sportieve activiteit steeds meer bekendheid in Nederland en de populariteit ervan neemt toe. Toch is het gebruik van sneeuwschoenen om de diepe sneeuw te trotseren een al duizenden jaren oude traditie. Het is daarom niet vreemd, dat de sport uitermate geschikt is voor alle leeftijden en niveaus, van de wintersporter met hoge ambities die uitdagingen zoekt, tot de rustige wandelaar die in stilte van de ongerepte natuur wil genieten. Omdat sneeuwschoenlopen verder gaat dan gewoon wandelen op bergpaadjes, is een goede voorbereiding noodzakelijk. Routes moeten zelf uitgestippeld worden en geschikt zijn voor het conditieniveau en de techniek van de wandelaar. Dit maakt de sport uitdagend en zeer leuk voor diegene die eens iets anders wil in de winter. De ervaring van het sneeuwschoenlopen is bijzonder en heel anders dan die van gewoon wandelen, omdat je je veel meer met de natuur verbonden voelt.

Wat maakt sneeuwschoenlopen anders dan andere loopsporten?

Sneeuwschoenlopen onderscheidt zich op een aantal vlakken van gewoon winterwandelen. Je draagt sneeuwschoenen onder je gewone schoenen, waardoor je een andere looptechniek nodig hebt. Je gaat door diepere sneeuw dan normaal, wat het lopen aanzienlijk intensiever maakt, ondanks dat de sneeuwschoenen voorkomen dat je te diep wegzakt en het lopen daardoor iets lichter wordt. Verder zul je regelmatig steilere passages tegenkomen, die goed te trotseren zijn dankzij de goede grip van de sneeuwschoen, maar die wel een rustig tempo en goede basisconditie verlangen om het vol te kunnen houden. De spieren worden intensief gebruikt, niet alleen de been- en bilspieren, maar door gebruik van wandelstokken ook de arm-, borst-, schouder-, rug-, en buikspieren. Omdat het tempo laag ligt en de spierkracht aangesproken wordt, wordt het anaerobe uithoudingsvermogen getraind en de vetverbranding bevorderd. Om optimaal te kunnen genieten van een sneeuwschoentocht is een redelijke basisconditie nodig. De routebepaling, die je ter voorbereiding maakt, moet je afstemmen op je niveau en je doelen, om te voorkomen dat je jezelf te zwaar belast waardoor je vroegtijdig om moet keren of flinke spierpijn zult oplopen.

Een goede voorbereiding is zeer belangrijk

Het eerste deel van de voorbereiding op je sneeuwschoentochten bestaat uit het juiste materiaal te vergaren. De tweede stap is de routeplanning. Informeer jezelf over de sneeuwcondities en bekijk de lawinewaarschuwingen en het weerbericht van het gebied waar je heen wilt, om je route daaraan aan te passen. Kijk objectief naar je eigen conditie en die van je tochtgenoten om de route, het terrein, het aantal af te leggen hoogtemeters en de duur te bepalen. Je kunt van tevoren het best je pauzemomenten en eventuele alternatieve routes vastleggen. Pauzeren is mogelijk in een berghut of -restaurant, maar ook buiten zolang je genoeg proviand en drank bij je hebt en een isolerend matje om op te zitten, evenals genoeg warme kleding. Je gaat immers flink zweten van de inspanning en tijdens pauzes zul je zeer snel afkoelen. De dagen in de winter zijn kort en het wordt zeer snel donker in de bergen, plan daarom voldoende tijd in voor de tocht inclusief pauzes. Bepaal ook je eventuele omkeermogelijkheden, bijvoorbeeld door middel van afkortingen van de route of bijvoorbeeld een kabelbaan bij een restaurant. De kaart dien je uitvoerig te bestuderen, zodat je weet wat je te doen staat in het geval van een weersverslechtering. Routes waarbij je het risico loopt om bij een weersverslechtering door zwaar terrein te moeten gaan, zijn alleen aan te raden voor degenen met veel ervaring en een goede conditie. Het is af te raden om in je eentje een tocht te maken. De veiligheid moet altijd voorop staan.

Wat is nog meer goed om te weten?

Je hebt vier basiseigenschappen nodig om goed te kunnen sneeuwschoenlopen. Dit zijn kracht, conditie, uithoudingsvermogen en evenwicht. Verder kun je op sommige routes beter geen hoogtevrees hebben en moet je de techniek onder controle hebben. Verschillende technieken zijn het beste te oefenen in de sneeuw met daadwerkelijk je sneeuwschoenen aan, alleen zo kun je ze goed onder de knie krijgen. Tevens train je tegelijkertijd je evenwicht en je coördinatie. Er bestaan hiervoor cursussen, maar je kunt als beginner ook met een begeleide lichte wandeling meegaan om te oefenen.
Een goede opwarming en het stretchen van de benodigde spiergroepen helpen om spierpijn en kramp te voorkomen. Hierna kun je met een rustig tempo beginnen met lopen, eerst met kleine passen en vervolgens kun je je tempo langzaam opvoeren en langere passen maken met actief gebruik van je wandelstokken. De duur van je tocht bepaal je van tevoren met behulp van een aantal factoren, waaronder de steilheid van het terrein, het aantal hoogtemeters, de ondergrond, de sneeuwcondities en het weer. Voor beginners is een tocht van één tot twee uur lang genoeg, maar indien je langere pauzes neemt of bijvoorbeeld een bergrestaurant onderweg tegenkomt, kun je zo'n drie tot vier uur berekenen. Gevorderden en ambitieuze lopers maken vaak tochten van vier uur of langer tot complete dagtochten, soms met trekkingrugzak om van hut naar hut te trekken net zoals toerskiërs dat doen. Wanneer je dit ambieert, kun je hiervoor trainen. Je draagt wel meer gewicht met je mee en omdat je op lange tochten meer calorieën nodig hebt, zul je ook meer proviand en meer te drinken bij je moeten hebben. Het extra gewicht van de sneeuwschoenen en de extra inspanning die het kost om door de diepe sneeuw te gaan moeten ook niet onderschat worden.

Wat kun je allemaal bereiken met sneeuwschoenlopen?

Wanneer je je goed voorbereidt kan sneeuwschoenlopen zeer veel voldoening geven en tot op hoge leeftijd beoefend worden. Het kan zeer ontspannend zijn en wanneer je op uitgezette, veilige routes gaat lopen dan heb je niet per se een gids of trainer nodig. Maar het is raadzaam en leezaam om inzicht in lawinekunde en alpiene gevaren te krijgen en dit verkrijg je alleen door van ervaren mensen te leren. Kennis van weersomstandigheden en verschillende terreinen kunnen bij alle buitensporten goed van pas komen, dus je beperkt je niet alleen tot sneeuwschoenlopen. Routebepaling, coördinatie en looptechnieken evenals het sporen (afdrukken maken voor de achtervolgers) in de sneeuw zijn vaardigheden die je allemaal kunt leren en je tot een ervaren bergsporter maken. Wanneer je hogere ambities hebt, kun je je conditie en techniek steeds verder opbouwen door middel van trainingen en zelfs running-technieken aanleren. Dit kan met de juiste sneeuwschoenen op gelijkmatig en licht terrein zelfs zonder stokken. In moeilijker terrein heb je altijd stokken nodig. Net als bij joggen of hardlopen heb je met sneeuwschoen-running een zweefmoment en maak je grotere passen. Er bestaan zelfs wedstrijden en er zijn speciale running-sneeuwschoenen op de markt.
Maar ook voor degenen die deze ambities niet hebben heeft sneeuwschoenlopen een aantal bijkomende voordelen. Het trainen van het uithoudingsvermogen heeft een positief effect op de bloedsomloop en het hart en helpt zo een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en diabetes te voorkomen. Vetverbranding en toegenomen spierkracht zullen helpen om op gewicht te blijven en de doorbloeding van de benen wordt sterk verbeterd, wat vooral van belang is voor mensen met (spat)aderproblemen. De hormoonhuishouding wordt geactiveerd en het immuunsysteem versterkt. Stress wordt afgebouwd en de gezonde buitenlucht in combinatie met (zon)licht en een prachtig uitzicht op een sneeuwlandschap zorgen voor een heilzame ervaring voor lichaam en geest.