Professional wrestling: sport of entertainment?

In de Verenigde Staten is professional wrestling heel groot. Het draait er allemaal om de spanning, de entertainment, de actie en de show. niet alleen winnen en verliezen is belangrijk, maar ook de charisma, de lichten, de acties, de onverwachte momenten en de muziek zijn belangrijk. Nederland is een voorbeeld van een land waarin dit anno 2018 nog niet erg begrepen en gedragen wordt. In Europa wordt er dan ook weinig aandacht aan besteed. Men claimt over het algemeen vaak dat deze vorm van sport entertainment nep is, maar in hoeverre is dat nou echt zo? Hoe werkt deze tak van sport nou eigenlijk? De zaken die aan bod komen zijn:

• Wat is professional wrestling?
• Wat zijn de spelregels van professional wrestling?
• Hoe werkt professional wrestling nou eigenlijk?
• Bekende worstelaars
• Waar kan ik professional wrestling zien?

Wat is professional wrestling?

Professional wrestling oogt als een vechtsport. Net als bij boksen vinden wedstrijden meestal plaats in een zogeheten ‘ring’. Dit is een vierkant podium in het midden van een zaal van ongeveer een meter hoog en een paar meter breed, waar drie dikke touwen omheen gespannen zijn. Net als bij boksen zitten er aan alle kanten om de ring fans te kijken.

De worstelaars

Het is een vechtsport waarbij enerzijds veel geschopt en geslagen wordt, net als bij kickboksen. Dit is echter slechts een klein aspect van de sport. Er mag ook bij benadrukt worden dat het show is en dat worstelaars niet getraind zijn om elkaar te blesseren of echt uit te schakelen. Het doel is om een spectaculaire show te geven voor de fans, waarbij beide worstelaars en alle omringende mensen niet in gevaar komen. De wedstrijden zijn dan ook niet echt.

Iedere worstelaar, man of vrouw, heeft een eigen scala aan moves om de tegenstander mee te bestrijden. Zo is de een gespecialiseerd in ‘submission’ (houdgrepen om de ander op te laten geven en zo te winnen) en is de ander weer een echte ‘highflyer’ (vanaf de touwen springen en andere atletische acties uitvoeren). Iedere worstelaar heeft ook een eigen ‘finisher’. Dit is een move waarmee de wedstrijd kan worden beslist. Dit is meestal de bekendste en beste move die ze hebben.

Naast een eigen scala aan bewegingen is elke worstelaar te herkennen aan hun eigen opkomstmuziek, eigen ‘titantron’ (filmpje dat met de muziek wordt afgespeeld op het grote scherm bij opkomst), naam, bijnamen en wedstrijdkleding. Op deze manier heeft iedere worstelaar zo een eigen identiteit, die bijdraagt aan het merk dat iedere worstelaar eigenlijk is.

De shows

Omdat het entertainment-aspect zeer belangrijk is bij het professioneel worstelen, komt er meer bij kijken dan zomaar een confrontatie tussen twee worstelaars. Zoals eerder besproken hebben worstelaars eigen identiteiten en kenmerken.

Veel worstelorganisaties maken gebruik van verhaallijnen om de aandacht van de fans vast te houden. Zo worden toeschouwers trouwe fans. De worstelaars zijn daarom grofweg te verdelen in twee groepen: babyface-worstelaars (good guys) en de heel-worstelaars (bad guys). Typische verhaallijnen zijn bijvoorbeeld: rivaliteit tussen een good guy en een bad guy of een good guy die als een heldenfiguur weerstand biedt tegen de corrupte baas van de organisatie (de bad guys).

Om de show nog spectaculairder te maken, wordt er gebruik gemaakt van technieken als vuurwerk, bekende gasten of verrassingsworstelaars die ineens terug zijn om weer eens mee te doen. Een vergelijking tussen professioneel worstelen en soapseries is dan ook niet ondenkbaar als het gaat om het verhaal en toewijding.

Bij elke organisatie is er een serie aan prijzen te winnen door de worstelaars. Die uiten zich in de zogeheten ‘championship belts’. Dit zijn riemen met gigantische met goud of zilver versierde gespen. Er zijn championship belts voor de mannelijke kampioen, vrouwelijke kampioene en het kampioensteam (altijd een duo). Afhankelijk van de organisatie zijn er meestal nog meerdere belts.

Wat zijn de spelregels van professional wrestling?

Een wedstrijd kan op verschillende manieren worden beslist:

1. Pinfall: als de worstelaar A worstelaar B drie seconden met beide schouderbladen op de grond houdt en de scheidsrechter ondertussen drie keer op de grond kan slaan, heeft worstelaar A gewonnen. Deze manier van winnen heet: ‘pinfall’.
2. Submission: door middel van een bepaalde houdgreep de andere op laten geven (submission).
3. Count-out: als bij een gewone wedstrijd worstelaar A meer dan tien seconden (de scheidsrechter telt hardop mee net als een K.O. bij boksen) buiten de ring is geweest, dan wint worstelaar B. Dit heet een ‘count-out win’. Dit wordt gezien als een diskwalificatie.
4. Diskwalificatie: er zijn nog meer manieren om gediskwalificeerd te worden: door gebruik van wapens in een wedstrijd waarin dit niet mag, de tegenstander aanvallen bij verboden lichaamsdelen als het kruis, iemand anders de tegenstander laten aanvallen, de bevelen van de scheidsrechter negeren en de scheidsrechter aanvallen.

Er zijn heel veel soorten wedstrijden. Zo zijn er wedstrijden waarbij het één tegen één is. Dit komt het meest voor. Daarnaast zijn er ook wedstrijden voor teams, waarbij twee tegen twee en drie tegen drie veel voorkomen. Hieronder staan enkele bekende soorten wedstrijden uitgelicht:

• Normal match: dit is een één-tegen-één-wedstrijd. Hier gelden alle eerder genoemde regels.
• Tag team match: een wedstrijd tussen teams van meestal twee of drie personen. Bij een normale wedstrijd is er steeds van elk team één persoon in de ring actief, waarbij de ander van de zijkant toekijkt. Door een high-five of een andere manier van contact maken kan een worstelaar met een van zijn partners wisselen. Hier gelden verder de normale regels voor de actieve personen in de match.
• Triple Threat / Fatal 4 Way: dit zijn wedstrijden van drie of vier mensen, waarbij het ieder voor zich is. Iedereen vecht dus tegen elkaar. Hier kan men niet na 10 seconden buiten de ring worden uitgesloten. Een ieder-voor-zich type wedstrijd komt ook voor met meer dan vier deelnemers.
• No disqualification match: in dit type match, ongeacht de samenstelling, kan men niet gediskwalificeerd worden. Het is bij dit type wedstrijd niet ongewoon dat er dan ook wapens als metalen klapstoeltjes, ladders, tafels en houten stokken aan te pas komen.
• Steel cage match: er zijn wedstrijden waarbij er direct om de ring een stalen kooi van twee tot drie meter hoog (zonder dak) geplaatst is. Dit weerhoudt de worstelaars ervan om uit de ring te stappen. Een extra manier om te winnen is dan om over de rand uit de kooi te klimmen en als eerste met beide benen op de grond te staan. Dit type wedstrijd is zonder diskwalificaties.
• Ladder match: dit zijn wedstrijden die voor een titel (een riem) worden gehouden. De riem hangt dan hoog in het midden boven de ring, waardoor je er alleen met een ladder bij komt. Wie de riem losmaakt van de haak waar die aan hangt, wint. Dit is de enige manier om deze wedstrijd te winnen en is altijd zonder diskwalificaties.
• Battle Royal: in dit type wedstrijd kunnen soms wel dertig worstelaars actief zijn. Soms begint het met één tegen één, waarbij er na elke 90 seconden een nieuwe worstelaar bij komt. Dit gebeurt net zo lang tot iedereen in de match is geweest. Soms begint het met alle deelnemers tegelijk in de ring. De manier om te winnen is om als laatste over te blijven. Een worstelaar is uitgeschakeld als hij over het bovenste touw heen uit de ring wordt gegooid en hij met beide voeten op de grond staat. De laatste in de ring wint.
• Handicap match: bij dit type match zijn de teams ongelijk verdeeld. Meestal is het hier twee tegen een of drie tegen twee. Dit type match komt meestal voor als het belangrijk is voor een verhaallijn.

Hoe werkt professional wrestling nou eigenlijk?

De worstelaars die op professioneel niveau vechten voor hun organisatie, zijn jarenlang getrainde atleten. Het wordt door deze organisaties ten strengste afgeraden om thuis of op school na te doen wat zij doen.

Belangrijk: in dit onderdeel worden enkele geheime technieken doorgenomen. Wil je dit niet weten, sla dit onderdeel dan over!!

Zoals eerder al vermeld wordt er gebruikgemaakt van verhaallijnen, waarvan deze grotendeels van tevoren worden geschreven. Een show heeft dus een soort script. Het enige wat van tevoren vaststaat aan een wedstrijd, los van de verhaallijn, is de winnaar. Verder fluisteren worstelaars elkaar stiekem in wat de volgende move wordt, zodat de tegenstander weet wat hem of haar te wachten staat en wat ze moeten doen. De scheidsrechter helpt hier aan mee. De worstelaars en de scheidsrechter hebben dus voortdurend contact met elkaar. In de zaal is het door de fans meestal zo’n herrie dat dit niet te horen is. Dit contact is belangrijk, want als een van de worstelaars iets oploopt, dan kan er direct worden ingegrepen.

Het is dus deels waar dat professional wrestling show is. Slaan en schoppen is niet echt, daar zijn technieken voor. Het vallen van twee meter hoogte is daarentegen wel echt. Deze worstelaars lopen dan ook snel tegen zware blessures aan. Om deze tak van sport toch veilig te kunnen doen, zijn er veel technieken om worstelaars te beschermen:

• De ring: in de loop der jaren is de ring veel veiliger geworden. Zo is de mat (de vloer van de ring) van harde houten planken tegenwoordig (anno 2016) beschermd met een schuimrubberen laag, zodat de val iets zachter is. Ook veert deze mee bij een val door een grote veer die onder de ring geplaatst is. Ook dit systeem absorbeert wat energie, waardoor de val minder hard is.
• Attributen: een val door een tafel heen lijkt ook veel erger dan het is. Deze tafels zijn van karton en breken vrij snel. Sterker nog: in plaats van een toename in pijn, breekt het vaak juist gedeeltelijk de val.
• Samenwerken: worstelaars zijn getraind om een goede show te geven en niet om elkaar zwaar te blesseren. Hierbij is het van het allergrootste belang om alleen acties uit te voeren waarbij je elkaar niet in gevaar brengt. Dat is ook de reden dat er voor dit beroep heel lang getraind moet worden. De acties worden zo uitgevoerd dat beide worstelaars fysiek geen schade oplopen, maar ook zo dat het er gevaarlijk, pijnlijk en spectaculair uit ziet. In plaats van elkaar tegen te werken om te winnen, moeten worstelaars dus juist goed samenwerken.

Om het er echter uit te laten zien, worden er ook verschillende trucs gebruikt:

• Acteerwerk: allereerst is het nodige acteerwerk vereist van alle worstelaars. Als je je gezicht na een ‘keiharde klap’ niet vertrekt, dan gelooft men het niet. Moord en brand schreeuwen is dus bijvoorbeeld standaard.
• Geluidseffecten: het effect van het op de grond vallen, wordt versterkt door een microfoon die onder de ring is geplaatst. Het geluid van een vallend persoon wordt dan versterkt afgespeeld zodat de klap harder lijkt. Als iemand valt en er is geen geluid te horen, dan oogt het veel minder schadelijk dan wanneer er een harde klap klinkt.
• Bloed: het is ook niet ongewoon dat, net als in films, bloed een rol gaat spelen om het wat heftiger te laten lijken. Bloed creëren wordt op verschillende manieren gedaan: soms worden stiekem bloedcapsules gebruikt, maar meestal wordt een worstelaar door een scheidsrechter of een cameraman stiekem een klein los scheermesje overhandigd. Het kleinste sneetje in het voorhoofd kan dan al voor heftige bloedingen zorgen. Dit is echter wel gevaarlijk en wordt dan ook afgeraden voor ongetrainde mensen.

Bekende worstelaars

Mocht je denken dat je geen idee hebt wie zo’n worstelaar nou precies is, dan heb je het vermoedelijk fout. Wereldwijd zijn er een aantal hele bekende worstelaars. Ook mensen die niet naar worstelen kijken kunnen hun kennen. Dit komt gedeeltelijk door het feit dat worstelaars naast worstelen nog andere dingen doen als acteren in films:

Dwayne ‘the Rock’ Johnson

De immens populaire Hollywood-acteur heeft gespeeld in bekende films als Hercules, The Scorpion king en de Fast & Furious films. Deze Baywatch-ster is echter bekend geworden in zijn worstelperiode bij de WWE (World Wrestling Entertainment). Dit is de bekendste en grootste worstelorganisatie ter wereld. Alhoewel hij in de ene topfilm na de andere speelt, maakt hij ondertussen regelmatig zijn entree in de worstelring.

Hulk Hogan

Wellicht de bekendste worstelaar aller tijden. De Hulkster staat bekend om de grote witte snor, de gele kleding, bandana’s en zonnebrillen. Naast zijn hoogtijdagen in de jaren 70 en 80 bij de WWF (World Wrestling Federation, later van naam veranderd naar WWE), is Hogan ook bekend van zijn real-life show ‘Hogan knows best’ op MTV, bijrollen bij zijn vriend Mr. T. in The A-team en door vele schandalen als sekstapes en racistische uitingen in de media.

John Cena

Deze populaire WWE-worstelaar heeft in een periode van 2005 tot 2015 in films als The Marine, Legendary en Trainwreck gespeeld. Daarnaast haalt Cena in de Verenigde Staten vaak de media door zijn talloze ontmoetingen met chronisch zieke WWE-fans. Kinderen die als laatste wens hebben om hun grote held te ontmoeten hebben bij Cena vaak geluk. Mensen die niet thuis zijn in de worstelwereld kunnen John Cena ook als internetheld kennen op humoristische websites als 9gag.

Dave Bautista (Batista)

De zogeheten ‘Batista’ is ook een voormalig WWE-worstelaar die zijn weg naar Hollywood heeft gevonden. Bautista zou je kunnen kennen van films als Guardians of the Galaxy, Spectre (James Bond) en The Boss.

De combinatie tussen worstelen en Hollywood is dan ook geen vreemde. Dit zijn niet de enige worstelaars die acteerwerk hebben gedaan en zijn ook zeker niet de laatsten. De tak van sport is zelf ook onderwerp geweest in enkele bekende films. Zo heeft acteur Mickey Rourke in 2008 in het dramatische ‘The Wrestler’ laten zien hoe de wereld van het professional wrestling er echt uitziet zonder de camera's en de glamour. ‘Ready to Rumble’ uit 2000 is een bekende komedie waarin vele echte worstelaars spelen. Deze film is iets minder serieus dan ‘The Wrestler’.

Waar kan ik professional wrestling zien?

Nederland is, zoals eerder gezegd, in 2018 nog steeds niet een land waarin deze tak van sport heel breed gedragen wordt. Het groeit hier echter wel langzaam. Er zijn in Nederland dan ook enkele manieren waarop professional wrestling te volgen is. Nederland heeft zelf namelijk ook worstelorganisaties. De bekendste in Nederland zijn Dutch Pro Wrestling (DPW) en Pro Wrestling Holland (PWH). Deze organisaties geven regelmatig shows op verschillende plaatsen in Nederland. Op hun websites zijn de showagenda’s te vinden.

Op televisie is dit in Nederland moeilijker te vinden. Eurosport heeft een hele tijd de shows van WWE uitgezonden, maar is hier mee gestopt. Wie thuis Amerikaanse kabeltelevisie met zenders als SpikeTV en FoxSports heeft, kan de shows van WWE zien. Ook heeft deze grote organisatie een eigen netwerk dat als een soort Netflix-account op jouw smart-tv kan worden geïnstalleerd. Dit heet het WWE-Network. Op hun website vind je hier meer informatie over. Ook de grote sterren van de WWE komen jaarlijks naar Nederland als ze een Europese tour doen. Zo waren ze op 15 april 2016 te zien in de Ziggo dome in Amsterdam.

Professional wrestling is show en entertainment dat je moet liggen. Als je wilt is het mogelijk om er fan van te worden. In dat geval: Let's get ready to rumble!