Spanje en Nederland in het voetbal

De nationale selecties van Spanje en Nederland zijn aan elkaar gewaagd: dertien ontmoetingen met vijf Spaanse victories, zes keer winst voor Oranje en twee gelijke spelen. Toch, als het er echt omgaat, wint meestal Spanje, getuige de WK-finale van 2010, de zilveren Olympische finale in 1920, maar ook de kwalificatiewedstrijden voor het EK van 1984. Spanje won die nipt op doelsaldo, dankzij een -nog altijd verdachte- 12-1 op Malta.

Eindrondes van een WK

Spanje en Nederland ontmoetten elkaar twee keer op een eindtoernooi. De eerste keer was tijdens de WK-finale van 2010. Spanje won die in de verlenging dankzij een goal van Andrés Iniesta. De tweede keer was vier jaar later, in de groepsronde van het WK 2014 in Brazilië. Mede dankzij een 1-5 overwinning voor Oranje mocht Spanje vroegtijdig naar huis. Het doelsaldo is 5-2 in het voordeel van Nederland.

Finale WK 2010: Nederland−Spanje 0−0 (0−1 n.v.)

Johannesburg, 11 juli 2010
Spanje nam direct na de aftrap de bal in bezit en het spel zou zich al snel op de Oranje speelhelft afspelen. Nederland had aanvankelijk nogal wat overtredingen nodig om de Spanjaarden onder druk te houden. Na 10 minuten zagen Robin van Persie, Mark van Bommel en Nigel de Jong al een gele kaart. Vooral de laatste had over geluk niet te klagen na zijn 'karatetrap' op de borst van Xabi Alonso dat hij niet meteen mocht inrukken. Uiteindelijk wist Oranje de Spaanse opbouw meer te ontregelen. De eerste helft eindigde zoals het begonnen was: 0-0.

In de tweede helft nam de druk van Spanje toe. Pedro werd vervangen werd door Jesus Navas, een echte rechtsbuitenspeler, en zo kreeg spelverdeler Xavi Hernández meer ruimte op het middenveld. 'La Roja' kreeg nu meer en betere kansen maar wist desalniettemin niet te scoren. Aan de andere kant had tegen het einde van de reguliere speeltijd Arjen Robben in de counter twee dotten van kansen. Wesley Sneijder wist hem helemaal vrij voor de Spaanse doelman Iker Casillas te zetten. Die moest zelfs zijn grote teen inzetten om de bal uit het doel te houden. Het scorebord bleef dus onaangeroerd. Een verlenging was noodzakelijk.

Intussen hadden alle verdedigend ingestelde spelers bij Oranje geel op zak. Met de steeds grotere druk van de Spanjaarden hing een tweede gele kaart in de lucht. Cesc Fàbregas was ingevallen voor Xavi, wat het Spaanse middenveld alleen maar aanvallender maakte. Nederland kon alleen nog hopen om er minstens nog een strafschoppenreeks uit te slepen, al is dat zeker geen garantie van een goede afloop. Het kwam er echter niet van. Vier minuten voor het einde van de verlenging was het Andrés Iniesta (zie foto boven), die een gaatje vond in de Nederlandse verdediging en zo de goal scoorde die voor Spanje een wereldbeker waard was.

Doelpunten: 0-1 Iniesta ('116)

Groepsronde WK 2014: Spanje−Nederland 1–5

Salvador, 13 juni 2014
Ondanks balbezit voor Spanje was de eerste grote kans voor Oranje. Na balverlies van Jordi Alba stuurde Arjen Robben Wesley Sneijder diep. Die vond echter doelman Iker Casillas op zijn weg. Het antwoord van Spanje waren enkele schoten uit de tweede lijn, die meestal voortkwamen uit defensieve fouten. Vervolgens hielp de scheidsrechter de Spanjaarden een handje. De genaturaliseerde Braziliaan Diego Costa haakte zijn voet slim achter een been van Stefan de Vrij, met een penalty als resultaat. Xabi Alonso wist wel wat te doen met dit presentje: 1-0. Niet lang daarna kwam David Silva na een steekpass van Andrés Iniesta vrij voor doelman Jasper Cillessen. Die wist een boogballetje nog net met de vingertoppen te keren. Aan de andere kant ging even later de bal er wel in. Met een geweldige snoekduik kopte Robin van Persie een lange voorzet van Daley Blind over de Spaanse goalie: 1-1. Dat was ook de ruststand.

Na acht minuten in de tweede helft scoorde Oranje opnieuw. En alweer was het een pass van Blind, die de aanzet ertoe gaf. Deze keer was het Arjen Robben, die afmaakte. Waarschijnlijk zal op dat moment zich de gemiste kansen in de finale van 2010 zich in zijn hoofd afgespeeld hebben. Het vertrouwen van Nederland groeide zichtbaar terwijl Spanje juist in elkaar leek te zakken. Van Persie schoot eerst snoeihard vanuit een hoek op de lat en niet lang daarna verkeek Casillas zich op een hoekschop, waardoor Stefan de Vrij de 3-1 binnen kon lopen. Acht minuten later was het opnieuw prijs: Van Persie strafte een blunder van Casillas genadeloos af. En nog steeds was het kruit niet op. De uiteindelijke 5-1 kwam van de voet van alweer Robben, die de hele Spaanse defensie dolde. En het had daarna nog veel erger kunnen worden voor Spanje als Casillas niet enkele keren had weten te redden. Zo nam Oranje in Brazilië vier jaar na datum op een magnifieke wijze revanche voor de verloren WK-finale in Zuid-Afrika.

Doelpunten: 1-0 Alonso ('27, pen.); 1-1 Van Persie ('44); 1-2 Robben ('53); 1-3 De Vrij ('64); 1-4 Van Persie ('72); 1-5 Robben ('80)

Olympische Spelen

Spanje en Nederland zijn elkaar op de Olympische Spelen slechts één keer tegengekomen: in het jaar 1920 in Antwerpen.

Zilveren finale troosttoernooi OS 1920: Nederland−Spanje 1−3

Antwerpen, 5 september 1920
Oranje was in de halve finale gestrand tegen de latere Olympische kampioen België (3-0). Spanje was al eerder uitgeschakeld, in de kwartfinale, ook al door België (3-1). Omdat er een apart toernooi was gepland om de winnaar van de zilveren medaille te bepalen moest Spanje eerst nog drie ronden doorlopen, waarvan de laatste een walk-over zou zijn omdat de Tsjechen waren gediskwalificeerd. Dat land was uit protest tegen de scheidssrechter na 43 minuten van de finale tegen België weggelopen. Nederland stroomde in de derde en laatste ronde in, maar was die wedstrijd vrij omdat het tegen de tegenstander van België in de eerste ronde zou moeten spelen. België was die ronde echter ook vrij geweest. De andere optie, een wedstrijd tegen Frankrijk ging ook niet door omdat de Fransen weigerden om in dit aparte toernooi uit te komen. Uiteindelijk speelden Spanje en Oranje dus de finale om het zilver en het brons. Spanje won vrij afgetekend met 1-3. Opmerkelijk is dat Nederland het enige land is dat een doelpunt van de legendarische goaltjesdief van Athletic de Bilbao Rafael Moreno Aranzadi oftewel 'Pichichi' incasseerde, want het was zijn eerste en enige goal met het Spaanse elftal.

Doelpunten: 0-1 Sesúmaga ('7); 0-2 Sesúmaga ('35); 0-3 Pichichi ('68); 1-3 Groosjohan ('72)

Kwalificatiewedstrijden

Nederland en Spanje speelden slechts twee kwalificatiewedstrijden, voor het EK van 1984. Spanje wist zich daarvoor op doelsaldo te plaatsen dankzij de gewraakte 12-1 overwinning op Malta op de laatste wedstrijddag, waarmee een voordeel van 11 doelpunten van Nederland te niet werd gedaan. Ieder land won een wedstrijd. Het doelsaldo is 2-2.

EK 1984 kwalificatie: Spanje−Nederland 1−0

Sevilla, 16 februari 1983
Doelpunten: 1-0 Señor ('44, pen.)

EK 1984 kwalificatie: Nederland−Spanje 2−1

Rotterdam, 16 november 1983
Doelpunten: 1-0 Houtman ('26); 1-1 Santillana ('41); 2-1 Gullit ('63)

Vriendschappelijk

In vriendschappelijke wedstrijden kwamen Nederland en Spanje acht keer tegen elkaar uit. Twee keer trok 'La Roja' aan het langste eind, vier keer Oranje en er waren twee gelijke spelen. Doelsaldo: 12-10 in het voordeel van Spanje.

Spanje−Nederland 5−1

Madrid, 30 januari 1957
Doelpunten: 1-0 Garay ('14); 2-0 Di Stéfano ('46); 3-0 Kubala ('54); 4-0 Di Stéfano ('70); 4-1 Bosselaar ('76); 5-1 Di Stefano ('89)

Nederland−Spanje 3−2

Amsterdam, 2 mei 1973
Doelpunten: 1-0 Rep ('13); 1-1 Valdez ('20); 2-1 Reina ('43, e.d.); 2-2 Valdez ('49); 3-2 Cruijff ('90)

Spanje−Nederland 1−0

Vigo, 23 januari 1980
Doelpunten: 1-0 Dani ('80, pen.)

Spanje−Nederland 1−1

Barcelona, 21 januari 1987
Doelpunten: 0-1 Gullit ('20); 1-1 Calderé ('72)

Spanje−Nederland 1−2

Sevilla, 15 november 2000
Doelpunten: 1-0 Hierro ('67); 1-1 Hasselbaink ('74); 1-2 Frank de Boer ('85)

Nederland−Spanje 1−0

Rotterdam, 27 maart 2002
Doelpunten: 1-0 Frank de Boer ('32)

Nederland−Spanje 2−0

Amsterdam, 31 maart 2015
Doelpunten: 1-0 De Vrij ('13); 2-0 Klaassen ('16)

Nederland−Spanje 1-1

Amsterdam, 11 november 2020
Doelpunten: 1-0 Canales ('18); 1-1 Van de Beek ('47)

In totaal waren er dertien ontmoetingen tussen Spanje en Nederland, waarvan er zes gewonnen werden, vijf verloren en twee gelijkgespeeld. Het doelsaldo is 19−18 in het voordeel van de Spanjaarden.