Ajax 1982-1983: Johan Cruijff neemt afscheid met de beker

Ajax speelde in dit seizoen acht wedstrijden voor de KNVB-beker waarvan er eigenlijk maar één de naam thriller verdiende. Na NAC, FC Den Haag en Roda JC te hebben uitgeschakeld volgde in de halve finale de confrontatie met PSV. In Amsterdam won Ajax met 2-0 terwijl in Eindhoven dezelfde uitslag op het scorebord stond voor PSV. In de verlenging die volgde gebeurde er van alles met als hoogtepunt (of dieptepunt) in de laatste minuut een eigen doelpunt van PSV-speler Ernie Brandts. Bij de noodzakelijk geworden strafschoppenserie werd Piet Schrijvers de grote held voor Ajax door er drie te stoppen. In de finales tussen kampioen Ajax en het al gedegradeerde NEC wonnen de Amsterdammers simpel twee keer met 3-1. Johan Cruijff scoorde in zijn laatste Ajax-wedstrijd tevens zijn laatste doelpunt.

Geen ‘Avondje NAC’

Na de eerste ronde te zijn vrijgesteld moest Ajax in de tweede ronde aantreden tegen NAC. De ploeg uit Breda stond op de laatste plaats in de eredivisie terwijl de Amsterdammers zich bevonden op de derde plek. Maar verschil in positie op de ranglijst of niet, normaal gesproken was het aan de Beatrixstraat in Breda altijd een ‘heet avondje’ voor Ajax. Ditmaal liep het anders. Een bewust en sterk spelend Ajax, met de uitblinkende Johan Cruijff en Jesper Olsen in haar gelederen, won eenvoudig met 0-3.

Bekerwedstrijd ontsierd door rellen

In de derde ronde kwam FC Den Haag, dat vorig seizoen degradeerde uit de eredivisie, op bezoek in Amsterdam. De Hagenezen kwamen de vorige ronde moeizaam door na een strafschoppenserie tegen de amateurs van DWV. Maar verrassend genoeg stond de jonge ploeg van FC Den Haag op 9 januari na 58 minuten spelen met 1-2 voor in De Meer. Daarna herstelden de roodwitten uit Amsterdam de score en wonnen uiteindelijk met 3-2. De wedstrijd werd ontsierd door rellen en het gooien van fragmentatiebommen vanuit het Haagse vak met als resultaat tientallen gewonde toeschouwers en één zwaar gewonde.

Nieuw probeersel van de KNVB

De KNVB had in de kwartfinales weer iets nieuws uitgevonden: het doelsaldo over beide wedstrijden telde niet meer mee, maar alleen de wedstrijdpunten. Zou men de eerste wedstrijd met bijvoorbeeld 8-0 winnen maar de return met 1-0 verliezen, dan zou er toch een verlenging volgen. Tegenstander in de eerste kwartfinalewedstrijd was het Limburgse Roda JC dat eerder Longa en Helmond Sport uitschakelde. Ajax won op 23 februari in een matig partij voetbal thuis met 2-0 op een winterse avond tegen een op de counter loerend Roda JC.

Dick Schoenaker beslist wedstrijd

Bij Ajax waren er inmiddels interne problemen ontstaan rond Johan Cruijff en een ‘goed gesprek’ zorgde er weer voor dat de gelederen voorlopig werden gesloten. De return in Kerkrade op sportpark Kaalheide leek nog even spannend te worden toen de thuisclub in de 42e minuut bij een 1-1 stand een tweede strafschop mocht nemen. Maar John Eriksen faalde namens Roda JC, dat deed Dick Schoenaker niet. Hij werd de man van de wedstrijd door drie doelpunten te scoren (1-3).

Oppermachtig Ajax

In de halve finale tegen PSV in De Meer voor negentienduizend toeschouwers won een oppermachtig Ajax zeer verdiend met 2-0. Uitblinker Johan Cruijff, die zich volgens Ajax-coach Aad de Mos moest bewijzen dat hij fit genoeg was voor een nieuw contract, opende in de 21e minuut de score. Dat de blessuregevoelige Johan Cruijff duidelijk geen last had van zijn ellebogen ondervond zijn mandekker Jung-Moo Huh die met een oogblessure in de 27e minuut het veld moest verlaten. Marco van Basten gaf PSV de genadeklap door in de 72e minuut de 2-0 te scoren.

‘Pietje’ loodst Ajax naar de finale

De returnwedstrijd in een uitverkocht Philipsstadion met 27.500 toeschouwers werd na een matige wedstrijd pas in de verlenging een ware thriller. PSV-coach Thijs Libregts was zo verstandig geweest om Jung-Mooh Huh niet op Johan Cruijff te zetten, al was er nog wel een kleine schermutseling tussen beide spelers. PSV was de betere ploeg geweest na negentig minuten voetballen en won met 2-0 ondanks het feit dat Ajax driemaal de lat had getroffen. De verlenging was nauwelijks veertig seconden bezig of Hallvar Thoresen had PSV al op een voorsprong gebracht. Vier minuten later miste Edo Ophof vanaf elfmeter, na een makkelijk gegeven strafschop, en schoot ditmaal namens Ajax tegen de onderkant van de lat! Er volgden minuten vol emoties en dramatiek en dat werd nog het beste geïllustreerd door de laatste actie van de verlenging. PSV-verdediger Ernie Brandts wilde bal opruimen en naar de cornervlag schieten, maar zag tot zijn eigen verbazing (en wanhoop) dat deze achter zijn eigen doelman verdween. Strafschoppen moesten de beslissing brengen wie er naar de finale zou gaan. Tot uitzinnigheid van de massaal meegereisde Ajax-aanhang werd doelman Piet Schrijvers nu eens niet ‘De beer van De Meer’ maar ‘De beer van het Philipsstadion’. ‘Pietje’ hield maar liefst drie strafschoppen tegen en loodste hoogstpersoonlijk Ajax naar haar dertiende bekerfinale.

Kampioen tegen de degradant

Ook tegenstander NEC had strafschoppen nodig gehad tegen Haarlem (0-0, 2-2) om in de eindstrijd te komen. Voor Ajax was het de vijfde finale in zes jaar tijd terwijl de Amsterdammers toch niet echt bekend stonden om hun voorliefde als het ging om het spelen voor de KNVB-beker. De laatste twee finales werden verloren van Feyenoord en AZ ’67 (beiden 3-1) en het werd dus eigenlijk wel weer eens tijd dat Ajax de KNVB-beker zou winnen. En dat Ajax zou winnen stond eigenlijk ook al bij voorbaat vast. De Amsterdammers waren al kampioen geworden en tegenstander NEC was reeds gedegradeerd uit de eredivisie, maar had zich door de titelwinst van Ajax al wel gekwalificeerd voor Europees voetbal.

Johan Cruijff sluit Ajax-carrière af met schitterend doelpunt

De wedstrijd in De Meer in Amsterdam werd een verplicht nummertje voor slechts achtduizend toeschouwers want de werkelijke beslissing zou pas in de tweede wedstrijd volgen. Ajax won in een slechte wedstrijd met 3-1.

Voller zat het stadion een week later in Nijmegen met 24.000 toeschouwers maar ook nu won Ajax met dezelfde cijfers en daarmee voor de negende keer de KNVB-beker en de zesde dubbel in haar bestaan. Na een dubbelblanke ruststand was het Gerald Vanenburg die na één minuut alle nog aanwezige hoop in de Nijmeegse harten aan flarden schoot. Het laatste Ajax-doelpunt werd gescoord door de 36-jarige Johan Cruijff, die van het Ajax-bestuur geen contractverlenging meer kreeg aangeboden. In zijn laatste officiële Ajax-wedstrijd maakte hij zijn laatste officiële Ajax-doelpunt in zijn imposante carrière. Met een prachtig schot in de kruising haalde hij in de 71e minuut zijn gram op het bestuur.

Topscorers

Selectie