De VAR of Video Assistant Referee op het WK voetbal 2018

Het WK voetbal vindt plaats in Rusland van 14 juni tot 15 juli 2018. Op het wereldkampioenschap zijn er VAR’s of Video Assistant Referees aanwezig die alle wedstrijden mee opvolgen vanuit een centrale plaats in Moskou. Er zullen in totaal dertien VAR’s actief zijn op het WK. De VAR’s hebben een adviserende rol bij de arbitrage van een wedstrijd. Het is echter de hoofdscheidsrechter die telkens de eindbeslissing neemt. Er zijn zowel voorstanders als tegenstanders van arbitrage met een VAR. De fases waarin een videoref mag optreden zijn duidelijk bepaald. Zo zal hij enkel kunnen optreden bij het al dan niet valideren van doelpunten, toekennen van strafschoppen, bevestigen van rode kaarten en bij de zogenaamde ‘mistaken identities’. Voor het eerst in de geschiedenis van het WK voetbal zijn er videorefs actief.

Algemene informatie over het WK voetbal 2018

Het WK voetbal vindt in 2018 plaats in Rusland. In totaal strijden 32 landen voor de meest begeerde trofee op landenniveau. De 32 landen worden verdeeld in 8 groepen van 4. Na onderlinge wedstrijden in de groepsfase plaatsen de eerste 2 landen van elke groep zich voor de achtste finales. De eerste van elke groep neemt het op tegen de tweede van een andere groep. Na de achtste finales volgen nog de kwartfinales, halve finale en de finale. In de troostfinale spelen de verliezende halve finalisten voor de derde plaats op het WK. De favorieten op het WK 2018 zijn onder andere Brazilië, België, Frankrijk, Duitsland, Argentinië en Portugal. De wedstrijden vinden plaats in verschillende stadions in Rusland volgens een vastgelegd wedstrijdschema.

Nieuw op het WK voetbal in 2018: de VAR of Video Assistant Referee

De VAR of Video Assistant Referee maakt zijn intrede op een WK voetbal. De leiding van de FIFA (Wereldvoetbalbond) oordeelde begin 2018 dat de VAR’s een meerwaarde kunnen betekenen voor de wedstrijdleiding op het WK in Rusland.

Werking van het systeem

De VAR wordt tijdens het WK in Rusland ingezet in alle 64 wedstrijden. De VAR is zelf niet aanwezig in het stadion. Hij zal fungeren vanuit een Video Operation Room (VOR) in de Russische hoofdstad Moskou. Via glasvezelkabel worden de gemaakte videobeelden doorgestuurd naar Moskou, waar de VAR ze heel nauwkeurig kan bekijken. De hoofdscheidsrechter en de VAR communiceren via een radioverbinding met optische vezel. De snelle verbindingen zijn absoluut noodzakelijk om de grote afstanden tussen Moskou en de verschillende stadions te overbruggen. De verste stadions liggen ongeveer 1000 tot 1500 kilometer verwijderd van de hoofdstad Moskou. De VAR beschikt ook nog over drie assistenten die elk hun eigen opdrachten hebben. Zij moeten op het ogenblik van de wedstrijd beelden van de verschillende camera’s analyseren, om correct te kunnen optreden indien het nodig is.

Beslissingsmacht van de VAR

Een videoref (VAR) treedt op het WK enkel op in vier gedefinieerde scenario’s. Ten eerste kan hij optreden om een doelpunt al dan niet te valideren. Ten tweede mag hij strafschopfases vanop het videoscherm herbekijken. In een derde scenario mag hij rode kaarten al dan niet bevestigen en als laatste mag hij optreden bij ‘mistaken identities’ (straffen van de verkeerde speler). De hoofdscheidsrechters hebben duidelijke regels in welke speelfases zij extra informatie mogen ontvangen of beelden kunnen bekijken aan de zijlijn, alvorens een definitieve beslissing te nemen. Het is duidelijk dat de VAR geen enkel beslissingsrecht heeft. De VAR heeft enkel een adviserende rol en het is de hoofdscheidsrechter die de uiteindelijke beslissing neemt.

Scheidsrechter Danny Makkelie door FIFA aangeduid als Video Assistant Referee

De Nederlander Danny Makkelie werd door de FIFA aangeduid als één van de dertien videorefs op het WK in Rusland. Björn Kuipers werd uitverkoren als hoofdscheidsrechter, samen met de assistenten Sander van Roekel en Erwin Zeinstra. Makkelie vindt de aanduiding een beloning voor zichzelf maar ook voor de KNVB (Nederlandse Voetbalbond). De KNVB heeft als pionier heel wat inspanningen geleverd rond het VAR-systeem.

Voorstanders en tegenstanders van het VAR-systeem

Voorstanders van het VAR-systeem wijzen vaak op de duidelijke verbetering in de correctheid van beslissingen door de VAR’s. De KU Leuven (onderzoeksinstituut in België) onderzocht 800 wedstrijden met een videoref. De studie van de KUL heeft uitgewezen dat de aanwezigheid van een VAR het percentage van correcte beslissingen tijdens een wedstrijd doet oplopen van 93% tot 98,9%. Voorstanders beweren dus dat een VAR-systeem de correctheid van de beslissingen in het voetbal ten goede komt.

Tegenstanders beweren dat het VAR-systeem de wedstrijd onderbreekt en op deze manier wordt in bepaalde gevallen het momentum uit de wedstrijd gehaald. Ook verwijzen de tegenstanders naar voorgaande jaren waarin er helemaal geen VAR bestond. In deze jaren werden er ook foutieve beslissingen genomen. Tegenstanders vinden dat deze beslissingen nu eenmaal bij het voetbalspelletje horen.

Algemene weetjes over de VAR en de VAR’s op het WK in Rusland

Op het WK speelt de VAR een belangrijke adviserende rol. Het is de rol van de VAR om de hoofdscheidsrechter bij te staan in het nemen van correcte beslissingen.

• De FIFA (Wereldvoetbalbond) heeft net voor aanvang van het WK een video verspreid over het VAR-systeem. Op deze manier is het voor iedereen duidelijk wat exact van een VAR wordt verwacht en helemaal niet kan verwacht worden. Men beschouwt de video als een soort ‘VAR voor dummies’.
• Tijdens Play-Off 1 van de Jupiler League (Belgische voetbalcompetitie) in het seizoen 2017-2018 werd er gebruik gemaakt van het VAR-systeem. Het systeem was in België nog niet goed uitgewerkt en vaak werden er dubieuze beslissingen genomen, ook na de tussenkomsten van de VAR. Het zorgde voor heel wat frustraties.
• Er zijn in totaal dertien videorefs actief op het WK voetbal, aangeduid door de FIFA. De selectie van videorefs gebeurde op basis van ervaring als videoref in het eigen land én in internationale wedstrijden.
• Op het WK mag men er van uitgaan dat het advies van de VAR over buitenspel steeds correct is. De meetapparatuur is op het WK heel betrouwbaar, waardoor het advies van de VAR aan de scheidsrechter over buitenspel bijna 100% te vertrouwen is.