Gouden Schoen: Europese topscorers per seizoen (t/m 2019-20)
In 1968 startte L'Équipe met het toekennen van een prijs aan de topschutter van Europa. Waar alle afzonderlijke competities natuurlijk topscorers kennen, werd vanaf toen ook de speler met de meeste doelpunten over heel Europa extra beloond. Sinds het seizoen 1996-97 reikt European Sports Media de Gouden Schoen uit. De Gouden Schoen werd het vaakst gewonnen door de Argentijn Lionel Messi. Mede dankzij Messi won een speler van FC Barcelona acht keer de Gouden Schoen. Welke spelers wonnen de Gouden Schoen en wie wonnen er de Zilveren en Bronzen Schoen?
Historie van de Gouden Schoen
Van 1968 tot en met 1996
In het seizoen 1967-68 werd de Portugees Eusébio verkozen tot de eerste winnaar van de Gouden Schoen. L'Équipe begon dat seizoen met het uitreiken van de Gouden Schoen. Tot en met het seizoen 1990-91 bleef de Franse krant dat doen. Nadat er onenigheid ontstond met de Cypriotische voetbalbond over het seizoen 1990-91 besloot de krant ermee te stoppen. Daardoor werd vijf seizoenen lang geen schoen uitgereikt, al zijn er natuurlijk nog steeds voetballers die het vaakst wisten te scoren.
Vanaf 1996-97
Vanaf het seizoen 1996-97 begon European Sports Media met het uitreiken van de Gouden Schoen. Het tijdschriftencollectief ging werken met een puntensysteem, waarop de winnaars uitgekozen werden. Goals in de hoogste competities van Europa telden vaker mee dan goals in de lagere competities. Hoe hoog de competitie aangeschreven is, wordt vastgesteld op basis van de UEFA-coëfficiëntenranglijst. Goals in de top vijf-competities worden vermenigvuldigd met twee, terwijl goals in competities zes tot en met 22 keer 1,5 vermenigvuldigd worden. Goals in de rest van de competities worden niet vermenigvuldigd. Henrik Larsson, destijds spelende voor Celtic (Schotland), was in het seizoen 2000-01 de enige speler (tot en met 2019-20) die de Gouden Schoen won en niet in één van de top vijf-competities speelde.
Winnaars Gouden Schoen
Eusébio was de eerste winnaar van de Gouden Schoen. Hij scoorde zes doelpunten meer dan de Hongaar Dunai, die de Zilveren Schoen kreeg. Eusébio is één van de negen spelers die twee keer de Gouden Schoen won. Lionel Messi won het vaakst de Gouden Schoen, gevolgd door Cristiano Ronaldo. Alle winnaars van de Gouden Schoen op een rijtje, waarbij voor het gemak het puntensysteem achterwege gelaten wordt, waar vanaf het seizoen 1996-97 mee gewerkt wordt:
Seizoen | Speler | Club | Nationaliteit | Aantal doelpunten |
1967-68 | Eusébio | Benfica | Portugal | 42 |
1968-69 | Petar Zhekov | CSKA Sofia | Bulgarije | 36 |
1969-70 | Gerd Müller | Bayern München | Duitsland | 38 |
1970-71 | Josip Skoblar | Olympique Marseille | Joegoslavië | 44 |
1971-72 | Gerd Müller | Bayern München | Duitsland | 40 |
1972-73 | Eusébio | Benfica | Portugal | 40 |
1973-74 | Héctor Yazalda | Sporting Lissabon | Argentinië | 46 |
1974-75 | Dudu Georgescu | Dinamo București | Roemenië | 33 |
1975-76 | Sotiris Kaiafas | Omonia Nicosia | Cyprus | 39 |
1976-77 | Dudu Georgescu | Dinamo București | Roemenië | 47 |
1977-78 | Hans Krankl | Rapid Wien | Oostenrijk | 41 |
1978-79 | Kees Kist | AZ | Nederland | 34 |
1979-80 | Erwin Vandenbergh | Lierse SK | België | 39 |
1980-81 | Georgi Slavkov | Botev Plovdiv | Bulgarije | 31 |
1981-82 | Wim Kieft | Ajax | Nederland | 32 |
1982-83 | Fernando Gomes | FC Porto | Portugal | 36 |
1983-84 | Ian Rush | Liverpool | Engeland | 32 |
1984-85 | Fernando Gomes | FC Porto | Portugal | 39 |
1985-86 | Marco van Basten | Ajax | Nederland | 37 |
1986-87* | Toni Polster* | Austria Wien | Oostenrijk | 39 |
1987-88 | Tanju Çolak | Galatasaray | Turkije | 39 |
1988-89 | Dorin Mateuţ | Dinamo Boekarest | Roemenië | 43 |
1989-90 | Hugo Sánchez & Hristo Stoichkov | Real Madrid & CSKA Sofia | Mexico & Bulgarije | 38 |
1990-91 | Darko Pančev | Rode Ster | Joegoslavië | 34 |
1991-92 | Ally McCoist | Rangers | Schotland | 34 |
1992-93 | Ally McCoist | Rangers | Schotland | 34 |
1993-94 | David Taylor | Porthmadog | Wales | 43 |
1994-95 | Arsen Avetisyan | Homenetmen | Armenië | 39 |
1995-96 | Zviad Endeladze | Margveti | Georgië | 40 |
1996-97 | Ronaldo | FC Barcelona | Brazilië | 34 |
1997-98 | Nikos Machlas | Vitesse | Griekenland | 34 |
1998-99 | Mário Jardel | FC Porto | Brazilië | 36 |
1999-00 | Kevin Phillips | Sunderland | Engeland | 30 |
2000-01 | Henrik Larsson | Celtic | Zweden | 35 |
2001-02 | Mário Jardel | Sporting Lissabon | Brazilië | 42 |
2002-03 | Roy Makaay | Deportivo La Coruña | Nederland | 29 |
2003-04 | Theirry Henry | Arsenal | Frankrijk | 30 |
2004-05 | Theirry Henry & Diego Forlán | Arsenal & Villarreal | Frankrijk & Uruguay | 25 |
2005-06 | Luca Toni | Fiorentina | Italië | 31 |
2006-07 | Franseco Totti | AS Roma | Italië | 26 |
2007-08 | Cristiano Ronaldo | Manchester United | Portugal | 31 |
2008-09 | Diego Forlán | Atlético Madrid | Uruguay | 32 |
2009-10 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 34 |
2010-11 | Cristiano Ronaldo | Real Madrid | Portugal | 40 |
2011-12 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 50 |
2012-13 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 46 |
2013-14 | Luis Suárez & Cristiano Ronaldo | Liverpool & Real Madrid | Uruguay & Portugal | 31 |
2014-15 | Cristiano Ronaldo | Real Madrid | Portugal | 48 |
2015-16 | Luis Suárez | FC Barcelona | Uruguay | 40 |
2016-17 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 37 |
2017-18 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 34 |
2018-19 | Lionel Messi | FC Barcelona | Argentinië | 36 |
2019-20 | Ciro Immoile | Lazio | Italië | 36 |
*: De Roemeen Rodion Cămătaru scoorde 44 keer, maar bleek later wedstrijden gemanipuleerd te hebben, waardoor de titel aan Polster geschonken werd.
Uitgelichte winnaars Gouden Schoen
Vaakst gewonnen en meeste doelpunten
Lionel Messi won het vaakst de Gouden Schoen. Na het seizoen 2018-19 ontving hij zijn zesde Gouden Schoen. Hij blijft Cristiano Ronaldo voor. De Portugees won vier keer de Gouden Schoen. Er zijn negen voetballers die twee keer de Gouden Schoen wisten te winnen. Ally McCoist lukte dat twee keer achter elkaar, evenals Thierry Henry.
Lionel Messi is ook de naam die genoemd moet worden als het om de meeste doelpunten gaat. Hij scoorde vijftig keer in de Spaanse competitie in het seizoen 2011-12 en werd daarmee
topscorer van Spanje en van Europa. Cristiano Ronaldo kwam in het seizoen 2014-15 nog dichtbij, toen hij 48 doelpunten maakte voor Real Madrid. Op plek drie staat Dudu Georgescu. Georgescu had vanaf het seizoen 1976-77 het hoogste aantal gescoorde doelpunten in Europa. Hij scoorde destijds 47 doelpunten en werd pas in het seizoen 2011-12 verslagen door Messi.
Nationaliteit
Drie verschillende Portugese spelers zorgden ervoor dat een Portugese speler in totaal acht keer de Gouden Schoen won. De helft komt op naam van Ronaldo. Portugal blijft daarmee nipt Argentinië voor (zeven). Nederland en Uruguay delen de derde plek. Vier verschillende spelers met de Nederlandse nationaliteit wonnen de Gouden Schoen. Kees Kist was in het seizoen 1978-79 de eerste, terwijl Roy Makaay in het seizoen 2002-03 de vierde Nederlander was die de Gouden Schoen won. Nederland is daarmee het enige land dat vier of meer verschillende spelers de Gouden Schoen zag winnen. Uruguay heeft twee verschillende spelers die de Gouden Schoen wonnen. Diego Forlán en Luis Suárez pakten beide twee keer de Gouden Schoen.
Competitie en club
Door de immense aantallen van Ronaldo en Messi, die samen tien keer de Gouden Schoen wonnen staat de Spaanse competitie het hoogst in de ranglijst, als men naar competitie kijkt. Vijftien keer werd de Gouden Schoen gewonnen door een speler uit La Liga. Van het seizoen 2008-09 tot en met 2018-19 werd er standaard een speler uit de Spaanse competitie uitgeroepen tot winnaar van de Gouden Schoen. De Portugese competitie staat op plek twee, met zeven titels, verdeeld over vier verschillende spelers. De Premier League staat op plek drie met zes titels, terwijl de Eredivisie op plek vier staat, met vier titels.
FC Barcelona is door de scoringsdrift van Messi de club met de meeste Gouden Schoenen. Acht keer scoorde een speler van FC Barcelona het vaakst van Europa. Real Madrid volgt op plek twee, met vier keer een Gouden Schoen. De Roemeense club Dinamo București en de Portugese club FC Porto delen de derde plek, met drie keer een Gouden Schoen.
Zilveren en Bronzen schoen
Naast de Gouden Schoen bestaan ook de Zilveren en de Bronzen Schoen, die simpelweg uitgereikt worden aan de nummer twee en drie met de meeste doelpunten in de Europese competities. Door de puntentelling die vanaf het seizoen 1996-97 gebruikt wordt om de prijzen uit te reiken, kan het zijn dat de winnaar van de Bronzen Schoen meer doelpunten gescoord heeft dan de winnaar van de Zilveren Schoen. Wat ook geldt voor de Gouden en Zilveren Schoen. Alle winnaars van de Zilveren en de Bronzen Schoen op een rij:
Seizoen | Winnaar(s) Zilveren Schoen | Aantal doelpunten | Winnaar(s) Bronzen Schoen | Aantal doelpunten |
1967-68 | Antal Dunai | 36 | Bobby Lennox | 32 |
1968-69 | Giorgos Sideris | 35 | Antal Dunai & Helmut Köglberger | 31 |
1969-70 | Jean Devillet | 31 | Petar Jekovic | 31 |
1970-71 | Salif Keïta | 42 | Giorgos Dedes | 28 |
1971-72 | Antonis Antoniadis | 39 | Joe Harper & Francis Lee & Slobodan Santrač | 33 |
1972-73 | Gerd Müller | 36 | Petar Jekovic | 29 |
1973-74 | Hans Krankl | 36 | Carlos Bianchi & Jupp Heynckes & Gerd Müller | 30 |
1974-75 | Ruud Geels & Delio Onnis & Héctor Yazalde | 30 | Alfred Riedl & Willy van der Kuijlen | 28 |
1975-76 | Carlos Bianchi | 34 | Peter Risi | 33 |
1976-77 | Béla Várady | 36 | Ruud Geels & Dieter Müller | 34 |
1977-78 | Carlos Bianchi | 37 | Ruud Geels | 30 |
1978-79 | László Feketa & Thomas Mavros | 31 | Hans Krankl | 29 |
1979-80 | László Feketa | 36 | Walter Schachner | 34 |
1980-81 | Tibor Nyilasi | 30 | Karl-Heinz Rummenigge | 29 |
1981-82 | Kees Kist & Delio Onnis | 29 | Allan Hansen | 28 |
1982-83 | Peter Houtman | 30 | Nikos Anastopoulous & Charlie Nicholas | 29 |
1983-84 | Marco van Basten | 28 | Nico Claesen | 27 |
1984-85 | Martin McCaughey | 34 | Vahid Halilhodžić | 28 |
1985-86 | Oleg Protasov | 36 | Tanju Çolak & Toni Polster | 33 |
1986-87 | n.v.t.* | Nasko Sirakov | 36 |
1987-88 | John Eriksen | 36 | Victor Piţurcă | 34 |
1988-89 | Marcel Coraş | 36 | Baltazar | 35 |
1989-90 | n.v.t. | Gerhard Rodax | 35 |
1990-91 | Tanju Çolak | 31 | Václav Daněk & Kliton Bozgo | 29 |
1991-92 | Richard Owubokiri | 30 | Zoran Ubavič & Ian Wright | 29 |
1992-93 | Vasilis Dimitriadis | 33 | Krzysztof Warzycha | 32 |
1993-94 | Andy Cole | 34 | Alan Shearer & Josip Weber | 31 |
1994-95 | Saša Ćirić | 35 | Alan Shearer | 34 |
1995-96 | Ken Mckenna | 38 | Vladislav Gavriliuc | 34 |
1996-97 | Mário Jardel | 30 | Hakan Şükür | 38 |
1997-98 | Hakan Şükür | 31 | Oliver Bierhoff | 27 |
1998-99 | Ruud van Nistelrooij | 31 | Raúl | 25 |
1999-00 | Ruud van Nistelrooij | 29 | Mário Jardel | 38 |
2000-01 | Hernán Crespo | 26 | Mateja Kežman & Raúl & Andrij Sjevtsjenko | 24 |
2001-02 | Thierry Henry & Dario Hübner & David Trezeguet | 24 | n.v.t. |
2002-03 | Mateja Kežman | 35 | Shabani Nonda | 26 |
2003-04 | Aílton | 28 | Djibril Cissé | 26 |
2004-05 | n.v.t. | Samuel Eto'o & Marek Mintál & Cristiano Lucarelli | 24 |
2005-06 | Thierry Henry | 27 | Samuel Eto'o | 26 |
2006-07 | Afonso Alves | 34 | Ruud van Nistelrooij | 25 |
2007-08 | Daniel Güiza | 27 | Klaas-Jan Huntelaar | 33 |
2008-09 | Samuel Eto'o | 30 | Marc Janko | 39 |
2009-10 | Didier Drogba & Antonio Di Natale | 29 | n.v.t. |
2010-11 | Lionel Messi | 31 | Antonio Di Natale & Mario Gómez | 28 |
2011-12 | Cristiano Ronaldo | 46 | Robin van Persie | 30 |
2012-13 | Cristiano Ronaldo | 34 | Edinson Cavani | 29 |
2013-14 | n.v.t. | Lionel Messi | 28 |
2014-15 | Lionel Messi | 43 | Sergio Agüero | 26 |
2015-16 | Gonzalo Higuaín | 36 | Cristiano Ronaldo | 35 |
2016-17 | Bas Dost | 34 | Pierre-Emerick Aubameyang | 30 |
2017-18 | Mohamed Salah | 32 | Harry Kane | 30 |
2018-19 | Kylian Mbappé | 33 | Fabio Quagliarella | 26 |
2019-20 | Robert Lewandowski | 34 | Cristiano Ronaldo | 31 |
*: De Oostenrijker Polster won in eerste instantie de Zilveren Schoen, maar kreeg jaren later alsnog de Gouden Schoen.