Feit of fabel: zwemmen na het eten is gevaarlijk

Zwemmen na het eten is ongezond en gevaarlijk. Je kunt er kramp van krijgen in je maag en zelfs verdrinken. Het is een waarschuwing die al sinds het einde van de jaren 30 de ronde doet. Generaties lang vertellen we het al aan onze kinderen. Maar klopt het ook? Of is het een hardnekkige fabel? Hoe lang moet je wachten met zwemmen na een maaltijd? En wat kun je het beste eten voor het zwemmen?

• Het vermeende risico van zwemmen na het eten
• Onderzoeken: zwemmen met een volle maag is niet gevaarlijk
• Wanneer is zwemmen wel gevaarlijk?
• Wat kun je het beste eten voor het zwemmen?

Het vermeende risico van zwemmen na het eten

We weten het allemaal: zwemmen met een volle maag is levensgevaarlijk. Om voedsel te verteren, hebben de maag en de darmen bloed nodig. Bij fysieke inspanning vragen de spieren om extra bloed. Als dat bloed bij het zwemmen dan naar de spieren gaat en niet naar de maag, krijgen de spieren in de maag te weinig zuurstof en verkrampen ze. In het ergste geval kun je dan verdrinken. Het hart kan bovendien maar een bepaalde hoeveelheid bloed rondpompen. De darmen hebben ook bloed nodig voor de vertering van voedsel. Als spieren en darmen tegelijk te veel bloed vragen, zou het hart het kunnen opgeven.

Waar komt deze theorie vandaan?

Het verhaal dat eten vlak voor het zwemmen gevaarlijk is, werd in de jaren na de Tweede Wereldoorlog verspreid door het Rode Kruis. Maar ook voor de oorlog werd al gewaarschuwd om minstens anderhalf uur te wachten met zwemmen na het eten van een maaltijd.

Onderzoeken: zwemmen met een volle maag is niet gevaarlijk

Vanaf de jaren 60 zijn er verschillende onderzoeken gedaan naar de gevaren van zwemmen na het eten. In geen van die onderzoeken werd bewijs gevonden voor de theorie dat zwemmen met een volle maag risicovol zou zijn. Het kan wel onaangenaam zijn en je sportprestaties kunnen ervan verminderen, maar gevaarlijk is het niet. Sterker nog, er is geen enkel geval bekend van verdrinking vanwege een volle maag.

Kramp tijdens het zwemmen

Het is niet ongebruikelijk dat mensen kramp krijgen tijdens het zwemmen. Dat kan net zo makkelijk met een lege maag als met een volle maag gebeuren. En als mensen kramp krijgen, dan is de kans op verdrinking niet zo heel groot. Het menselijk lichaam heeft een behoorlijk drijfvermogen. Het beste is om zo ontspannen mogelijk in het water op je rug te gaan liggen tot de kramp weg trekt. En anders zal de menselijke natuur eerder geneigd zijn om door de kramp heen te zwemmen dan om te verdrinken.

Wanneer is zwemmen wel gevaarlijk?

Mensen zijn geneigd om op te passen met wat ze eten voordat ze gaan zwemmen, hoewel er geen enkel verband is aangetoond tussen zwemmen met een volle maag en de kans op verdrinking. Als je naar de statistieken kijkt, blijken er wel een aantal andere voorspellende factoren:

• Hoewel veel minder mensen zich hier zorgen over maken, is alcohol drinken voor het zwemmen wel echt gevaarlijk. In 70% van de lichamen van verdronken personen wordt alcohol aangetroffen.
• Ongeveer driekwart van alle mensen die jaarlijks verdrinken kan niet zwemmen.
• De grootste risicoleeftijden zijn 0 tot 5 jaar, 20 tot 25 jaar en ouder dan 60 jaar. De eerste categorie verdrinkt meestal dichtbij huis, in een badkuip of een zwembadje in de tuin. Bij de tweede groep is er vaak alcohol in het spel.

Wat kun je het beste eten voor het zwemmen?

Je kunt dus prima eten vóór het zwemmen. Dat is zelfs aan te raden als je lang en in een stevig tempo wilt gaan zwemmen, want met zwemmen verbrand je veel calorieën. Maar wat kun je dan het beste eten? Het is in ieder geval niet gevaarlijk, maar dat wil niet zeggen dat zwemmen met een volle maag erg comfortabel voelt. Het kan bovendien je sportprestaties beïnvloeden, omdat je lichaam energie nodig heeft voor het verteren van voedsel.

Koolhydraten

Het antwoord: eet een maaltijd van met name koolhydraten. Als het nog geen etenstijd is, is een banaan natuurlijk helemaal prima. Maar anders kan brood of pasta ook prima, zolang je daar dan maar niet teveel kaas bij eet. Vetten zijn namelijk een minder goed idee. Kaasfondue voor het zwemmen is dus een slecht plan.

Hoe lang moet je wachten met zwemmen?

In principe hoef je dus helemaal niet te wachten, maar om je comfortabel te voelen in het water, kun je 30 minuten aanhouden na het eten van iets lichts zoals fruit en een uur na het eten van een koolhydraatrijke maaltijd.