Overdruk/onderdrukverwondingen

Tijdens het duiken komt er een enorme druk op je lichaam terecht. Niet alleen de luchtdruk, die we hier ook hebben, maar ook de druk van de vele liters water die op je rusten. Wanneer je nog licht in je lichaam hebt zitten, kan dit grote problemen geven, namelijk overdruk en onderdrukverwondingen. De klachten lopen uiteen van een onprettig gevoel in het oor, wat na enkele dagen vanzelf kan verdwijnen, tot een klaplong die, onbehandeld, dood tot gevolg kan hebben. Waarschuwing: hoewel het volgende artikel op medische kennis berust, maakt het je geen dokter. Als je zelf duikt of wilt duiken moet je dit niet zien als vervanging van je theorie, hooguit als aanvullende samenvatting. Mocht deze aandoening optreden heeft een instructeur, divemaster of arts altijd het laatste woord betreffende eventuele behandeling

Hoe komt het?

Onder water neemt de druk snel toe. Voor iedere tien meter die je afdaalt neemt de druk met ongeveer één bar (de luchtdruk die onder normale omstandige op je duwt) toe. Hierdoor wordt er hard op de lucht in je lichaam gedrukt, waardoor deze minder ruimte inneemt. Als alles goed gaat wordt deze ruimte opgevuld door de lucht die je inademt, maar als je je adem even inhoud kan het al direct misgaan. Vooral bij het opstijgen, wanneer de lucht weer uitzet, gaan dingen snel verkeerd. Er komt dan een enorme druk op de luchthoudende holtes (denk aan longen, oren ect.). Als de lucht niet kan ontsnappen, kun je de effecten vergelijken met een ballon, die te ver opgeblazen wordt. Het gevaarlijkste is als dit in je longen gebeurt, maar het kan ook op andere plaatsen in je lichaam gebeuren. De al eerder genoemde oren, maar ook een gevulde kies waar lucht in is gekomen kunnen last veroorzaken, deze zijn echter veel minder gevaarlijk als de verwondingen aan de longen.

Wat merk je zelf?

De dingen die je zult merken als je inderdaad overdruk of onderdrukverwondingen hebt zijn:

• pijn in borst
• benauwdheid na het duiken
• ademmoeilijkheden
• pijn aan oren, kiezen of andere luchthoudende plaatsen
• evenwichtsstoornissen

Wat merkt een ander?

Bij een ander kun je verschillende dingen merken als hij last heeft van zulke verwondingen. Tekens kunnen zijn:

• hoestkrampen
• hyperventileren
• bewusteloosheid

Vaak is het bij een duiker erg duidelijk of hij last heeft van overdruk of onderdrukverwondingen, door deze tekens.

Waar ligt het gevaar?

Het gevaarlijkste is het wanneer deze verwondingen voorkomen in de longen. Dit kan resulteren in een klaplong, of gescheurde longblaasjes die het ademhalen zeer bemoeilijken. Dit kan de dood tot gevolg hebben.

Hoe kun je het voorkomen?

Het voorkomen van onderdrukverwondingen kan door op tijd te klaren (de lucht uit je oren weg te laten lopen). Om overdrukverwondingen te voorkomen is het belangrijk altijd doorlopend te blijven ademhalen. Zo kan de lucht in je longen zich bijvullen als hij gevaarlijk weinig volume in zou nemen. Verder is het belangrijk altijd rustig te stijgen en af te dalen. Zo heb je meer tijd om de lucht in je hele lichaam aan te vullen of weg te laten lopen.

Hoe genees je het?

De meeste over- en onderdruk verwondingen genezen zichzelf. Alleen voor die in de longen is een arts nodig. Hiervoor dient direct een arts gewaarschuwd te worden. De duiker moet pure zuurstof ademen en behandeld worden voor shock. Hij moet naar de dichtstbijzijnde medische faciliteit vervoerd worden, waar verdere behandeling nodig zal zijn.