Toptalent vinden in basketbal: hoe werkt de NBA Draft?

Zowel de NFL (American Football), MLB (honkbal), NHL (hockey) als de NBA (basketbal) kennen een ingewikkeld systeem om nieuw, jong talent over de verschillende teams te verdelen. In tegenstelling tot de Europese competities mag een jonge basketbalspeler niet zomaar kiezen bij welk team hij een contract tekent: hij moet zich aanmelden bij de Draft. In twee rondes mogen de dertig NBA-teams de spelers van hun keuze aanduiden, maar er zijn natuurlijk kapers op de kust ... Op de dag van de Draft zijn er ook steeds heel wat ruiloperaties (trades) tussen de teams, wat deze dag tot een van de spannendste dagen voor de basketbalfanaat maakt. Maar hoe werkt de NBA Draft? En wie mag eraan deelnemen?

Inhoudsopgave

• Welke basketballers kunnen zich kandidaat stellen voor de NBA Draft?
• De Draft Lottery: een loterij om de volgorde te bepalen
• Het verloop van de NBA Draft
• Spelers die als eerste gekozen werden sinds 2006: de number one picks
• Kobe Bryant, Michael Jordan, Dennis Rodman ...: opvallende keuzes in de Draft

Welke basketballers kunnen zich kandidaat stellen voor de NBA Draft?

De NBA is een vrij gesloten gemeenschap. Niet iedereen mag zich zomaar kandidaat stellen om bij een van de dertig teams te spelen. Het voornaamste criterium is leeftijd. Tot 2006 mochten spelers zich meteen na de middelbare school kandidaat stellen om in de NBA te spelen, sommigen waren dan zelfs nog maar 17 jaar. Bekende voorbeelden van zulke spelers zijn LeBron James en Kobe Bryant. Tegenwoordig zijn er striktere leeftijdsgrenzen. Voor Amerikaanse spelers is het vrij simpel: zij moeten verplicht minstens één jaar van de middelbare school weg zijn én minstens 19 jaar zijn. Dat ene jaar gaan de meesten hun sport aan een universiteit beoefenen (een college). De echt goede spelers stellen zich dan kandidaat, anderen wachten nog enkele jaren en maken eventueel hun studie af. Ondertussen laait de discussie over dat ene jaar op college alweer op ...

Men moet de colleges (NCAA-kampioenschap) heel anders voorstellen dan de sport die in Europa aan de universiteiten beoefend wordt. Hier is sport (meestal) puur een ontspanning. Spelers die topsport willen beoefenen gaan meteen na hun middelbare school naar een sportclub van eigen keuze, waar ze aan hun carrière beginnen. In de VS beoefenen jonge basketters in de eerste plaats hun sport, de studie komt op de tweede plaats. De wedstrijden vinden in gigantische stadia plaats, soms meer dan 20.000 toeschouwers. Dit geldt zeker voor de beste colleges voor basketbal: Duke, Kentucky, Notre Dame, UCLA, North Carolina, Kansas enz. Tijdens 'March Madness', het afsluitende toernooi in maart proberen de spelers niet enkel de titel te pakken, maar ook zichzelf in de aandacht te spelen. Ten slotte is de Draft dan nog maar enkele maanden weg. In theorie is het voor echte toppers trouwens mogelijk om dat ene jaar in het buitenland te gaan spelen, bv. in China - zo verdienen ze meteen een pak geld.

In mei en juni vinden er heel wat 'work-outs' met de jonge spelers plaats. Teams nodigen hen dan uit om hun kunnen te tonen in een oefenwedstrijd of trainingssessie. De allerbeste spelers worden gevraagd op de NBA Draft Combine. Gedurende drie dagen komen zij met z'n allen samen om zich van hun beste kant te laten zien. Alle teams kunnen hen dan bekijken en hun selectie grondig voorbereiden. Het gaat tenslotte over de toekomst van de club.

De Draft Lottery: een loterij om de volgorde te bepalen

In Europa kent men de Draft helemaal niet. De bedoeling ervan is nochtans heel nobel: nieuw talent zo eerlijk mogelijk verdelen, zodat teams niet te machtig worden en de competitie dus verstoord wordt. De basisregel is dan ook simpel: de slechtste teams krijgen de beste selecties toegewezen ... althans in theorie. De eerste veertien plaatsen van de Draft worden op basis van een loterij bepaald. Er worden letterlijk balletjes met de namen van de teams erop in een grote glazen ton gestopt. Het teams dat het minste wedstrijden won, krijgt de meeste balletjes (namelijk 250 van de 1000). Het team dat veertiende slechtste was, krijgt er heel wat minder. De eerste drie plaatsen worden zo toegewezen. Soms wordt het wat 'oneerlijk'. Zo wonnen de Cleveland Cavaliers in 2014 de loterij, ook al hadden ze slechts 1,7% van de balletjes in bezit. Ze selecteerden trouwens Andrew Wiggins, die men wat later ruilde voor Kevin Love van de Timberwolves.

De teams van vijftien tot dertig worden op basis van hun verloren wedstrijden geplaatst. Het beste team krijgt dus de dertigste keuze. Zo wordt nieuw en jong talent goed over de teams verdeeld. Natuurlijk moet men nog wel een goede speler selecteren, wat niet altijd zo vanzelfsprekend is. In 2013 kozen de Cavaliers - zij hadden ook dat jaar de eerste 'pick' - voor Anthony Bennett. Hij bleek een ongelofelijke mislukking te zijn. Heel wat van die selecties worden trouwens geruild of zelfs verkocht. Er zijn dan teams die maar één of zelfs geen selectie hebben in de Draft van een bepaald jaar, terwijl andere er drie of vier hebben.

Het verloop van de NBA Draft

De NBA Draft vindt steeds plaats tijdens het zogenaamde 'offseason': de tijd dat er geen basketbalwedstrijden meer plaatsvinden - zowel het reguliere seizoen als de NBA-playoffs zijn afgelopen en de kampioen is gekroond. Meestal is dit op een donderdag eind juni, zeker niet later dan juni. De exacte datum wordt op de website van de NBA vooraf bekendgemaakt. De spelers waarvan men verwacht dat zij snel gekozen zullen worden, zijn uitgenodigd om in de 'green room' het spektakel te volgen. Dit kan natuurlijk gênant worden wanneer zo'n speler pas laat ... of niet gekozen wordt.

De Draft bestaat uit twee ronden. Elk team mag in elke ronde één selectie doen. Natuurlijk zijn de hoogste 'picks' de beste, want men heeft nog de meeste keuze. Een speler die in de eerste ronde gekozen wordt, krijgt een 'vast' contract van 2 jaar en 2 opties op een bijkomend jaar. Zijn loon (minstens 1,5 miljoen dollar) ligt vast. Spelers uit de tweede ronde krijgen niet zo'n contract, zij hebben heel wat minder zekerheid. Vaak komen deze jongens niet in de NBA terecht. In totaal worden er dus 60 mannen gekozen. De andere spelers zijn 'free agents' en mogen kiezen bij welk team ze een contract tekenen. Aangenomen dat er een team is dat hen wil, natuurlijk. Meestal gaan zij naar Europa of China.

In de eerste ronde krijgt een team 5 minuten om zijn selectie bekend te maken. De stress en spanning in de 'war room' van een team is dan ook zeer groot. Ze weten niet welke spelers vooraf al gekozen zullen zijn, dus ze moeten zich goed aan de situatie aanpassen - meerdere namen in het achterhoofd houden. De tweede ronde is zelfs nog zenuwslopender. Hier krijgt een team slechts twee minuten om te kiezen. Tussendoor vinden er dan ook nog trades plaats. Er gebeurt heel wat op korte tijd, al duurt de gehele Draft al snel vier uren.

Spannend is de Draft altijd. Wie wordt de eerste keuze van dit jaar? Welke teams nemen een goede beslissing en welke slaan weer eens de bal mis? Uiteindelijk moeten de teams hun keuze bepalen op basis van slechts weinig informatie. Dit geldt zeker wanneer het over buitenlandse spelers gaat. Deze spelen tegen een heel andere (zwakkere?) competitie dan in de colleges. Vaak gaat men uit van statistieken, rapporten van scouts en videobeelden. Tegenwoordig worden heel wat buitenlanders gedraft, maar vaak zijn het toch mislukkingen. De Europese topper aller tijden blijft natuurlijk de Duitser Dirk Nowitzki.

Spelers die als eerste gekozen werden sinds 2006: de number one picks

Kobe Bryant, Michael Jordan, Dennis Rodman ...: opvallende keuzes in de Draft

Wijsheid achteraf is altijd gemakkelijk. Toch zijn er een heel aantal spelers waarvan de plaats waarop ze gekozen werden bijna onbegrijpelijk is. Wie kent bijvoorbeeld nog Greg Oden, de eerste keuze in 2007? Hij speelt zelfs geen basketbal meer. Zo zijn er nog heel wat. De Los Angeles Clippers blonken in het verleden uit in slechte keuzes: historisch is hun keuze voor Michael Olowokandi in 1998. Na hem werden nog Paul Pierce, Dirk Nowitzki en Vince Carter gekozen ...

Bekende spelers als Kobe Bryant waren niet altijd hoge keuzes. De piepjonge Bryant was de dertiende pick in 1996, gekozen door de Milwaukee Bucks maar meteen naar Los Angeles gestuurd. Zelfs de beste basketter aller tijden, wie anders dan Michael Jordan, was niet de eerste keuze. Hij ging pas als derde van het bord, na Hakeem Olajuwon en Sam Bowie. Een goede keuze kan de toekomst van de club veranderen. Toen de San Antonio Spurs in '97 Tim Duncan kozen, waren ze op weg naar vijf kampioenschappen.

Een hele reeks opvallende namen werden zelfs pas in de tweede ronde gekozen. Van de oud-spelers is de opvallendste Dennis Rodman, die de derde keuze van de tweede ronde was in 1986. Hij zou later de beste rebounder van de NBA worden. Van de spelers in 2016 zijn onder andere Manu Giniboli (1999, 27ste), Marc Gasol (200, 18e), DeAndre Jordan (2008, 5e) en Draymond Green (2012, 5e) selecties uit de tweede ronde. De teams moeten zich zeer goed voorbereiden, wie weet vinden ze een gigantisch goede speler op een onverwachte plaats ...

Lees verder

• Amerikaans basket (NBA) volgen in Nederland en Vlaanderen
• De strijd om de titel: hoe werken de play-offs in de NBA?
• Bekroningen en awards voor basketspelers in de NBA