Grandslam tennis: succesvolste finalisten vrouwen enkelspel

Jaarlijks worden in de tennissport tussen januari en september vier grandslamtoernooien gespeeld: de Australian Open, Roland Garros, Wimbledon en de US Open. Een ‘oneigenlijke grandslam’, ook wel career slam genoemd, behaalt een tennisser als hij of zij gedurende meerdere jaren deze vier toernooien wint. In het behalen van deze titel zijn sinds 1968 zeven tennisspeelsters geslaagd terwijl twee van hen dat in één kalenderjaar weten te bereiken. In de open era hebben meer dan tachtig tennisspeelsters van een grandslamtoernooi een finale behaald wat heeft geresulteerd in meer dan vijftig verschillende winnaressen. Welke speelsters hebben in het vrouwen enkelspel de meeste keren in de finale van een grandslamtoernooi gestaan?

Vier grandslamtoernooien in de tennissport

Elk jaar worden bij tennis vier grandslamtoernooien gespeeld:

• de Australian Open (de Australische Open Kampioenschappen in Melbourne, eind januari);
• Roland Garros (de Franse Open Kampioenschappen in Parijs, eind mei/begin juni);
• Wimbledon (de Britse Open Kampioenschappen in London, eind juni/begin juli);
• de US Open (de Amerikaanse Open Kampioenschappen in New York, eind augustus/begin september).

Succesvolste finalisten grandslam tennis vrouwen enkelspel

De term ‘grandslam’ betekent in de tenniswereld het veroveren van de vier grandslamtoernooien in één kalenderjaar. Slechts twee tennisspeelsters hebben dit in de open era voor elkaar gekregen: de Australische Margaret Court in 1970 en de Duitse Steffi Graf in 1988. Zes speelsters komen tot drie overwinningen in één kalenderjaar: Billie Jean King (1972), Martina Navrátilová (1983 en 1984), Monica Seles (1991 en 1992), Martina Hingis (1997), Serena Williams (2002 en 2015) en ook hier Steffi Graf (1989, 1993, 1995 en 1996). De vier grandslamtoernooien worden georganiseerd onder toezicht van de ITF, de Internationale Tennisfederatie.

Open era in grandslam tennis

De opsomming van de succesvolste finalisten van het vrouwen enkelspel is gebaseerd op de behaalde finaleplaatsen vanaf 1968 tot en met 2020, de periode die in de professionele tennissport wordt aangeduid als ‘open era’. De ITF paste tot 1968 een nauwgezette scheiding toe tussen de amateurtennisspeelsters en de professionele tennisspeelsters die in verschillende competities speelden. Commerciële motieven hebben een eind gemaakt aan deze scheiding.

Tot en met 2020 hebben in de open era meer dan tachtig verschillende tennisspeelsters in een grandslamfinale gestaan. Voor dertig van de speelsters was dat een eenmalige prestatie (waaronder de Nederlandse Betty Stöve) die voor zes van hen een overwinning opleverde. Wie zijn de tennisspeelsters die vanaf de introductie van de open era in het vrouwen enkelspel ten minste dertien keer in een finale van een grandslamtoernooi hebben gespeeld?

Chris Evert

Tussen 1973 en 1988 staat de Amerikaanse tennisspeelster Chris Evert (1954) niet minder dan 34 maal in de finale van een grandslamtoernooi. Ze wint alle toernooien minstens twee keer. Haar zeven overwinningen op Roland Garros gelden anno 2016 nog steeds als een recordaantal. Bij 54 optredens op de vier grandslams behaalt ze minstens de halve finales, slechts tweemaal strandt ze in de derde ronde. Haar bijnaam is Ice Maiden.

Martina Navrátilová

Martina Navrátilová (1956) is een tennisspeelster van Tsjechoslowaakse komaf die in 1975 het communistische Oostblok ontvlucht en in 1981 de Amerikaans nationaliteit ontvangt. In haar tennisloopbaan is ze met tussenpozen 331 weken de nummer één van de wereld en de speelster met de grootste tijdspanne tussen eerste (1975) en laatste (1994) optreden in een grandslamfinale. Een comeback op 47-jarige leeftijd in 2004 reikt niet verder dan de eerste ronde op Roland Garros en de tweede ronde op Wimbledon. In het dubbelspel bereikt ze in 2006 op Wimbledon en de US Open nog tweemaal de kwartfinale.

Steffi Graf

Na de Amerikaanse Maureen Connolly in 1953 (voor het open era-tijdperk) en de Australische Margaret Court in 1970 is Steffi Graf in 1988 de derde vrouw in de tennisgeschiedenis die een complete grandslam wint (alle vier titels in één kalenderjaar). Tussen 1987 en 1990 staat Graf dertien maal onafgebroken in de finales van alle grandslamtoernooien. Haar topjaar is 1988 waarin ze naast de genoemde complete grandslam tevens de titel in het dubbelspel met de Argentijnse Gabriela Sabatini op Wimbledon behaalt en de gouden medaille op de Olympische Zomerspelen in Seoul. Die laatste prestatie wordt ook wel aangeduid als ‘golden slam’.

Serena Williams en Venus Williams

De Amerikaanse Serena Williams (1981) is de succesvolste tennisspeelster van haar generatie ondanks dat ze in haar loopbaan met veel blessures te maken heeft gehad. Een voor haar minder succesvol jaar is 2006, maar in alle andere jaren tussen 2001 en 2018 bereikt ze minstens de finale in een grandslam. Tegenover haar vijftien maanden oudere zus Venus Williams staat ze negenmaal in een finale die zevenmaal in Serena’s voordeel wordt beslist. Ook Venus kampt met de nodige blessures. Beide zussen bereiken in 2002 de posities 1 en 2 op de WTA-ranglijst.

Op de Australian Open 2017 staan de zussen wederom tegenover elkaar. Voor verliezend finaliste Venus is het dan alweer acht jaar geleden dat zij voor het laatst de finale van een grandslam heeft bereikt. Een half jaar later staat ze wederom in de finale; op Wimbledon verliest ze in twee sets van de Spaanse Garbiñe Muguruza.

Evonne Goolagong-Cawley

De Australische Evonne Goolagong (1951) komt uit een aboriginalgezin van acht kinderen. Van 1967 tot en met 1983 is ze actief op de vier grandslams met achtereenvolgende titels op haar Australian Open van 1974 tot 1977. Na haar huwelijk in 1975 met de Britse tennisser Roger Cawley staat ze op de baan als Evonne Goolagong-Cawley. In 2007 wordt duidelijk dat als gevolg van een rekenfout in 1976 Chris Evert twee weken onterecht de WTA-ranglijst had aangevoerd in plaats van Goolagong.

Margaret Court

De Australische Margaret Court (1942) beleeft haar topjaren in de jaren zestig van de vorige eeuw. In 1970 is zij de tweede vrouw in de tennisgeschiedenis die alle grandslamtoernooien in één kalenderjaar wint. In de jaren voorafgaand aan de open era is zij al zeer succesvol; van 1960 tot en met 1966 wint ze alle titels in het vrouwen enkelspel op de Australian Open en heeft ze al een career slam bereikt. Courts bijnaam was The Arm.

Billie Jean King

Billie Jean King (1943) maakt in de grandslams haar entree in de US Open in 1959. Ze komt niet verder dan de eerste ronde en moet nog tot 1966 wachten voordat ze haar eerste grandslam, Wimbledon, wint. Als ze in 1972 Roland Garros wint heeft ze alle grandslams op haar naam weten te schrijven. In 1987 wordt ze vanwege haar verdiensten opgenomen in de International Tennis Hall of Fame, het Amerikaanse tennismuseum in de staat Rhode Island.

Monica Seles

De in 1973 in voormalig Joegoslavië geboren tennisspeelster Monica Seles heeft al acht grandslamtitels op haar naam staan als zij in april 1993 tijdens een tennistoernooi in Hamburg het slachtoffer wordt van een steekpartij. Ze wordt met een mes in de schouder gestoken door een fan van Steffi Graf die het niet kan verdragen dat Seles nog steeds de wereldranglijst aanvoert. Twee jaar na het incident maakt Seles haar rentree en in 1996 behaalt ze op de Australian Open haar negende en laatste titel.

De 25 tennisspeelsters die op de vier grandslamtoernooien minimaal vier finaleplaatsen hebben bereikt (tussen haakjes het aantal overwinningen); stand 20 februari 2021

Opvallende feiten en weetjes

Betty Stöve

De Nederlandse tennisspeelster Betty Stöve is de enige Nederlandse die in het vrouwen enkelspel in de finale van een grandslam heeft gestaan. In 1977 staat ze op 32-jarige leeftijd tegenover de Britse Virginia Wade. Stöve verliest in drie sets (4-6, 6-3 en 6-1) van Wade. De Britse schrijft met grote tussenpozen de derde grandslamtitel op haar naam na de Australian Open (1968) en de US Open (1972). Stöve behaalt naast deze finaleplaats in het enkelspel tussen 1972 en 1980 zes grandslamtitels en acht maal een tweede plek in het dubbelspel met Billie Jean King, Françoise Dürr, Martina Navrátilová, Wendy Turnball en Pam Shriver.

Angelique Kerber

De Duitse tennisspeelster Angelique Kerber (1988) wordt prof in 2003 maar maakt met name in 2016 een ware opmars door. Tussen 2007 en 2015 komt ze op de grandslamtoernooien slechts tweemaal tot een halve finale, maar in 2016 wint ze zowel de Australian Open als de US Open en bereikt ze de finale op Wimbledon. Eind 2016 voert Kerber als zevende Duitse speelster in de tennisgeschiedenis de WTA-ranglijst aan, het overzicht dat wekelijks wordt samengesteld op basis van de resultaten die worden behaald op de gespeelde WTA- en ITF-toernooien. Twee jaar later, in 2018, wint Kerber ook Wimbledon. Zij is daarmee na Steffi Graf de eerste Duitse tennisspeelster die dit toernooi op haar naam weet te schrijven.

Italiaanse finale

De finalisten in de US Open in 2015 zijn twee debutanten, beiden met de Italiaanse nationaliteit. Flavia Pennetta (1982) en Roberta Vinci (1983) doen al vanaf het begin van deze eeuw mee aan de US Open maar stranden meestal in de eerste rondes. Beiden bereiken tegelijkertijd voor het eerst in hun tenniscarrières een finale op een grandslam; de US Open in 2015 wordt door Penetta in drie sets gewonnen.

Jennifer Capriati

De beste prestaties van de Amerikaanse Jennifer Capriati (1976) op de grandslamtoernooien tussen 1990 en 2000 zijn vier halve finales. Na ruim tien jaar, in 2001 en 2002, volgt de grote ommekeer als ze twee achtereenvolgende jaren de Australian Open en eenmaal op Roland Garros wint.

Twee Belgische finales

In de geschiedenis van de grandslamtoernooien is tweemaal sprake van een Belgische finale. Op de US Open staan in 2003 Kim Clijsters (1983) en Justine Henin (1982) tegenover elkaar. Enkele maanden later, begin 2004, zijn beide dames op de Australian Open wederom elkaars opponent. De finales worden allebei gewonnen door Justine Henin die door haar huwelijk ook als Justine Henin-Hardenne op de tennisbanen heeft gestaan. Kim Clijsters moet nog een jaar wachten voordat zij de eerste van vier titels, waaronder driemaal de US Open, op haar naam weet te schrijven.

Marion Bartoli

De Française Marion Bartoli (1984), bekend van de dubbelhandige forehand, bereikt in 2007 voor het eerst sinds haar debuut zeven jaar daarvoor op een grandslamtoernooi een finaleplaats. Op Wimbledon is Venus Williams in twee sets te sterk voor haar. Als ze de daaropvolgende jaren hooguit tot een halve finale op Roland Garros weet te komen wordt gedacht dat haar Wimbledonfinale van 2007 haar beste prestatie is geweest. Zes jaar later, in 2013, bereikt ze opnieuw de finale op Wimbledon; ditmaal is Bartoli de sterkste en verliest de Duitse Sabine Lisicki in twee sets.

Amélie Mauresmo

Voor een andere Française, Amélie Mauresmo (1979), geldt min of meer hetzelfde als voor Bartoli. Mauresmo verliest in 1999 in twee sets de finale op de Australian Open van de Zwitserse Martina Hingis. Tussen 2000 en 2005 zijn haar beste prestaties vier halve finales (waarvan drie op Wimbledon), maar in 2006 wint ze de titel op zowel de Australian Open als op Wimbledon. Hierna komt ze op de grandslams niet verder meer dan de vierde ronde.

Navrátilová versus Evert

In de finales op Wimbledon staan Martina Navrátilová en Chris Evert vijfmaal tegenover elkaar. Al deze finales (in 1978, 1979, 1982, 1984 en 1985) worden door Navrátilová gewonnen. Toch weet Chris Evert Wimbledon driemaal te winnen, maar dan zijn haar tegenspeelsters Olga Morozova, Evonne Cawley en Hana Mandliková.

Twee zussen in de finale

De zussen Serena en Venus Williams hebben tussen 2001 en 2009 achtmaal tegenover elkaar gestaan in een grandslamfinale: viermaal op Wimbledon, tweemaal op de US Open, eenmaal op Roland Garros en eenmaal op de Australian Open. Serena, de jongste van de twee, is zesmaal de sterkste.

Veel finalisten van Tsjechische komaf

Opvallend veel succesvolle tennisspeelsters hebben de Tsjechische nationaliteit. Martina Navrátilová heeft sinds 1981 de Amerikaanse nationaliteit maar heeft sinds haar geboorte in 1956 tevens de Tsjechoslowaakse en sinds 2008 eveneens de Tsjechische nationaliteit. Andere speelsters met de Tsjechische of Tsjechoslowaakse nationaliteit zijn:

• Helena Suková (vier finaleplaatsen tussen 1984 en 1993);
• Jana Novotná (vier finaleplaatsen waaronder de titel op Wimbledon in 1998);
• Petra Kvitová (twee titels op Wimbledon in 2011 en 2014);
• Karolina Pliskova (finalist op de US Open in 2016; zus van tennisspeelster Krystina Pliskova);
• Lucie Safarova (finalist op Roland Garros in 2015);
• Renata Tomanova (finalist op zowel de Australian Open als op Roland Garros in 1976);
• Markéta Vondroušová (finalist op Roland Garros in 2019);
• Hana Mandliková (winnares van vier grandslamtitels en vier finaleplaatsen; heeft sinds 1988 tevens de Australische nationaliteit).

Andere nationaliteiten naast de Amerikaanse (17) en de Australische (10) die meermalen onder de grandslamfinalisten voorkomen zijn onder meer:

• de (West-)Duitse (Helga Niessen, Sylvia Hanika, Steffi Graf, Anke Huber, Angelique Kerber en Sabine Lisicki);
• de Spaanse (Arantxa Sánchez Vicario, Conchita Martinez en Garbine Muguruza);
• de Roemeense (Virginia Ruzici, Florentsa Mihai en Simona Halep);
• de Britse (Ann Jones, Sue Barker en Virgina Wade); en vooral
• de Russische (Olga Morozova, Maria Sjarapova, Svetlana Koeznetsova, Dinara Safina, Jelena Dementsjeva, Vera Zvonarjova en Anastasia Myskina; Natasja Zvereva en Viktoryja Azarenka hebben de Wit-Russische nationaliteit).

Lees verder

• Grandslam tennis: succesvolste finalisten mannen enkelspel