Ajax 1984-1985: Zesde landstitel in negen jaar

Ondanks het feit dat Ajax-trainer Aad de Mos voortijdig op non-actief werd gesteld werden de Amsterdammers toch kampioen. De ploeg deed in haar spel niet denken aan het 'totaalvoetbal' van begin jaren zeventig maar het was toch al weer de zesde landstitel in negen jaar tijd. Cijfermatig gezien deed Ajax het dus voortreffelijk.

Ajax begint uitstekend

Ajax won op de openingsdag van Sparta in Rotterdam. Vorig seizoen werd het 5-2 voor de thuisclub, nu wonnen de gasten door o.a. twee doelpunten van Gerald Vanenburg met dezelfde cijfers. De van FC Utrecht overgekomen nieuweling Rob de Wit had de eer om in de 17e minuut het eerste Ajax-doelpunt (0-1) van het nieuwe seizoen te scoren. Na een 1-1 ruststand was het binnen negen minuten gebeurd met de Spartanen (46e 1-2, 50e 1-3 en 55e 1-4). Drie dagen later scoorde Ajax wederom vijf doelpunten tegen het kansloze MVV (5-1). Vooraf was er een feestje in De Meer omdat beide staantribunes achter de doelen waren overkapt. Op 16 september behaalde Ajax met slecht voetbal toch een benauwde 1-2 zege tegen AZ ’67 in Alkmaar. De thuiswedstrijd tegen Fortuna Sittard had een feestelijk aangelegenheid moeten worden want het was het 1000e competitieduel van de Amsterdammers sinds de invoering van het betaalde voetbal in 1954. Maar na 17 minuten spelen, met een 0-0 tussenstand, werd de wedstrijd wegens hevige onweer- en regenbuien gestaakt en niet meer uitgespeeld doordat het veld tevens in een moeras was veranderd.

Na de 14-0 zege (!) op het Luxemburgse Red Boys Differdange in de eerste ronde van de UEFA-Cup werd het Ajax-publiek vier dagen later wederom getrakteerd op een doelpuntenfestijn. Nu werd Go Ahead Eagles met 7-2 verslagen al hadden de gasten via Michel Boerebach na zes minuten verrassend een 0-2 voorsprong genomen. Via o.a. Ronald Spelbos (2x) en uitblinker Gerald Vanenburg (2x) herstelde Ajax zich en won het voor de zesde achtereenvolgende maal. Ook tegen FC Haarlem zat Ajax na 85 minuten spelen op rozen (4-1) maar werd het in de laatste vijf minuten toch nog benauwd want de Haarlemmers kwamen terug tot 4-3.

Eerste puntverlies

Het eerste puntverlies leden de roodwitten op 28 oktober in Groningen in een spectaculaire wedstrijd waarin invaller Marco van Basten na rust tweemaal scoorde (2-2). Na een magere 1-0 zege op een laf spelend Fortuna Sittard was Ajax na dit inhaalduel koploper geworden in de Eredivisie. Frank Rijkaard scoorde pas in de 87e minuut, na een scrimmage voor het doel, de winnende treffer voor de Amsterdammers. In een teleurstellende wedstrijd tegen het laaggeplaatste PEC Zwolle (1-1) kon Ajax geen revanche nemen voor de uitschakeling na strafschoppen in het UEFA-Cup toernooi door Bohemians Praag. Trainer Aad de Mos verweet de instelling van sommige spelers in zijn selectie (‘het zijn geen echte kerels’).

Ajax winterkampioen

Maar echte kerels of niet, Ajax won de klassieker op 25 november wel met 1-3 in Rotterdam van Feyenoord, dat daarmee op zes punten achterstand werd gezet. Ajax won deze matige topper voor zo’n 60.000 toeschouwers op karakter, opvallend was tevens het veelvuldig fluiten van arbiter Egbert Mulder voor kleine overtredingen. Het was voor het eerst sinds dertien jaar (!) dat Ajax weer eens met twee punten kon vertrekken uit De Kuip. Het vijftigjarig bestaan van De Meer werd gevierd met een zevenklapper tegen Roda JC (7-0) met o.a. twee doelpunten van Dick Schoenaker en uitblinker Marco van Basten. De topper op papier tegen FC Volendam (nummer vier op de ranglijst) werd voor 16.000 toeschouwers in het vissersdorp met 1-3 gewonnen. Na twee presentjes van arbiter Gerard Geurds (twee makkelijk gegeven strafschoppen) besliste Ajax het duel in de laatste 15 minuten.

De Amsterdammers vierden uitbundig dat men winterkampioen was geworden maar een week later kwam de eerste nederlaag van het seizoen. Zowel Ajax als PSV waren beide nog ongeslagen op 16 december in de uitverkochte Meer (29.000 toeschouwers). Een scherper PSV counterde naar hartenlust de Ajacieden weg en won verdiend met 1-4. De laatste PSV-zege in Amsterdam was op 4 december 1977 geweest en ook toen wonnen de Eindhovenaren met 1-4. De stand bij de winterstop was als volgt:

Tussenstand aan kop

Amsterdammers gaan realistischer spelen

Ajax wilde na de winterstop anders gaan voetballen, minder speels en meer met een twee-spitsensysteem (realistisch voetbal). Om de verdediging te versterken werd de 33-jarige Walter Meeuws aangetrokken die overkwam van Standard Luik. De Belg miste wedstrijdritme door een schorsing van tien maanden wegens een omkoopschandaal maar had ruim de tijd om te wennen aan het nieuwe systeem want pas op 3 februari speelde Ajax weer voor de competitie. Tegen MVV werd een regelmatige 1-3 zege behaald en ook tegen Sparta (4-0) en Excelsior (0-1) werd gewonnen.

Op het duel FC Den Bosch-Ajax leek een vloek te rusten want al eerder in het seizoen was de wedstrijd driemaal afgelast maar op 5 maart werd deze dan eindelijk wel gespeeld. In een ware veldslag (veel overtredingen) voor rust waren er al vier spelers beboet met geel en moesten Ton Pattinama (FC Den Bosch) en Dick Schoenaker met rood van het veld van arbiter Van Ettekoven. Het werd uiteindelijk een 1-1 gelijkspel. Op 31 maart werd ook de wedstrijd Ajax-FC Den Bosch wegens overvloedige regenval weer eens afgelast… Het Paasweekeinde leverde Ajax op zaterdagavond een moeizame 2-1 zege op tegen het onderaanstaande PEC Zwolle maar tevens een geldboete voor iedere speler van 250 gulden. Het Ajax-bestuur wilde op deze manier blijk geven van de onvrede over deze wanprestatie. Twee dagen later was er een zeer gemotiveerd Ajax te zien in Enschede tegen FC Twente, dat vlak voor tijd alsnog een puntje van de roodwitten kon afsnoepen (1-1).

Trainer Aad de Mos op non-actief gezet

De inhaalwedstrijd tegen FC Den Bosch leverde Ajax weer geen zege op (2-2) en vier dagen later werd er zelfs verloren in De Meer van FC Groningen met 1-3. Het was voor de Groningers de eerste uitzege in Amsterdam sinds het seizoen 1966-1967 toen men met 0-1 won. Trainer Aad de Mos werd na afloop van het duel flink bekritiseerd over de prestaties en de speelwijze. De geruchtenstroom over een nieuwe trainer was intussen begonnen in Amsterdam en de wedstrijd tegen FC Utrecht kon weleens beslissend worden voor trainer Aad de Mos. Maar diezelfde De Mos blufte met de opstelling in Utrecht en gokte goed. Zonder topscorer Marco van Basten en John van ’t Schip in de basisopstelling en met een andere tactiek won Ajax met hangen en wurgen met 0-1 door een doelpunt van Frank Rijkaard in de 63e minuut. De uitblinkende doelman Hans Galjé behoedde Ajax verder voor een tegentreffer. Hoe hoog de nood en het belang van deze wedstrijd was bewees het Ajax-bestuur na afloop door in de kleedkamer een dubbele winstpremie uit te keren aan de spelers.

Maar voor trainer Aad de Mos was deze overwinning uitstel van executie want op 6 mei werd hij alsnog op non-actief gezet door het bestuur na de 1-0 nederlaag tegen FC Haarlem. Jeugdtrainer Tonny Bruins Slot en assistent-trainer Spitz Kohn zouden de honneurs waarnemen in de resterende vijf wedstrijden. Het duo kon meteen aan de slag in de inhaalwedstrijd tegen FC Twente op dinsdagavond 7 mei maar ook nu kon Ajax niet winnen. Door een laat doelpunt van Ronald Koeman in de 84e minuut kon Ajax een punt in De Meer houden in een doelpuntrijk duel (4-4). De stand met nog vier wedstrijden te gaan was nu:

Tussenstand aan kop

Invasie van supporters op de velden

Op 19 mei was het de laatste mogelijkheid voor Feyenoord om dichterbij Ajax en de landstitel te komen in de Klassieker in het Olympisch Stadion voor 40.000 toeschouwers. En even leek het er op dat de Rotterdammers daarin zouden slagen want Henk Duut scoorde in de 56e minuut de 1-2. Maar de Feyenoord-droom spatte daarna uiteen. Via uitblinker Frank Rijkaard (61e minuut), Dick Schoenaker (68e minuut) en Marco van Basten (81e minuut) won Ajax verdiend met 4-2 en stond op de drempel van het kampioenschap daar PSV met 1-1 gelijk speelde tegen MVV.

Het Pinksterweekeinde stond bij Ajax in het teken van het kampioenschap en wanordelijkheden op de velden. Op zaterdagavond 25 mei werd Ajax via een 2-3 winst op Roda JC in Kerkrade voor de 22e keer kampioen van Nederland maar het duel duurde 17 minuten langer dan normaal. Vijf minuten voor tijd bestormden Ajax-supporters massaal het veld om de titel al vast te vieren. Ook op Pinkstermaandag tegen FC Volendam (5-2 winst) werd het veld in De Meer in de 82e minuut bestormd door ‘enthousiaste supporters’ en moest het duel definitief gestaakt worden. De 5-2 stand werd wel als eindstand genoteerd. Opvallend bij deze wedstrijd waren verder de vier doelpunten van Marco van Basten en het feit dat er maar 10.500 toeschouwers aanwezig waren bij deze feestelijke wedstrijd.

Ajax kon niet winnen van PSV

Het verplichte nummer tegen PSV werd door Ajax op de laatste speeldag met ruime cijfers verloren (4-0). De Ajacieden vertoonden geen spirit meer en zodoende kon PSV het seizoen als nummer twee afsluiten. Opvallend was dat PSV in dit seizoen geen enkele wedstrijd had verloren van de Amsterdammers. In de competitie had het tweemaal gewonnen (1-4 en 4-0) en ook in de derde ronde van de KNVB-beker was het 1-1 en 2-0 voor de Eindhovenaren geworden. Maar ondanks het feit dat er al lang niet meer gesproken kon worden over het ‘gouden Ajax’ van begin jaren zeventig was dit toch het zesde kampioenschap voor Ajax in negen jaar tijd!

Uitslagen

Eindstand

Topscorers

Selectie