Ajax 1972-1973: De beste van Nederland, Europa en de wereld
Ajax begon dit seizoen met het winnen van de wereldbeker ten koste van het Argentijnse Independiente (1-1, 3-0). In de wintermaanden werd er voor het eerst om de Europese Supercup gestreden tussen de winnaars van de Europa Cup 1 (Ajax) en 2 (Glasgow Rangers). De Amsterdammers versloegen de Schotten tweemaal (1-3, 3-2) en wonnen deze beker dus als eerste club. In mei werd Ajax voor de zestiende keer in haar historie kampioen van Nederland. Maar er was nog meer succes. Ook de Europa Cup 1 werd voor de derde achtereenvolgende maal gewonnen middels een 1-0 overwinning op het Italiaanse Juventus door een doelpunt van Johnny Rep. De enige prijs die de roodwitten in dit seizoen niet wisten de winnen was de KNVB-beker. NAC schakelde Ajax in de eerste ronde uit via strafschoppen.
Feyenoord stopt Ajax
Landskampioen, KNVB-beker- en Europa Cup 1-winnaar Ajax was, ondanks de kritiek van de buitenwacht op het vertoonde spel, goed aan het nieuwe seizoen begonnen. In de wedstrijd tegen Go Ahead Eagles (6-0 winst) had Johan Cruijff viermaal achter elkaar gescoord en in de uitwedstrijd tegen PSV (0-3 winst) was Piet Keizer de grote man door alle doelpunten te produceren. Het enige tegendoelpunt dat doelman Heinz Stuy na vijf duels te verwerken had gekregen was op naam gekomen van … Johan Cruijff! Deze laatste scoorde in de stadsderby tegen FC Amsterdam in eigen doel. Tussen al deze wedstrijden door hadden de Amsterdammers ook nog gespeeld om de wereldbeker in Buenos Aires in Argentinië tegen Independiente (1-1).
Voor de topper op 17 september tegen Feyenoord had Ajax uit vijf duels tien punten behaald, het zelfde aantal als de Rotterdammers. In De Kuip revancheerde Feyenoord zich voor het debacle van vorig seizoen toen men een ontluisterend 1-5 thuisnederlaag had geleden. Ditmaal won Feyenoord op een zeer nattig veld verdiend met 2-0 van Ajax, dat duidelijk naweeën had van de reis naar Argentinië. Grote man voor 65.000 toeschouwers was Feyenoord-nieuweling Theo de Jong. De van NEC overgekomen speler scoorde beide doelpunten. Twee weken later verloor een mat spelend Ajax wederom met 2-0, nu van NAC.
Doelpuntenregen in De Meer
Wel succesvol waren de Amsterdammers op het internationale vlak: de wereldbeker werd ten koste van Independiente veroverd (3-0) en de ploeg werd voor de derde maal in vier jaar tijd uitgeroepen tot het beste team van Europa. Maar om een kleine crises in de kiem te smoren moest er ook nationaal gepresteerd worden en dat deden de roodwitten met een opvallende serie. Drie lastige uitwedstrijden tegen FC Utrecht, FC Twente en FC Den Haag werden allen met 0-1 gewonnen, terwijl drie thuiswedstrijden liefst 26 Ajax-doelpunten opleverden. Telstar werd met 9-2 verslagen met o.a. drie treffers van Jan Mulder en Gerrie Mühren waarbij de laatste speler twee strafschoppen benutte. Gerrie Mühren scoorde eveneens drie doelpunten in de met 9-0 gewonnen wedstrijd tegen FC Den Bosch. En tenslotte werd op 25 november wederom uitgehaald tegen Excelsior met 8-0 met o.a. een driepunter van Johan Cruijff.
Twee minder succesvolle weken zouden daarna volgen. Tegen Sparta ging Ajax met 3-1 onderuit in een soms tumultueuze wedstrijd en voor de KNVB-beker werd de bekerhouder uitgeschakeld na strafschoppen door NAC (2-2). De Amsterdammers sloten het jaar op 17 december af met een 4-0 overwinning op MVV dat alle hoeken van het veld had gezien. Ajax had al haar acht thuiswedstrijden gewonnen, maar opvallend was het doelsaldo: 46-2, de thuisclub scoorde dus bijna zes doelpunten in elke wedstrijd!
Tussenstand aan kop
Club | Duels | Winst | Gelijk | Verlies | Punten | Doelsaldo |
Feyenoord | 16 | 13 | 2 | 1 | 28 | 39-9 |
Ajax | 16 | 13 | 0 | 3 | 26 | 55-10 |
Sparta | 16 | 10 | 3 | 3 | 23 | 40-14 |
FC Twente | 16 | 10 | 2 | 4 | 22 | 20-11 |
MVV | 16 | 8 | 3 | 5 | 19 | 27-17 |
Een goed begin van het nieuwe jaar
In de winterpauze werd bekend dat trainer Stefan Kovacs aan het einde van dit seizoen, na twee jaar in het buitenland te zijn geweest, moest terugkeren van de Roemeense autoriteiten om in eigen land technisch directeur te worden. Ajax handelde snel en George Knobel van MVV werd als opvolger benoemd. De maand januari verliep uiterst goed voor de Ajacieden die van AZ ’67 (0-5), Haarlem (0-4) en FC Amsterdam (2-1) wonnen, maar ook de eerste editie van de Europese Supercup werd een prooi voor Ajax. Het Schotse Glasgow Rangers, dat de Europa Cup-2 had gewonnen, werd met 1-3 en 3-2 verslagen.
Drama voor Feyenoord-doelman
Op 3 maart stonden de koplopers Ajax en Feyenoord tegenover elkaar in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Beide ploegen hadden 38 punten veroverd maar Feyenoord had wel een wedstrijd minder gespeeld. Voor Feyenoord-doelman Ger Reitsma werd het duel een persoonlijk drama. De invaller voor Eddie Treytel, die enkele weken eerder geblesseerd was geraakt aan zijn kaak, kreeg al na één minuut een schot van Johnny Rep te verwerken. Gelukkig voor de Rotterdammers stond Ger Reitsma op de goede plek om het schot te pakken maar ineens viel hij met de bal in zijn handen achter de doellijn! 1-0 voor Ajax. Nauwelijks tien minuten later kopte Johnny Rep uit een vrije schop van Gerrie Mühren richting Ger Reitsma en deze liet de bal door zijn handen glippen … 2-0! In de tweede helft speelde Ajax op halve kracht aangezien vier dagen later de belangrijke kwartfinalewedstrijd om de Europa Cup-1 wachtte tegen Bayern München. Invaller Lex Schoenmaker redde de Rotterdamse eer door vijf minuten voor tijd nog tegen te scoren (2-1).
Een gehavend Ajax, zonder Johan Cruijff, Johan Neeskens, Horst Blankenburg en Gerrie Mühren maar met debutant Berend Kist in de gelederen, kwam op 25 maart goed weg in IJmuiden. Op een bomvol sportpark Schoonenberg was het ‘good-old’ Sjaak Swart die Ajax vijf minuten voor tijd tegen Telstar naar een benauwde 0-1 zege schoot. Een week later tijdens Ajax-FC Utrecht (3-1) viel er wederom een debutant bij de Amsterdammers te noteren. Bram Braam verving Arie Haan in de rust en speelde een uitstekende tweede helft. Na de 1-0 winst op subtopper FC Twente, met een doelpunt van Arie Haan, was de stand als volgt:
Tussenstand aan kop
Club | Duels | Winst | Gelijk | Verlies | Punten | Doelsaldo |
Ajax | 28 | 25 | 0 | 3 | 50 | 87-14 |
Feyenoord | 27 | 21 | 3 | 3 | 45 | 70-22 |
Sparta | 28 | 17 | 5 | 6 | 39 | 72-30 |
FC Twente | 27 | 16 | 5 | 6 | 37 | 39-20 |
FC Den Haag | 28 | 14 | 8 | 6 | 36 | 40-26 |
De lucht klaart weer op
Heinz Schilcher zorgde met twee doelpunten op 15 april tegen FC Den Bosch dat de roodwitten toch met de volle winst konden vertrekken uit Stadion De Vliert (1-2). Door interne strubbelingen was de spanning ondertussen hoog opgelopen binnen de selectie van Ajax. Via diverse gesprekken moest de lucht weer geklaard worden. Dit lukte want FC Den Haag werd met 5-0 verslagen en ten koste van Real Madrid bereikten de Ajacieden voor de derde achtereenvolgende maal de Europa Cup 1-finale door met 2-1 en 0-1 te winnen. Na de 0-1 winst door een doelpunt van Gerrie Mühren in Madrid voor meer dan 100.000 toeschouwers moest Ajax zichzelf vier dagen later weer opladen voor de wedstrijd tegen Excelsior op Woudenstein voor zo’n 10.000 toeschouwers. De Rotterdammers verdedigden zich dapper op het zeer slechte veld maar moesten een kwartier voor tijd toch buigen voor Johan Cruijff (0-1).
Officieus kampioen
Met nog drie wedstrijden te spelen kwam het kampioenschap voor de roodwitten steeds dichterbij aangezien concurrent Feyenoord met 0-0 gelijkspeelde tegen Haarlem en nu vier verliespunten meer had dan Ajax. Ook het doelsaldo was in Amsterdams voordeel, Ajax +80, Feyenoord +52. Op 6 mei werd Ajax in een uitverkocht eigen stadion De Meer (29.000 toeschouwers) officieus kampioen van Nederland. Niet officieel want Feyenoord won met 7-2 van FC Amsterdam, maar desondanks werd er wel een kampioensfeest gevierd door de Amsterdammers. Sparta werd met 4-2 verslagen door o.a. twee doelpunten van Johnny Rep maar Piet Keizer was de grote uitblinker in dit duel, dat zonder Johan Cruijff werd gespeeld wegens een schorsing. Na afloop waren er bloemen, werd er een ereronde gelopen en de avond werd afgesloten met een groot feestdiner.
Maar ook een week later was de officiële titel nog steeds niet binnen. Feyenoord won met 2-4 van Go Ahead Eagles terwijl Ajax, na zeventien achtereenvolgende overwinningen, een nederlaag kreeg te verwerken. Tegen MVV was op 17 december de zegereeks met 4-0 begonnen en tegen diezelfde club werd het ook beëindigd. Uitgerekend de nieuwe Ajax-trainer voor volgend seizoen George Knobel kon met een 1-0 overwinning afscheid nemen van zijn eigen publiek in een uitverkochte Geusselt (25.000 toeschouwers). Na afloop waren er wederom kampioensbloemen voor Ajax, nu niet als overwinnaars maar als verliezers …
Eindelijk officiële bloemen
Op 19 mei kregen de Ajacieden voor de derde achtereenvolgende maal bloemen uitgereikt, maar nu waren ze dan eindelijk na afloop van de wedstrijd wel officieel. Ajax was voor de zestiende keer landskampioen geworden voor 26.000 toeschouwers door met 3-0 van AZ ’67 te winnen. Barry Hulshoff maakte een kwartier voor het einde het honderdste Ajax-doelpunt van het seizoen, daarna was het de beurt aan Sjaak Swart en Gerrie Mühren. Ook in dit seizoen verloren de Amsterdammers geen punten in eigen huis: zeventien winstpartijen met een doelsaldo van 73-8.
Het Ajax-spel mocht dan wat aan glans hebben verloren maar de successen waren nog steeds tastbaar. Naast het kampioenschap, de wereldbeker en Europese Supercup won Ajax op 30 mei ook nog eens voor de derde achtereenvolgende maal de Europa Cup 1 door Juventus met 1-0 te verslaan door een doelpunt van Johnny Rep.
Uitslagen
Datum | Wedstrijd | Uitslag | Ajax-doelpuntmakers |
13-08-1972 | Ajax – Haarlem | 3-0 | Haan (2x), G. Mühren |
20-08-1972 | FC Amsterdam – Ajax | 1-2 | Neeskens, G. Mühren |
26-08-1972 | Ajax – Go Ahead Eagles | 6-0 | Cruijff (4x), Swart (2x) |
02-09-1972 | PSV – Ajax | 0-3 | Keizer (3x) |
10-09-1972 | Ajax – NEC | 4-0 | A. Mühren, G. Mühren, Neeskens, Swart |
17-09-1972 | Feyenoord – Ajax | 2-0 | - |
24-09-1972 | Ajax – FC Groningen | 3-0 | A. Mühren, Haan, G. Mühren |
01-10-1972 | NAC – Ajax | 2-0 | - |
08-10-1972 | Ajax - Telstar | 9-2 | G. Mühren (3x), Mulder (3x), Krol, Cruijff, Haan |
15-10-1972 | FC Utrecht – Ajax | 0-1 | Cruijff |
21-10-1972 | FC Twente - Ajax | 0-1 | Cruijff |
05-11-1972 | Ajax – FC Den Bosch | 9-0 | G. Mühren (3x), Cruijff (2x), Keizer (2x), Krol, Swart |
12-11-1972 | FC Den Haag – Ajax | 0-1 | Swart |
25-11-1972 | Ajax – Excelsior | 8-0 | Cruijff (3x), Rep (2x), Haan, A. Mühren, Eigen doelpunt |
03-12-1972 | Sparta – Ajax | 3-1 | Keizer |
17-12-1972 | Ajax - MVV | 4-0 | A. Mühren (2x), Haan, Rep |
07-01-1973 | AZ ’67 – Ajax | 0-5 | Neeskens (2x), Rep (2x), A. Mühren |
14-01-1973 | Haarlem – Ajax | 0-4 | Keizer (2x), Neeskens, Rep |
20-01-1973 | Ajax – FC Amsterdam | 2-1 | Haan (2x) |
04-02-1973 | Go Ahead Eagles - Ajax | 0-1 | G. Mühren |
11-02-1973 | Ajax – PSV | 3-1 | Rep (2x), Cruijff |
25-02-1973 | NEC – Ajax | 0-4 | Cruijff (2x), Keizer, Krol |
03-03-1973 | Ajax – Feyenoord | 2-1 | Rep (2x) |
11-03-1973 | FC Groningen – Ajax | 0-2 | Neeskens, Rep |
17-03-1973 | Ajax – NAC | 4-0 | Swart (2x), Haan, Rep |
25-03-1973 | Telstar – Ajax | 0-1 | Swart |
01-04-1973 | Ajax – FC Utrecht | 3-1 | Hulshoff, Rep, Neeskens |
07-04-1973 | Ajax – FC Twente | 1-0 | Haan |
15-04-1973 | FC Den Bosch – Ajax | 1-2 | Schilcher (2x) |
21-04-1973 | Ajax – FC Den Haag | 5-0 | Rep (2x), Haan, Cruijff, Keizer |
29-04-1973 | Excelsior – Ajax | 0-1 | Cruijff |
06-05-1973 | Ajax – Sparta | 4-2 | Rep (2x), Keizer, Haan |
13-05-1973 | MVV – Ajax | 1-0 | - |
19-05-1973 | Ajax – AZ ‘67 | 3-0 | Hulshoff, Swart, G. Mühren |
Eindstand
Club | Duels | Winst | Gelijk | Verlies | Punten | Doelsaldo |
Ajax | 34 | 30 | 0 | 4 | 60 | 102-18 |
Feyenoord | 34 | 27 | 4 | 3 | 58 | 89-28 |
FC Twente | 34 | 22 | 6 | 6 | 50 | 53-22 |
Sparta | 34 | 21 | 5 | 8 | 47 | 85-37 |
FC Den Haag | 34 | 15 | 10 | 9 | 40 | 44-39 |
PSV | 34 | 15 | 8 | 11 | 38 | 46-35 |
MVV | 34 | 14 | 9 | 11 | 37 | 49-38 |
FC Utrecht | 34 | 12 | 8 | 14 | 32 | 42-55 |
NEC | 34 | 10 | 11 | 13 | 31 | 40-46 |
FC Amsterdam | 34 | 11 | 7 | 16 | 29 | 44-54 |
Haarlem | 34 | 10 | 9 | 15 | 29 | 43-55 |
Telstar | 34 | 12 | 4 | 18 | 28 | 39-51 |
FC Groningen | 34 | 7 | 13 | 14 | 27 | 37-61 |
Go Ahead Eagles | 34 | 8 | 9 | 17 | 25 | 31-52 |
AZ ‘67 | 34 | 8 | 9 | 17 | 25 | 32-58 |
NAC | 34 | 7 | 7 | 20 | 21 | 26-57 |
Excelsior | 34 | 5 | 8 | 21 | 18 | 24-70 |
FC Den Bosch | 34 | 5 | 7 | 22 | 17 | 23-73 |
Topscorers
Speler | Doelpunten |
Johnny Rep | 17 |
Johan Cruijff | 16 |
Arie Haan | 12 |
Piet Keizer | 12 |
Gerrie Mühren | 12 |
Sjaak Swart | 9 |
Johan Neeskens | 7 |
Arnold Mühren | 6 |
Ruud Krol | 3 |
Jan Mulder | 3 |
Barry Hulshoff | 2 |
Heinz Schilcher | 2 |
Selectie
Speler | Wedstrijden |
Ruud Krol | 34 |
Heinz Stuy | 34 |
Wim Suurbier | 33 |
Arie Haan | 32 |
Barry Hulshoff | 32 |
Johan Neeskens | 32 |
Piet Keizer | 31 |
Horst Blankenburg | 30 |
Gerrie Mühren | 30 |
Sjaak Swart | 26 |
Johan Cruijff | 26 |
Johnny Rep | 24 |
Arnold Mühren | 22 |
Heinz Schilcher | 15 |
Jan Mulder | 4 |
Gerrie Kleton | 2 |
Bram Braam | 1 |
Berend Kist | 1 |