Ajax 1971-1972: Amsterdammers winnen wederom de Europa Cup 1

Na de Europa Cup 1-winst in 1971 tegen Panathinaikos met 2-0 stond Ajax een jaar later weer in de finale. Zonder ook maar één nederlaag werden achtereenvolgens Dynamo Dresden, Olympique Marseille, Arsenal en Benfica opzij geschoven. In de finale, die uitgerekend plaatsvond in de Rotterdamse Kuip, werd het Italiaanse Inter Milan met 2-0 verslagen. Johan Cruijff werd de grote held door beide doelpunten te scoren. Ajax was wederom de beste club van Europa.

Professioneel naar de tweede ronde

In de eerste ronde van de Europa Cup 1 tegen Dynamo Dresden uit Oost-Duitsland werden de gasten in de eerste twintig minuten volledig overklast en mocht men blij zijn dat het maar 2-0 stond door doelpunten van Sjaak Swart en Piet Keizer. In de resterende tijd werden door Ajax teveel kansen gemist om helemaal gerust naar Dresden af te reizen. Maar het uitverkochte en druilerige Dynamo-stadion zag een professioneel spelend Ajax dat de thuisclub makkelijk op een doelpuntloze remise hield. Ajax-doelman Heinz Stuy was de grote uitblinker voor 32.000 toeschouwers.

Ajax laat zich niet van de wijs brengen

In de tweede ronde stuitte Ajax voor het eerst in haar Europa Cup-historie op een Franse club, namelijk Olympique Marseille dat het Poolse Gornik Zabrze had uitgeschakeld. Olympique Marseille had de hegemonie van Saint Etiënne, dat viermaal op rij kampioen was geworden, overgenomen. Tevens speelde schutter Josip Skoblar bij de ploeg uit Marseille. De Joegoslaaf was Europees topscorer geworden door in het afgelopen seizoen 44 doelpunten te maken. Er was een lichte euforie waar te nemen bij Olympique Marseille: ‘de volgende ronde graag een tegenstander uit een iets warmer land dan Nederland’. Het stadion in Marseille was op de wedstrijddag stijf uitverkocht met 50.000 man en wie geen ticket had kon bemachtigen kon plaatsnemen in een enorme sporthal. Opgezweept door een uitzinnige massa, die vuurpijlen, flessen en bierblikjes op het veld gooide, leken de Fransen even voor een stunt te gaan zorgen na een gelukkig doelpunt in de negende minuut. Maar Piet Keizer in de 37e minuut en Johan Cruijff in de 57e minuut lieten zien dat zelfs een matig spelend Ajax te sterk was voor de Franse kampioen. In het Olympisch Stadion won Ajax twee weken later na een 0-1 achterstand met duidelijke cijfers (4-1) en plaatste zich daarmee voor de kwartfinale.

Geen Ajax-Feyenoord!

Doordat kampioen Feyenoord ook de kwartfinale had bereikt was er een kans dat beide ploegen tegen elkaar zouden kunnen loten. Feyenoord lootte echter het Portugese Benfica en Ajax de Engelse kampioen Arsenal. Ajax had nog een appeltje te schillen met ‘The Gunners’ want deze ploeg zorgde er voor dat Ajax twee jaar geleden niet de finale van de Jaarbeursstedenbeker bereikte. In Londen werd in de halve finale met 3-0 verloren zodat de 1-0 winst in Amsterdam niet voldoende was voor Ajax. De ploeg van trainer Stefan Kovács was voor de eerste wedstrijd tegen Arsenal in het Olympisch Stadion heer en meester in de Nederlandse competitie. FC Groningen was met 7-0 verslagen en na 23 speeldagen waren de Amsterdammers nog ongeslagen en hadden vier punten voorsprong op Feyenoord. Tegenstander Arsenal verging het minder in de competitie en leed een 2-0 nederlaag tegen Manchester City, waardoor de titelkansen aanmerkelijk waren gereduceerd.

Ajax neemt revanche op Arsenal

De kansen voor Arsenal om de halve finale te bereiken van de Europa Cup 1 waren na de krappe 2-1 zege van Ajax nog niet verkeken. Ray Kennedy had na een kwartier spelen de Engelsen op een 0-1 voorsprong gebracht maar Gerrie Mühren bracht de stand voor rust weer in evenwicht. Ajax ging in de tweede helft op zoek naar het tweede doelpunt en kreeg die in de schoot geworpen door de uiterst zwak leidende Griekse arbiter Leonidas Vamvakopoulos. Deze zag een waar theaterstukje van Dick van Dijk aan voor een strafschop en weer was het Gerrie Mühren die raak schoot. De Engelsen mochten echter niet klagen want eerder in de wedstrijd had deze scheidsrechter een zuiver Amsterdams doelpunt niet gezien. De bal was een halve meter achter de doellijn geweest.

Niet geheel gerust betrad Ajax op 22 maart het zeer slechte veld van Highbury. ‘Opjagen, hoge voorzetten en harde kopballen’, was het devies bij Arsenal want men rekende er op dat Ajax niet goed kon verdedigen. Maar uitgerekend in deze wedstrijd liet Ajax zien wel te kunnen verdedigen en ook dat het met vechtlust en karakter kon spelen. Al na vijftien minuten zat Ajax op rozen toen een eigen doelpunt van Arsenal de stand op 0-1 bracht. Wanhopige Engelse aanvallen volgden maar Ajax, met doelman Heinz Stuy weer in de hoofdrol, gaf geen krimp. En zo zagen 56.000 toeschouwers, waaronder vijfduizend Ajax-fans, dat Arsenal voor het eerst in haar Europa Cup-historie een nederlaag leed op eigen veld.

Vermoeid ogend Ajax

In de halve finale werd het weer geen Ajax-Feyenoord want Benfica won met 5-1 van de Rotterdammers na een eerdere 1-0 nederlaag. De Portugezen waren in eigen land koploper en hadden in het weekend voor de eerste wedstrijd in de halve finale tegen Ajax een oefenwedstrijd gespeeld in Parijs tegen Bayern München en met 2-1 gewonnen. De grote vraag bij het Ajax-legioen was of de ploeg van trainer Stefan Kovács nu wel of niet in een mindere fase was beland. Net nu de prijzen werden verdeeld! De bekerwedstrijd tegen NEC was ternauwernood in de slotfase met 1-0 gewonnen en tegen Go Ahead Eagles leden de Amsterdammers, na 35 officiële wedstrijden ongeslagen te zijn geweest, weer eens een nederlaag (3-2). Zou het vermoeid ogende Ajax verder door het ijs zakken of kwam de nederlaag in Deventer op een goed moment om weer helemaal bij de les te zijn voor de strijd met Benfica?

Ajax komt weer op dreef

Ook na afloop van de Europa Cup-kraker wist men zich geen raad met de uitslag. Oké, Ajax won met 1-0 en had de heilige ‘nul’ gehouden, maar had Feyenoord ook niet de eerste wedstrijd met dezelfde cijfers gewonnen? En waren die niet overklast in Lissabon? Maar aan de andere kant: Ajax had laten zien tegen Arsenal en Dynamo Dresden dat het ook uitstekend kon verdedigen. Zonder echte overtuiging had Ajax door een doelpunt van Sjaak Swart in de 64e minuut in het volgepakte Olympisch Stadion met 1-0 gewonnen. Maar ‘het vermoeidheidsprobleem’ kon de ijskast in toen Ajax het arme MVV van het veld speelde met 8-0 en ten koste van Volendam (2-0) de KNVB-bekerfinale bereikte. Sterspeler Johan Cruijff was inmiddels uitgeroepen tot ‘Europees voetballer van het jaar’ en wilde dit nog wel even laten zien in de topper tegen Feyenoord. Vier dagen voor de wedstrijd in Lissabon werd de enige concurrent voor de titel in eigen stadion vernederd door een bij vlagen fantastisch spelend Ajax met 1-5. Ajax-coach Stefan Kovács wilde echter nog wel tweemaal terugkeren naar De Kuip: voor de KNVB-bekerfinale tegen FC Den Haag en de Europa Cup 1-finale!

De heilige ‘nul’ behouden

Dat het een zware dobber zou worden in Portugal stond al bij voorbaat vast maar de Ajacieden werden met open armen ontvangen. Feyenoord had het een maand geleden anders meegemaakt. Enkele opmerkingen van Feyenoord-trainer Ernst Happel over de Benfica-spelers (‘ze kunnen niet lezen en schrijven’) en het in de Portugese ogen slechte ontvangst in Rotterdam, hadden voor een ‘oorlogsstemming’ gezorgd. Ajax had geleerd van de ‘Rotterdamse lessen’ en had Benfica in Amsterdam met alle egards ontvangen en begeleid. En waar Feyenoord in Estadio da Luz liefst vijf doelpunten om de oren had gekregen, daar hield Ajax de broodnodige ‘nul’ met wederom doelman Heinz Stuy als uitblinker.

Ajax plaatste zich daarmee voor de derde keer voor de Europa Cup 1-finale. Eigenlijk hadden de Amsterdammers moeten winnen want een glaszuiver doelpunt van Johan Neeskens na vier minuten werd om onbegrijpelijke redenen afgekeurd. Even leek het in de slotfase nog verkeerd te gaan toen heel Benfica een strafschop claimde wegens een vermeend handsgeval van Horst Blankenburg maar de Engelse arbiter Norman Burtenshaw bleef stoïcijns onder de vele op het veld gegooide flessen en kussentjes. Iedereen, inclusief de Portugese pers en Benfica-trainer James Hagan, was het er na afloop over eens dat Ajax verdiend naar de finale was gegaan.

Ajax op weg naar de trilogie

De finale in de Rotterdamse Kuip was voor Ajax de laatste officiële wedstrijd van het seizoen. Het kampioenschap was al behaald en de competitie werd afgesloten met een monsterzege op het al gedegradeerde Vitesse met 12-1 door o.a. vier doelpunten van Johan Cruijff, drie van Johan Neeskens en drie van de afscheidnemende Dick van Dijk. Ajax had in de competitie slechts één nederlaag geleden en had maar vijf verliespunten moeten incasseren. Ook de KNVB-beker was gewonnen ten koste van FC Den Haag met 3-2 en nu wilde Ajax de trilogie voltooien. Alleen het Schotse Celtic had dit eerder gepresteerd in 1967.

Inter Milan moeizaam naar de finale

Tegenstander in de finale was Inter Milan dat op een zeer moeizame manier in de eindstrijd was terechtgekomen. In de tweede ronde verloren de Italianen met liefst 7-1 van Borussia Mönchengladbach maar werd sterspeler Roberto Boninsegna bij een 2-1 stand door een vanuit het publiek geworpen leeg bierblikje getroffen en stortte zich ter aarde. Inter Milan protesteerde tegen de uitslag en kreeg het voor elkaar dat de wedstrijd ongeldig werd verklaard door de UEFA. Na de 4-2 thuiswinst werd vervolgens in Berlijn op Italiaanse wijze met 0-0 gelijkgespeeld. In de kwartfinale tegen Standard Luik bracht een ‘uitdoelpunt’ uitkomst (1-0 winst, 2-1 verlies) en in de halve finale tegen Celtic zelfs strafschoppen, na tweemaal 0-0 te hebben gespeeld.

Ajax-show in de ‘Amsterdamse’ Kuip!

Op 31 mei was het stadion stijf uitverkocht toen Ajax en Inter Milan om half negen begonnen aan hun finale. Het aanvallende voetbal van Ajax won het van het catenaccio-voetbal van Inter Milan door twee doelpunten van Johan Cruijff. Ajax had duidelijk geleerd van de eindstrijd van vorig seizoen tegen Panathinaikos en kon nu beter omgaan met de druk van het spelen van finales. Inter Milan, dat gesteund werd door zo’n 15.000 blauwzwarte supporters, stond er bij en keek er naar maar kon toch nog ongeschonden de rust halen. Maar na drie minuten in de tweede helft werd de ban gebroken en kwam de verdiende voorsprong voor Ajax. Na een grote fout in de Inter-verdediging, waarbij doelman Ivano Bordon en Gabriele Oriali elkaar in de wegliepen, kon Johan Cruijff de bal simpel over de doellijn werken (1-0). Twaalf minuten voor tijd viel de definitieve beslissing in deze Ajax-show. Arie Haan bracht de bal voor het Inter-doel en Johan Cruijff kopte raak tussen diverse verdedigers in (2-0).

De tweede Europa Cup 1 was binnen en dat wilde de roodwitte Kuip weten en ook in Amsterdam kon het feest beginnen. Toen de duizenden ‘gelukkigen’, die een kaartje voor de finale hadden kunnen bemachtigen, terugkwamen met de speciale treinen in Amsterdam werd de binnenstad overlopen en schalden de Ajax-liederen door de lucht. Na Real Madrid, Benfica en Inter Milan was Ajax de vierde club in de historie die als bekerhouder tweemaal achtereen de Europa Cup 1 won.

Topscorers

Selectie