Ajax 1972-1973: Europa Cup-1 trilogie voltooid

Als Europa Cup 1-houder was Ajax in de eerste ronde vrijgeloot. Daarna werd CSKA Sofia in de tweede ronde simpel opzij geschoven. Tegen Bayern München liet Ajax in de kwartfinale zien dat men nog steeds van Europese klasse was. Twee grootmachten kwamen elkaar tegen in de halve finale: Ajax en Real Madrid. Via twee nipte overwinningen plaatste Ajax zich voor de derde achtereenvolgende maal voor de Europa Cup 1-finale. Het Italiaanse Juventus was de tegenstander in de eindstrijd in Belgrado. Door een vroeg doelpunt van Johnny Rep wonnen de Amsterdammers de derde Europa Cup 1.

Zonder problemen een ronde verder

Als bekerhouder van de Europa Cup 1 was Ajax voor de eerste ronde vrijgeloot en hoefde pas in november op het Europese toneel te verschijnen. Tegenstander was de Bulgaarse legerploeg CSKA Sofia dat Panathinaikos had teruggewezen in de eerste ronde. De Ajacieden werden in Sofia als ware helden ontvangen want iedereen wilde de Europa Cup 1- en wereldbekerhouder wel eens aan het werk zien. Zeventigduizend Bulgaren werden op hun wenken bediend want na de 9-0 zege van Ajax op FC Den Bosch, enkele dagen eerder in de competitie, werd het nu weer een voetbalshow. Niet qua uitslag maar wel als veldspel, de 1-3 zege had nog beduidend hoger kunnen uitvallen in Amsterdams voordeel. Ook voor de return had Ajax weer een goede generale want Excelsior werd met een 8-0 nederlaag naar huis gestuurd. En ook nu werden de Bulgaren weer zonder problemen met een duidelijke 3-0 zege verslagen.

Ajax wacht zware tegenstander

In de kwartfinale wachtte Ajax een tegenstander van een ander kaliber, de Westduitse kampioen Bayern München. Beide clubs waren niet echt blij met deze loting. Ajax had eerder in de voorbereiding op het seizoen 1972-1973 in augustus twee oefenduels gespeeld tegen Bayern München en met 0-5 en 2-1 gewonnen. Bayern-trainer Udo Lattek waarschuwde Ajax toen al dat er een ander Bayern München in de Europa Cup te zien zou zijn. De kern van Bayern München bestond uit de Westduitse landenploeg die een jaar eerder Europees kampioen was geworden met o.a. doelman Sepp Maier, Franz Beckenbauer, Hans-George Schwarzenbeck, Paul Breitner, Uli Hoeness en ‘der Bomber’ Gerd Müller. De Amsterdammers hadden ondertussen na de winst in januari op Glasgow Rangers (1-3 en 3-2) naast de Europa Cup 1 en wereldbeker nu ook de Europese Supercup in hun bezit gekregen. Een steuntje in de rug kreeg Ajax enkele dagen vlak voor het grote gevecht met de Westduitsers door Feyenoord met 2-1 te verslaan via twee treffers van Johnny Rep.

Ajax was toch nog een maatje te groot

Bayern München, dat Ajax wel vreesde maar toch dacht over genoeg kwaliteiten te beschikken om de hegemonie van de Amsterdammers over te nemen, ging op 7 maart met een 0-0 ruststand vergenoegd de kleedkamer binnen. Vijfenveertig minuten later stapte dezelfde ploeg met het hoofd naar beneden van de grasmat in het uitverkochte Olympisch Stadion in Amsterdam, enkele duizenden zwaar teleurgestelde Westduitse supporters achterlatend, Het ‘grote’ Bayern München had een aframmeling gekregen van het dus nog ‘grotere’ Ajax met 4-0. Na een slappe eerste helft ging na de theepauze het gas er op bij de Amsterdammers. Met uitstekend pressievoetbal werd Bayern München onder de voet gelopen door treffers van Arie Haan (2x), Gerrie Mühren en Johan Cruijff.

‘Alles of niets’

De return werd gespeeld onder het motto ‘alles of niets’ voor Bayern München, dat zelfs de premie voor het behalen van de halve finale nog eens verdubbelde. Bij Ajax speelde zich intussen ‘de affaire Johan Cruijff’ af, die wel geblesseerd was maar niet afreisde met de ploeg naar München. Het ‘alles of niets’ werd voor de getergde Westduitsers toch nog iets, maar verder dan een kleine 2-1 zege kwam men niet. Toen Piet Keizer na zeven minuten spelen al de 0-1 scoorde was het helemaal gedaan met de misschien nog stille hoop van Bayern München dat nu liefst zes doelpunten moest maken om alsnog de halve finale te bereiken. Zelfs de twee eigen gemaakte doelpunten konden de Westduitsers supporters niet echt bekoren: een eigen doelpunt van Ruud Krol en een buitenspeldoelpunt van Gerd Müller.

Twee grootmachten tegenover elkaar

In de halve finale stuitte Ajax op de succesvolste Europese club die al zesmaal de Europa Cup 1 had gewonnen: Real Madrid. De grote jaren van de Spanjaarden waren voorbij, maar toch was Real Madrid nog steeds een grootmacht. Johan Cruijff zal nog weleens wakker hebben gelegen toen beide teams tegenover elkaar stonden in Europees verband in het seizoen 1967-1968. Na met 1-1 gelijk te hebben gespeeld in Amsterdam was het na negentig minuten spelen in Madrid eveneens 1-1 geworden in de eerste ronde van de Europa Cup 1. In de verlenging kreeg de toen 20-jarige Johan Cruijff een droomkans om Ajax naar de winst te schieten maar faalde hopeloos. Real Madrid scoorde nog wel één keer waardoor de Amsterdammers een jaar moesten wachten op de definitieve doorbraak in Europa.

Nipte zege

Een zege met twee doelpunten verschil was wat Ajax op 11 april wilde, maar niet kreeg, daarvoor was het spel te magertjes geweest. Pas in de 67e minuut werd er gescoord door Barry Hulshoff, gevolgd door een doelpunt van Ruud Krol in de 76e minuut. Twee verdedigers die scoorden, over de schotloosheid van de Ajax-aanvallers gesproken. Zeven minuten voor tijd kwam er een grote schrok in het Olympisch Stadion toen José Pirri het gewenste tegendoelpunt voor de ‘Koninklijken’ maakte (2-1). Een kleine overwinning dus voor de roodwitten met in het achterhoofd het gegeven dat men nog nooit in Europees verband had gewonnen in Madrid. In 1967 werd van Real Madrid in de verlenging met 2-1 verloren, in 1969 de Europa Cup 1-finale tegen AC Milan (4-1) en in 1971 tegen Atletico Madrid (1-0). Aan de andere kant had Ajax in de afgelopen jaren al eerder bewezen dat het een kleine voorsprong kon verdedigen als het er echt op aan kwam.

De wedstrijd van Gerrie Mühren

Een lekkere ‘oppepper’ kreeg Ajax vier dagen voor de returnwedstrijd tegen Real Madrid toen het met 5-0 won van FC Den Haag en daarmee goed op weg was richting het zestiende landskampioenschap. Misschien nog wel belangrijker dan het goede spel was het gegeven dat de ‘vraagtekens’ Johan Cruijff en Gerrie Mühren weer fit waren verklaard. Minpuntje was het ontbreken van Piet Keizer, die voor de return in Madrid geschorst was. Ajax zette in de Spaanse hoofdstad de wedstrijd al snel naar haar hand en liet een onmachtig Real Madrid zien wie er de baas was. In de vijftigste minuut zorgde Gerrie Mühren er voor dat het bomvolle Estadio Santiago Bernabeu met 110.000 toeschouwers (!) muisstil werd toen hij Ajax op een verdiende 0-1 voorsprong schoot. Real Madrid probeerde het daarna nog wel maar was kansloos tegenover de ijzersterke Ajax-defensie en mocht eigenlijk blij zijn dat de score niet hoger was uitgevallen. Toppunt van de suprematie van Ajax was misschien nog wel ‘het balletje hooghouden’ van Gerrie Mühren zonder dat een Spanjaard daar iets tegenover stelde.

Weer een Italiaans tegenstander

Ajax had voor de vierde maal de finale bereikt van de Europa Cup 1 en kreeg voor de derde maal te maken met een Italiaanse tegenstander. Na AC Milan en Inter Milan was het nu de beurt aan Juventus, dat de Engelse kampioen Derby County in de halve finale met 3-1 en 0-0 had teruggewezen. Zowel Ajax als Juventus waren voor de finale weer zeker voor nog een seizoen Europa Cup 1-voetbal, beide teams waren al kampioen geworden. In de dagen voor de finale was het onrustig bij Ajax door de mededeling dat de Spaanse grenzen waren geopend voor twee buitenlandse spelers. Natuurlijk kwamen in de Spaanse media ook de namen van o.a. Johan Cruijff, Johan Neeskens en Johnny Rep voorbij. Verder was het Ajax-bestuur er niet gerust op of de Joegoslavische scheidsrechter Milivoje Gugulovíc, die de finale mocht fluiten, wel neutraal zou zijn. De geruchten dat deze in de afgelopen weken was gesignaleerd in Turijn bleven rondhangen.

De trilogie wordt voltooid

Voor de meer dan 90.000 toeschouwers in het Rode Ster-Stadion op 30 mei was Ajax de favoriet en Juventus de underdog. Maar alleen in de eerste vijftien minuten liet Ajax haar klasse zien met enkele flitsende aanvallen. Uit één van die aanvallen werd al in de vierde minuut uit een voorzet van Horst Blankenburg gescoord door Johnny Rep. Daarna werd de finale er één om gauw te vergeten. Het was allemaal te plichtmatig, zoals Ajax eigenlijk al het hele seizoen speelde met soms een uitschieter. De echte ‘schwung’ was een beetje uit het elftal verdwenen maar desondanks won Ajax voor derde achtereenvolgende maal de Europa Cup 1 en was na Real Madrid de tweede club die dit had gepresteerd.

Topscorers

Selectie