De Pushing Hands techniek

Wat is pushing hands of handduwen? Wat zijn de meest voorkomende fouten en misverstanden? Op welke manier moet je de training uitvoeren? Hoe werkt de oefening door op het dagelijks leven?

Wat is Pushing Hands?

Pushing Hands, of in Nederlands Handduwen, is een 17e eeuwse Chinese techniek, ontwikkeld door de man die ook aan de basis stond van één van de drie taichi-stijlen, Chen Wangting. Het is een complexe oefening waarbij twee personen in continue afwisseling van aanval en verdediging elkaar uit evenwicht proberen te brengen, zonder fysieke kracht te gebruiken. Reflex, timing, coördinatie en houding worden voortdurend op de proef gesteld door de aanvallen van de opponent. Na herhaaldelijk oefenen kan een klein meisje met deze techniek een beer van een kerel omverwerpen. Om deze reden wordt Pushing Hands ook wel een zelfverdedigingstechniek genoemd.

Veel gemaakte fouten bij Handduwen

Met name door veel Westerse taichi-leraren, die graag een eigen invulling geven aan de Chinese Martial Arts, wordt Handduwen vaak slecht, of zelfs volkomen tegen de basisprincipes in, gedoceerd.

De meest voorkomende fout is dan ook kenmerkend voor de Westerse manier van denken: het willen winnen ten koste van de ander. Deze sluipmoordenaar zorgt ervoor dat je tijdens de beoefening onwillekeurig minderwaardig gaat denken over je opponent en jezelf als superieur gaat ervaren. In de praktijk van het Handduwen leidt dat tot lompe en ongecoördineerde aanvallen en ben je zelf onvermijdelijk degene die valt. Het is dus met name voor Westerlingen, maar ook in z’n algemeenheid, zaak je subjectieve zelf uit te schakelen en het denken over je opponent uit te schakelen. Met andere woorden: probeer het denken als zodanig los te laten en alleen de wisselwerking van de energie die jij en degene tegenover je bezitten te voelen. Een goede Pushing Hand-leraar zal deze veelvoorkomende fout onmiddellijk corrigeren en de schuldige desnoods opdragen zijn ogen te sluiten tijdens de oefening.

Een andere valkuil is het streven naar schoonheid. Dit gebeurt vaak bij twee Handduwers die ook in het dagelijks leven een band hebben. Ze maken er een dans van. Op deze manier zal geen van beiden ooit vallen of iets van de oefening leren. De techniek wordt misbruikt als vehikel voor spielerei. Het beste wat de leraar in zo’n geval kan doen is de betreffende studenten voor de klas te halen en ze laten doen wat ze doen. Om vervolgens zelf met één van hen te demonstreren hoe de techniek wel uitgevoerd dient te worden. Waarschijnlijk met blauwe plekken tot gevolg.

De meeste andere misvattingen zijn van technische aard. Denk bijvoorbeeld aan iemand die stijf of houterig tegenover de ander gaat staan. Of een beoefenaar die de aanval van de opponent wil afslaan door met kracht terug te gaan duwen. Door training en de juiste correcties van de docent, kunnen technische onvolkomenheden bij de uitvoering van Handduwen er zonder al te veel moeite uit gehaald worden.

Op welke manier voer je Pushing Hands uit?

Een mooie metafoor voor de juiste praktische uitvoering is de vergelijking met het scherpe mes en de botte staaf. Stel je twee vechters voor waarbij de één is gewapend met een klein, scherp geslepen mes en de ander met een grote zware ijzeren staaf. Op het eerste gezicht denk je dat degene met de staaf in het voordeel is, vanwege de absolute kracht die los kan komen als je er een keer mee zwaait om de ander te raken. Echter: in de praktijk zal het gewicht en de kracht van de man met de staaf tegen hem werken. Ten eerste omdat een zwaar object traag op gang komt en dus voorspelbaar is. Bovendien zal hij na elke gemiste uithaal seconden nodig hebben om weer terug in evenwicht te komen. Terwijl degene met het mes zijn wapen als verlengstuk van de hand kan gebruiken. Hij hoeft niet uit balans te raken, kan een eindeloze serie stoten uitdelen, hoog en laag, kort en lang, totdat zijn opponent terminaal geraakt wordt.

Een goede beoefening van Pushing Hands geeft je de mogelijkheden van de man met het mes. Wanneer je brute kracht gaat inzetten om de ander om te duwen, zal jou hetzelfde lot toekomen als de man met de ijzeren staaf.

Het komt niet op kracht, maar op techniek en concentratie aan. Door veel schaven aan je techniek en ook door het beoefenen van solo taichi bewegingen kom je stap voor stap op het punt dat je gaat voelen dat er een inwendige kracht of energie is, die middels accurate timing elke absolute kracht kan overwinnen.

Een leraar met kennis van zaken zal de deelnemer pas dan complimenteren als hij de ander op de juiste manier omverwerpt. Als je zelf omvergeworpen wordt, leer je het moment herkennen waar het fout ging. De zwakke plek op je lichaam of het moment van geestelijke verslapping, concentratieverlies. Je probeert het op te slaan en toe te passen in je volgende confrontatie. Er wordt wel gesproken van goed verliezen en slecht winnen. Iedereen kan zich daar wel iets bij voorstellen. Je kan beter verliezen en leren, dan winnen zonder de principes toe te passen. Dat winnen is geen winnen. Het is alsof je met een auto een fietswedstrijd winnend afsluit. Zo’n zege is niets waard.

Doorwerking op dagelijks leven

Algemeen wordt aangenomen dat beoefening van taichi-vormen zoals Handduwen drie grote voordelen heeft voor je dagelijks leven.

Ten eerste leidt regelmatige lichaamstraining tot meer flexibiliteit van het lichaam, zodat het verouderingsproces vertraagd kan worden. In China bevindt zich een enorme groep 100-plussers, die nog uitstekend voor zichzelf kan zorgen. Terwijl in het Westen iemand van 75 al oud gevonden wordt.

Het tweede positieve effect is de toename van de fitheid. Door sommigen de levensenergie genoemd. Stel je de meest fitte periode in je leven voor, zo rond je twintigste. In het Westen combineren we dan vaak een fulltime studie met een parttime baantje en een relatie en of sociaal leven met vrienden. In de Oostelijke gebieden zie je veel adolescenten die een fulltime studie combineren met een fulltime baan, parttime zorg voor hun ouders en een bloeiend sociaal leven. Het lijkt dus wel alsof ze meer tijd hebben. Maar in werkelijkheid hebben ze meer energie, doordat ze elke morgen een half uur taichi doen en een soortgelijk ritueel uitvoeren voor ze gaan slapen.

Tenslotte is Pushing Hands een methode om agressie en woede te kanaliseren. In plaats van gestrest en emotioneel op agressie te reageren, reageer je nu rustig. De oefening leert je dat je continu aanvallen moet verwerken en op den duur zal je de aanval van de ander ombuigen in de val van de ander. Je merkt ook al doende dat je eigen agressie datzelfde doodlopende lot ondergaat. Jouw agressie leidt ook tot jouw val. Je leert dus én omgaan met de woede van anderen, én jezelf te beheersen als zich woede van je meester maakt.

Al met al is Handduwen, mits goed gedoceerd, een uitstekende oefening voor jong en oud. Het is goed voor je lichaam, helpt je mentaal tot rust te komen, geeft je extra energie en beschermt je tegen de agressie van jezelf of anderen.

Ga voor een kennismaking met de techniek naar je plaatselijke taichi-leraar en vraag naar de mogelijkheden.