Hockeykeeper: de fijne kneepjes van het vak

Misschien wel de belangrijkste speler in het hockeyveld is de keeper. In dit artikel is alles te lezen over de hockeykeeper en de ontwikkeling van de materialen en technieken in de loop der tijd. Ook worden de verschillende keeperstechnieken besproken en hoe jij jezelf als keeper kan verbeteren. De rol van een goede keeper wordt nog al eens onderschat. Vaak wordt gedacht dat goede veldspelers vele malen belangrijker zijn voor het winnen van een wedstrijd dan een goede keeper. Het blijkt nu echter dat veruit de meeste hockeywedstrijden worden bepaald door het wel of niet scoren van strafcorners. In elke strafcorner is de keeper de speler bij uitstek die een doelpunt kan voorkomen en dit geeft maar eens aan hoe belangrijk een goede keeper is. Verder ligt het natuurlijk voor de hand dat ook bij velddoelpunten de keeper een essentiële rol speelt. Een goede hockeykeeper houdt zijn team op de been als het dreigt om te vallen en leidt zijn team op deze manier naar de overwinning.

Geschiedenis keepersmateriaal

In de loop der tijd is er heel wat veranderd aan de materialen waarvan een hockeykeeper gebruik kan maken. Zo´n vijftien jaar geleden waren de legguards en klompen gemaakt van bamboe. Dit lichte materiaal gaf de keeper de nodige beweegbaarheid en waren sterk genoeg om een hockeybal te stoppen. Bescherming als handschoenen en borstbeschermer waren gemaakt van stijf leer die de klap van een hockeybal zo veel mogelijk moest verzachten. Verder kenden de keepers van toen nog niet de helmen van het stevige fiberglas zoals wij die nu kennen en ook de kunststof hockeysticks hadden de houten hockeysticks nog niet vervangen. Door de intrede van allerlei nieuwe materialen is het keepen in veel opzichten veranderd. Keepen had in eerste instantie enkel te maken met het stoppen van een bal. Een rebound voorkomen door de bal met de klompen weg te trappen of de bal met je handschoen naar de buitenkant van het veld te blokken was er niet bij. De materialen waren simpelweg niet stevig en hard genoeg om de keeper bij deze handelingen voldoende te beschermen. Als je dit als keeper toch probeerde, kon je gemakkelijk een voet of hand breken. Een keeper moest dan ook eerst een bal stoppen, waarna vervolgens de bal naar de buitenkanten van het veld kon worden weggewerkt.

Verandering keepen door intrede foam

Met de intrede van nieuwe materialen met als belangrijkste materiaal foam, maar ook materialen als fiberglas is het keepen in veel opzichten veranderd. Het keepen is niet langer enkel een zaak van het stoppen van ballen, maar tevens ook van het verwerken ervan. Rebounds hoeven niet meer weg te worden gegeven doordat materialen als foam de ballen harder wegkaatsen. Ook hoeft een keeper niet langer bang te zijn voor onvoldoende bescherming en is de bewegingsruimte met de intrede van deze lichtere materialen voor de keeper toegenomen. Hierdoor is de techniek die keepers toepassen in sommige opzichten veranderd. Zo hoeft een bal niet eerst met de hand te worden gestopt, waarna hij vervolgens met de voet kan worden weggetrapt, maar kan het verwerken van de bal met een enkele actie plaatsvinden. Hieronder zijn de technieken beschreven voor het verwerken van verschillende soorten ballen.

De verschillende verwerkingstechnieken

Bij alle verwerkingstechnieken is het de bedoeling dat de bal naar de zijkanten van het veld wordt verwerkt. Dit om een mogelijke rebound te verkomen. Tevens is het belangrijk dat een keeper rust uitstraalt en zijn acties beheerst uitvoert.

Lage bal

Een lage bal over de grond wordt verwerkt met de klompen. Dit kan op twee manieren gebeuren.
Bij een zachte lage bal maakt de keeper een trapbeweging. Er vindt een achterwaartse zwaai plaats, waarna de bal naar de zijkant van het veld wordt getrapt. De bal wordt met de binnenkant van de voet geraakt voor optimale controle.
Bij een harde lage bal maakt de keeper gebruik van een blok beweging. De keeper zet zijn klompen iets schuin naar achter waardoor de bal naar buiten over de zijlijn wordt geblokt.

Halfhoge bal

Een halfhoge bal verwerkt de keeper door gebruik te maken van zijn legguards. De keeper zorgt ervoor dat zijn legguards ten alle tijden recht naar het veld zijn gericht. Bij een halfhoge bal stapt de keeper vervolgens met een zijwaartse pas uit en zorgt dat de bal net onder de knie op de legguard komt. Door een bolling onder de knie bij de huidige legguards zal de bal vervolgens vanzelf naar de zijkant rollen.

Hoge bal

• Een hoge bal wordt verwerkt met de handschoen of met de stickhandschoen. Bij het verwerken van een hoge bal zijn er drie mogelijkheden.
• Bij een hoge bal op het lichaam van de keeper drukt de keeper een van beide handschoenen voor zich langs om de bal naar een van de zijkanten te blokken. Er is bij deze actie geen sprake van een slaande beweging. De handschoen wordt stil gehouden als deze de bal raakt. Bij deze actie is het van belang naar voren te stappen met dezelfde voet als de hand waarmee je de actie uitvoert, het is een voorwaartse actie.
• Bij een hoge bal op de handschoenkant van de keeper blokt de keeper de bal over de zijlijn door de handschoen iets naar achter open te zetten. Het is van belang dat de handschoen niet te ver wordt opengedraaid, zodat de bal in het eigen doel wordt geblokt. Verder is het van belang dat de handschoen stil wordt gehouden als deze in contact met de bal komt.
• Bij een hoge bal op de stickhandschoen blokt de keeper de bal over de zijlijn door gebruik te maken van de hockeystick. De arm moet schuin naar voren worden gestoken en de hockeystick zelf iets schuin naar achter. Voordat de keeper de bal met zijn hockeystick tegenhoudt, moet de keeper zijn hockeystick in rust naast zijn lichaam houden. Vervolgens maakt de keeper een beweging naar de bal toe. Als de keeper de hockeystick namelijk al in de bovenhoek houdt, moet de hockeystick bij een hoge bal in deze hoek van hoogte veranderen, waardoor er een stickbeweging in de actie komt. Hierdoor zal het moeilijker worden om de bal te stoppen. De hockeystick moet stil worden gehouden als de bal erop komt. Het is zaak dat de keeper de bal bij deze actie als het ware op zijn hockeystick kijkt.

Strafcorner

Een strafcorner eist voor een hockeykeeper een speciale techniek. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen het herenhockey en het vrouwenhockey.

Vrouwenhockey

Bij het vrouwenhockey wordt bij een strafcorner in de meeste gevallen gebruikt gemaakt van een slag. Omdat de eerste slag bij een strafcorner altijd laag op het doel moet zijn, wordt er door veel keepsters gekozen om te gaan liggen. De strafcorner wordt in een aantal opeenvolgende stappen uitgevoerd.

1. Bij de aanschuif stapt de keepster twee a drie passen naar voren.
2. Vervolgens gaat de keepster op haar linker knie zitten.
3. Bij de slag gaat de keepster liggen en strekt zich uit.

De rechterhoek zal met de hockeystick worden afgedekt en de linkerhoek wordt afgedekt door de lijnstop.
Bij een sleep komt de keepster van haar knie af en pakt de bal staande.

Herenhockey

Bij het herenhockey wordt bij een strafcorner veel vaker dan bij het vrouwenhockey gebruik gemaakt van een sleep. Hierdoor zal de keeper niet meteen kiezen om te gaan liggen, omdat de bal dan gemakkelijk over hem heen kan worden gesleept. De strafcorner wordt in een aantal opeenvolgende stappen uitgevoerd.

1. Bij de aanschuif stapt de keeper twee a drie passen naar voren.
2. Vervolgens houdt de keeper zijn handen omhoog, om sneller bij een hoge bal te kunnen zijn (in tegenstelling tot bij een gewone stopactie).
3. Bij een sleep pakt de keeper de bal staande.
• Bij een slag zijn er twee opties: De bal wordt staande gepakt of de keeper gaat liggen en strekt zich uit. Ook hier geldt dat de rechterhoek wordt afgedekt met de hockeystick en de linkerhoek wordt afgedekt door de lijnstop.

Bij de liggende strafcorner is het van belang dat de stick iets schuin naar achter wordt geplaatst, zodat de bal over de achterlijn wordt geblokt. Bij een bal op het lichaam wordt de bal vervolgens met een schuifslag of door de verdediging naar de zijkant verwerkt.

Strafbal

Een strafbal is voor de aanvaller een niet te missen kans op doel, waarmee een keeper niet vaak te maken krijgt. Het is als keeper van belang dat je zo ver mogelijk naar voren staat om het doel zo veel mogelijk met je lichaam af te dekken. De keeper zet zijn voeten dan ook met zijn hakken op de doellijn. Je maakt een voorwaartse beweging en het is voor de rest een kwestie van een snelle reflex.

Headfirst sliding

De headfirst sliding wordt gebruikt om eerder bij de bal te zijn dan een aanvallende speler. Van de headfirst sliding kan zowel buiten als binnen de eigen cirkel gebruik worden gemaakt. De keeper dient op zijn buik naar de bal toe te duiken om vervolgens in de duik de bal naar de zijkant te pushen/flatsen in een vloeiende beweging. Dit kan zowel op de forehand als de backhand. Op de backhand kan de keeper er ook voor kiezen de bal voorbij te laten rollen om vervolgens de bal met de forehand weg te werken. Op deze manier schermt de keeper de bal van de speler af.

Bloksliding

Bij een één op één situatie komt een keeper agressief uit zijn doel om het doel zo veel mogelijk af te dekken. Als de speler vervolgens de bal op doel slaat, kan de keeper voor een bloksliding kiezen. De bloksliding wordt in een aantal opeenvolgende stappen uitgevoerd.

1. De keeper brengt zijn stickhand naar de grond.
2. Vervolgens brengt de keeper zijn beide legguards als een blok naar de grond en schuift naar de bal toe.
3. De keeper moet zijn buikspieren aanspannen om niet naar achteren te vallen en zijn hockeystick in het verlengde van zijn legguards op de grond plaatsen.

Lees verder

• Hockey: alles over de hockeysport!