Non-competitieve sport

Sporten zijn meestal prestatiegericht. In veel gevallen leidt prestatiedrang tot competitie. Kan het ook anders?

Wat is de bedoeling van sport?

Veel mensen doen aan sport, doch niet allemaal met hetzelfde motief. Sport kan verschillende bedoelingen hebben:

• Recreatief
• Sociaal contact
• Gezondheid
• Antistress
• Conditie
• Grenzen verleggen
• Contact met de natuur
• Jezelf meten met de ander
• Eigen prestatievermogen bepalen, enz.

Individuele Sporten

Individuele sporten kunnen zowel competitief zijn als non-competitief. Je kunt zwemmen om te winnen, maar evengoed trachten je baantjes steeds sneller te zwemmen, zonder beter te willen doen dan de buurman.

Groepssporten

De meeste groepssporten zijn per definitie competitief. Ofwel zijn het twee ploegen die elkaar bekampen, zoals bij voetbal, basketbal, rugby, enz. ofwel staan een aantal deelnemers naast elkaar om vlugger of hoger of verder te gaan dan de ander, zoals bij hardlopen, wielrennen, hoogspringen, enz.

De non-competitieve uitdaging

De bedoeling van non-competitieve sport nu, is om met dezelfde gedrevenheid, zo goed mogelijk te presteren, maar in plaats van tegen de ander, met de ander. Enkele voorbeelden:

Non-competitief touwtrekken

Bij deze sport worden de deelnemers in twee gelijke ploegen opgesteld, die elk aan weerszijden aan het touw trekken. Zodra de ene ploeg de overhand krijgt, gaan spontaan enkele mensen van die winnende ploeg overlopen naar de ander ploeg, om daar het evenwicht te herstellen. Dit zal afwisselend in beide richtingen gebeuren.

Non-competitieve marathon

Het gaat om een marathon of iets korter, maar zeker geen korte afstandloop. De renners geven al wat ze kunnen, maar wanneer iemand helemaal op kop staat en de groep achter zich begint te laten, vertraagt hij tot de laatste hem heeft ingehaald. Dan gaat hij deze laatste steunen om samen het midden van de groep te bereiken. Een heel goede oefening voor het ego!

Non-competitieve tennis

Klassiek tennis is er op gericht de andere speler een fout te laten maken. Hier is het net omgekeerd. We slaan geen overdreven moeilijke of harde ballen, maar we proberen de bal zo harmonisch mogelijk heen en weer te laten vloeien, zodat niemand een fout maakt. De bedoeling is te trachten eindeloos te blijven spelen zonder fout.

Non-competitieve badminton of tafeltennis

Het principe van het non-competitieve tennis kan natuurlijk ook worden toegepast in tafeltennis of badminton.

Voordelen van de competitiesport

Als voordeel wordt vaak gesproken over het bouwen van een teamgeest, dus het leren samenwerken met anderen, waarbij je soms je eigen voordeel moet achteruitstellen op dat van de groep. Maar dit bestaat bij non-competitieve sport natuurlijk ook. Een ander voordeel dat wel eens wordt gehoord, is dat competitiesport goed is tegen agressie, omdat het een geritualiseerde vorm is van het vroegere oorlog voeren. Het zou hiermee dus niet meer nodig zijn om echt oorlog te gaan voeren. Hiertegen kan worden ingebracht dat nooit is bewezen dat hetzelfde effect niet kan worden behaald door non-competitieve sport.

Nadelen van de competitiesport

De meest gehoorde kritieken op de competitiesport zijn het hooliganisme en het egoïsme. Eerlijkheidshalve moet hieraan worden toegevoegd dat hooliganisme een randverschijnsel is, dat slechts met een kleine – zij het zeer vervelende – groep te maken heeft. Het egoïsme-element is echter moeilijker te evalueren. Wellicht zal bij bepaalde sporters het “ik-gevoel” erg worden gestimuleerd, maar lang niet bij iedereen.

Gemengde sporten

Sommige sporten bestaan nu reeds zowel in competitieve vorm als in non-competitieve. Enkele voorbeelden:

• Bergbeklimmen
• Speleologie
• Diepzeeduiken

Voordelen van non-competitieve sport

Het is duidelijk dat het hier niet meer gaat om beter te zijn dan de ander. We zijn geen concurrenten meer, maar medespelers. De vrucht van onze streving gaat niet meer naar onszelf of onze ploeg, maar naar iedereen. Dit stimuleert natuurlijk andere kwaliteiten in ons karakter.

Hier is geen winnaar. Alle spelers zijn winnaar!

Therapeutische mogelijkheden

Het is duidelijk dat het beoefenen van non-competitieve sporten van grote waarde kan zijn in het heropvoeden van delinquenten of het helpen van mensen met gedragsstoornissen.

Conclusie

Het lijkt duidelijk dat de non-competitieve sport niet als taak heeft de competitiesport te vervangen, doch eerder aan te vullen, met haar nieuwe, specifieke benaderingen.