Schaatsen op natuurijs

Zodra het 's nacht gaat vriezen willen Nederlanders graag gaan schaatsen. In de middeleeuwen werd waarschijnlijk al geschaatst. Het schaatsen kwam sterk in opkomst aan het begin van de 19e eeuw. Wanneer het ijs dik genoeg is worden overal in Nederland natuurijsbanen geopend. Ook worden toertochten en schaatswedstrijden op natuurijs georganiseerd.

Geschiedenis

De eerste 'schaatsen' komen al uit de prehistorie. Diverse vondsten laten zien dat mensen botten van dieren gebruikten om sneller een ijsvlakte over te steken. In de middeleeuwen werd ook geschaatst, zoals blijkt uit diverse schilderijen uit die tijd. Vanaf het begin van de 19e kwam het schaatsen sterk in opkomst. Rond 1800 werden in Friesland de eerste wedstrijden georganiseerd.

Tochten

De schaatsbond (KNSB) en diverse schaatsverenigingen organiseren zodra de ijsdikte en weersomstandigheden het toelaten diverse schaatstochten. De de website van de KNSB is een overzicht van officiële toertochten te vinden.

De bekendste toertocht en tevens wedstrijd is de Friese Elfstedentocht. Een andere bekende toch is de Noorder Rondritten die in de provincie Groningen wordt verreden. De Alternatieve Elfstedentocht is een jaarlijks terugkerende schaatswedstrijd in Oostenrijk. De wedstrijd wordt gereden op de Weissensee. Is is ook een alternatieve elfstedentocht het Finse Kuopio.

Klunen

Tijdens sommige tochten is het niet mogelijk de gehele tocht over het ijs af te leggen. Obstakels in het water of stukken slecht ijs kunnen de doorgang belemmeren. Met planken en matten wordt een alternatieve route over land aangelegd. Wanneer de schaatser met ondergebonden schaatsen over een dergelijk route loopt, wordt dit klunen genoemd.

Marathonschaatsen

Marathonschaatsen is hardrijden op de schaats. Er wordt gereden op een baan van 400 meter. Er moeten 25 tot 250 ronden worden afgelegd per wedstrijd. In Nederland strijden verschillende schaatsverenigingen onderling elk schaatsseizoen om de eerste marathonwedstrijd op natuurijs te kunnen organiseren. De afgelopen jaren vond deze wedstrijd vaak in Haaksbergen plaats.

Ijsdikte

Bij zwart ijs zonder sneeuw kan al met een gering aantal schaatsers geschaatst worden op 6 cm ijs. Voor de KNSB-toertochten geldt een minimale dikte van 10 cm en voor de Elfstedentocht is 18 cm ijs vereist. Het KNMI heeft een model ontwikkeld om de ijsdikte te voorspellen. Het KNMI geeft een .

Risico's

Behalve het oplopen van blessures door vallen, vormen wakken de grootste risico's bij het schaatsen op natuurijs. Wanneer een schaatser in wak rijdt of door het ijs zakt is onderkoeling het meest gevaarlijk. Eenmaal in een wak is het voor de schaatser moeilijk om er weer uit te komen. Het ijs rondom het wak is glad en brokkelt snel af. Om uit het wak te komen kan de schaatser een ijspriem gebruiken. Omstanders kunnen de drenkeling helpen met een zgn. werptouw.

In de meeste gevallen komt de schaatser niet onder het ijs terecht. Mocht dat toch gebeuren, dan zwemt de drenkeling terug naar het wak door een donkerder gekleurde plek te zoeken. Ligt er sneeuw op het ijs, dan is het wak juist lichter dan het ijs.

Meer informatie is ook te vinden bij de Stichting Veilig Natuurijsverkeer.
© 2008 - 2024 Basjobsen, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Veilig schaatsen op natuurijsVeilig schaatsen op natuurijsNederland noemt zich een echt schaatsland. Grotendeels komt dit door de goede prestaties van onze schaatsers en schaatss…
Natuurijs, hoe dik moet het ijs zijn om erop te schaatsen?Natuurijs, hoe dik moet het ijs zijn om erop te schaatsen?Zodra de meteorologen vorst beginnen te voorspellen, begint de schaatskoorts in Nederland vaak alweer snel te stijgen. D…
Wat is de Elfstedentocht eigenlijk?Als het een paar dagen achter elkaar vriest, is bijna heel Nederland weer in de ban van de Elfstedentocht. Het gros van…
Bekende schaatstoertochten op natuurijs van A tot ZBekende schaatstoertochten op natuurijs van A tot ZNatuurijs in Nederland: er ontstaat onrust in de schaatsliefhebber, want de schaatstoertochten kunnen worden gereden. To…

Rintje Ritsma: De beer van LemmerRintje Ritsma was bijna 20 jaar actief in de schaatssport en was de eerste die de kernploeg van de KNSB verliet voor een…
Spelen voor de puberDe puberteit, de overgangsperiode van kind naar volwassenheid, wordt gekenmerkt door het zoeken naar een eigen persoonli…
Basjobsen (20 artikelen)
Gepubliceerd: 29-12-2008
Rubriek: Sport
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.