Natuurijs, hoe dik moet het ijs zijn om erop te schaatsen?

Zodra de meteorologen vorst beginnen te voorspellen, begint de schaatskoorts in Nederland vaak alweer snel te stijgen. De schaatsliefhebbers hopen dan op weken met mooi natuurijs om mooie schaatstochten en marathons te kunnen rijden. Vooral in de periode dat er schaatswedstrijden zijn om kampioenschappen worden veel mensen aangemoedigd en uitgedaagd om ook met schaatsen het ijs op te gaan. Echter betekent enige dagen vorst natuurlijk niet gelijk dat je veilig kunt schaatsen op natuurijs. Een veel voorkomende vraag is dan ook: "Hoe dik moet het ijs zijn om veilig te kunnen schaatsen op natuurijs"?

Natuurijs

Het woord natuurijs bestaat niet. In het woordenboek komt het niet voor. Het woord natuurijs bestaat bij de gratie omdat er ook kunstijs is. Natuurijs ontstaat dus in de natuur en natuurijs is het ijs waarop in de natuur in de openlucht wordt geschaatst. Zo dweilen de dweilers op de landijsbaan om de natuur een beetje te helpen en om de schaatsliefhebbers na een nachtje vorst hun schaatsplezier te gunnen. In deze situatie ziet de mens kans om voor eigen belang de natuur een handje te helpen om bevroren water op een natuurlijke wijze te laten aandikken om te kunnen schaatsen.

Veilig schaatsen op natuurijs

Het schaatsen op natuurijs wordt wel het echte schaatsen genoemd. De echte schaatsliefhebbers kunnen er dan ook vaak geen genoeg van krijgen. Zodra het een paar nachten goed gevroren heeft, gaan vele schaatsliefhebbers dan ook al op zoek naar schaatsgebieden met mooi natuurijs. Daarbij is de dikte van het ijs een indicatie voor organisatoren en schaatsliefhebbers voor de begaanbaarheid van het ijs. Daarbij is het van belang om ook rekening te houden met het aantal mensen dat gelijktijdig op het ijs zijn. Ben je de enige schaatser op het ijs dan is het schaatsen op het ijs van vier tot vijf centimeter dik geen enkel probleem.

Risico`s

Schaatsen op natuurijs is alleen niet zonder risico's. Vaak wordt de veiligheid onderschat. Wanneer je veilig wilt schaatsen op natuurijs, dan moet je er zeker van zijn dat het ijs ook overal dik genoeg is om op te kunnen schaatsen. Echter geeft alleen dik genoeg ijs nog geen garantie op veilig schaatsijs. Er zijn meer factoren waarmee rekening gehouden moet worden wanneer je veilig wilt schaatsen op natuurijs.

Hoe dik moet het ijs zijn om te mogen schaatsen?

De vraag: "hoe dik moet ijs zijn om erop te mogen schaatsen", is een moeilijk te beantwoorden vraag. Hoe dik het ijs moet zijn hangt namelijk van vele verschillende factoren af. Ben je alleen op het ijs of wordt er een toertocht georganiseerd waar een paar honderd schaatsers aan deelnemen? Daarnaast is het van belang hoe oud het ijs is. De samenstelling van jong ijs is heel anders, dan dat van oud ijs dat al meerdere keren gedeeltelijk gesmolten is geweest. Goed en veilig natuurijs moet minimaal 5 tot 7 centimeter dik zijn.

Officiële tochten

Omdat niet alleen de dikte van het ijs van belang is, maar ook andere factoren een belangrijke rol spelen, worden bij officiële tochten vaak andere veiligheidsnormen aangehouden. Zo hanteert de KNSB een norm van 12 cm, voordat er een toertocht gehouden mag worden. Voor het houden van de Elfstedentocht worden zelfs nog strengere normen gehanteerd. Voor het houden van een Elfstedentocht moet het ijs op de gehele route minimaal 16 cm dik zijn. Deze extra veiligheidsnormen hebben te maken met de grote hoeveelheid schaatsers die deelnemen aan de tocht der tochten, maar ook met het grote massa publiek dat tijdens de Elfstedentocht op het ijs aanwezig is. Door deze extra veiligheidsnormen is de Elfstedentocht al sinds 1997 niet meer verreden.

Welke kleur van het ijs is veilig?

Niet alleen de dikte van het ijs is van belang bij het vaststellen of natuurijs veilig genoeg is om op te schaatsen of zelfs een toertocht op te organiseren. Naast de dikte van het ijs geeft ook de kleur van het ijs hierover veel belangrijke informatie.

Wit of zwart ijs

Wit ijs wordt vaak als mooi ijs gezien, maar dit is echt een misvatting. Niet wit ijs, maar juist zwart ijs is het veiligste ijs. Zwart gekleurd ijs is vaak sterk en zeer betrouwbaar, terwijl grijs of wit ijs in de meeste gevallen veel minder sterk en betrouwbaar zijn. Grijs of wit ijs is vaak verontreinigd, waardoor het onverwachts kan breken. In de meeste gevallen krijg je geen waarschuwingsteken zoals het kraken van het ijs. Ook wanneer de dooi invalt, zal het ijs wit kleuren.

Veilig schaatsen

De dikte van het ijs en de kleur van het ijs geven dus veel informatie over de veiligheid van het natuurijs. Echter moet er ook nog rekenschap gehouden worden met extra factoren. Bepaalde factoren zullen het ijs minder betrouwbaar maken. Deze factoren zijn:

• Een onderstroom kan ervoor zorgen dat het ijs van onder af dunner wordt. Deze onderstroom komt o.a. voor bij gemalen.
• Bij rietkragen kom je vaak extra dunne plekke tegen. Deze dunne plekken zijn ontstaan doordat de rietkragen veel zonne-instraling opnemen.
• Windwakken zijn erg verraderlijk. Windwakken zijn plaatsen die door de wind lange tijd nog niet bevroren waren.

Nederlandse formule van de ijsdikte

In Nederland gaat men er van uit dat het ijs een bepaalde dikte moet hebben om te kunnen schaatsen.