Veilig schaatsen op natuurijs

Nederland noemt zich een echt schaatsland. Grotendeels komt dit door de goede prestaties van onze schaatsers en schaatssters. Vooral tijdens de Nederlandse-, Wereldkampioenschappen en Olympische Spelen. Toch kan de gemiddelde Nederlander niet of slecht schaatsen. Volgens stichting Consument en Veiligheid kunnen de schaatsprestaties nog omhoog. Dit werd geconcludeerd aan de hand van een inventarisatie voor de NOS. Hierbij ging het om het aantal gewonden tijdens de vorstperiode van februari 2012. Ongeveer 13.000 schaatsers meldden zich in februari 2012 bij een spoedeisende hulpafdeling van een ziekenhuis. Het ging vooral om breuken en hoofdletsel. In veel gevallen bleek dat men onvoorbereid het natuurijs had betreden of het ging om het schaatsen op onveilige plaatsen. Stichting Consument en Veiligheid roept dan ook iedereen op, om bij eventueel natuurijs in 2012 -2013, goed voorbereid alleen op veilig natuurijs te schaatsen. Alleen door deze combinatie kunnen ongevallen worden voorkomen.

Veilig schaatsen op natuurijs

Een gewaarschuwd mens telt voor twee. Dus ook wanneer het natuurijs nog zo veilig lijkt te zijn, is het verstandig om goed voorbereid te gaan schaatsen. Ook al is schaatsen op natuurijs nog zo mooi, geheel zonder risico's is het nog steeds niet. Ieder jaar vallen er door het schaatsen op natuurijs weer gewonden. Hier kan het gaan om botbreuken en bevriezingsverschijnselen, maar het kan ook gaan om ongevallen met een dodelijke afloop. Dus bijvoorbeeld door verdrinking. Wanneer je wilt gaan schaatsen op natuurijs, zul je daarom eerst je moeten afvragen of het natuurijs wel betrouwbaar is. Daarna is het van belang om voorzorgsmaatregelen te nemen. Voorzorgsmaatregelen waardoor je het schaatsen op natuurijs zo veilig mogelijk maakt.

Wanneer is natuurijs betrouwbaar?

Op de vraag: “wanneer is natuurijs betrouwbaar“, kan men moeilijk een standaard antwoord geven. De veiligheid en betrouwbaarheid van natuurijs hangt immers af van verschillende factoren.

Factoren die van invloed zijn op de betrouwbaarheid van het ijs zijn:

• Sneeuw op het ijs
• Plantengroei
• Stroming van het water
• Hoge wal of bosrand
• Bemaling
• Waterlozing door fabrieken
• Beschutte plekken zoals onder bruggen of beschutting door bomen
• Waterdiepte: bij ondiep is er sneller ijsvorming dan bij diep water

Hoe dik moet veilig natuurijs minimaal zijn?

Natuurlijk is de dikte van het natuurijs van groot belang. Hoe dik het natuurijs moet zijn om veilig genoemd te worden hangt eveneens af van vele verschillende factoren. De belangrijkste factor om te kunnen schaatsen op natuurijs is de dikte van het ijs. Daarbij maakt het erg veel uit of je alleen wilt gaan schaatsen of dat men een toertocht op natuurijs wil gaan organiseren. Daarbij is het ook heel erg van belang hoe oud het ijs is. De samenstelling van jong ijs is heel anders, dan dat van oud ijs dat al meerdere keren gedeeltelijk gesmolten is geweest. Ondanks dat de veiligheid van natuurijs dus afhankelijk is van veel verschillende factoren. kunnen we stellen dat veilig natuurijs minimaal 5 tot 7 centimeter dik moet zijn. Bij officiële toertochten en wedstrijden op natuurijs worden over het algemeen vaak strengere veiligheidsnormen gehanteerd. Zo hanteert de Koninklijke Nederlandse Schaatsbond ( KNSB) een minimale ijsdikte van 12 cm op de gehele route. Deze dikte moet er minimaal aanwezig zijn, voordat er een toertocht op et natuurijs gehouden mag worden. Voor het houden van de Friesche Elfstedentocht hanteert men zelfs een minimale ijsdikte van 16 cm op de gehele route. Hierbij wordt niet alleen rekening gehouden met de vele personen, die zullen deelnemen aan de schaatstocht, maar ook aan de vele toeschouwers die het ijs bij georganiseerde tochten zal moeten kunnen dragen. Op de website van de KNSB kan men zien welke toertochten op natuurijs officieel door de KNSB zijn goedgekeurd. Ook zal er bij de start van de desbetreffende toertocht een vlag van de KNSB wapperen. De KNSB vlag wappert dus formeel alleen wanneer de toertocht door de KNSB is goedgekeurd.

Goed voorbereid gaan schaatsen op natuurijs

Wanneer je hebt gecontroleerd of het natuurijs, waarop je wilt gaan schaatsen, veilig is, is het van belang dat men vervolgens goed voorbereid het ijs op gaat.
Enkele voorzorgsmaatregelen zijn:

• Neem, wanneer je gaat schaatsen op natuurijs altijd een voldoende uitgeruste EHBO-set mee.
• Neem bij het schaatsen op natuurijs ook altijd een natuurijs veiligheidsset mee. Dit veiligheidssetje bestaat uit een priem en een stuk touw. Hiermee kun je uit het ijs klimmen, wanneer je onverhoopt toch door het ijs zakt.
• Zorg er altijd voor dat je nooit alleen gaat schaatsen op natuurijs.
• Draag tijdens het schaatsen hoofdbescherming, waardoor ernstig hoofdletsels voorkomen kunnen worden.
• Zorg bij felle kou voor extra bescherming. Denk hierbij aan bijvoorbeeld: winddichte kleding, bivakmuts, gebruik watervrije crème voor je gezicht. Door een goede bescherming kunnen bevriezingsverschijnselen worden voorkomen. Vaak is juist de gevoelstemperatuur erg verraderlijk. Bij een gevoelstemperatuur onder -10 graden Celsius kunnen al na enkele uren bevriezingsverschijnselen en verschijnselen van onderkoeling optreden.